Μπουλέντ Ετζεβίτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Μπουλέντ Ετζεβίτ (τουρκ. Mustafa Bülent Ecevit) (28 Μαΐου του 1925 - 5 Νοεμβρίου 2006) ήταν Τούρκος συγγραφέας, δημοσιογράφος και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε και Πρωθυπουργός της Τουρκίας.

Φοίτησε στο American Robert College, το πιο σπουδαίο εκπαιδευτικό Ίδρυμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Κωνσταντινούπολη. Ήξερε σανσκριτικά και αγγλικά, ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ποίηση, δε σπούδασε όμως ποτέ σε Πανεπιστήμιο (πράγμα που τον εμπόδισε να γίνει Πρόεδρος της Τουρκίας, λόγω σχετικού νομοθετικού περιορισμού).

Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1957. Το 1974 διαδέχτηκε τον Ισμέτ Ινονού στην ηγεσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (Cumhuriyet Halk Partisi) και έγινε Πρωθυπουργός μιας βραχύβιας Κυβέρνησης συνεργασίας από τον Ιανουάριο ως το Νοέμβριο του 1974. Στους Έλληνες έγινε γνωστός ως ο "Πρωθυπουργός της εισβολής", καθώς επί πρωθυπουργίας του, τον Ιούλιο του 1974, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο με αφορμή την αποτροπή πραξικοπήματος και κατέλαβε μέρος του νησιού, το οποίο κατέχει μέχρι σήμερα.

Η στρατιωτική δικτατορία του Κενάν Εβρέν τον φυλάκισε. Το 1987 ήρθη με δημοψήφισμα η απαγόρευση πολιτικών δικαιωμάτων που του είχε επιβληθεί. Έγινε πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς (Demokratik Sol Parti), διαδεχόμενος τη σύζυγό του. Απέτυχε πολλές φορές να εισέλθει στη Βουλή, και εξελέγη τελικά το 1995. Ήταν αντιπρόεδρος της τελευταίας Κυβέρνησης του Μεσούτ Γιλμάζ και υπηρεσιακός Πρωθυπουργός για τη διενέργεια των εκλογών του 1999. Σε αυτές τις εκλογές το κόμμα του απέσπασε το μεγαλύτερο αριθμό εδρών στο Κοινοβούλιο, και ο Ετζεβίτ έγινε Πρωθυπουργός τρικομματικής Κυβέρνησης συνεργασίας που σχηματίστηκε με το κόμμα του, το κόμμα της Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ (Anavatan Partisi) και το Εθνικιστικό Κόμμα (Milliyetçi Hareket Partisi) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Η Κυβέρνηση Ετζεβίτ έλαβε κάποια μέτρα στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης της τουρκικής οικονομίας και των μεταρρυθμίσεων που χρειάζονταν για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η θητεία της Κυβέρνησής του έληξε το 2002.

Μετά από ένα εγκεφαλικό που έπαθε στις 19 Μαΐου 2006 έπεσε σε κώμα, από το οποίο δεν ανένηψε ποτέ. Πέθανε στο Στρατιωτικο Νοσοκομείο Gülhane, όπου νοσηλευόταν, την Κυριακή, 5 Νοεμβρίου 2006.

Παρά τη μουσουλμανική παράδοση, που θέλει την κηδεία να γίνεται εντός 48ώρου από το θάνατο, η κηδεία του Ετζεβίτ προγραμματίστηκε και έγινε το Σάββατο, 11 Νοεμβρίου. Κατά κάποιους πολιτικούς παρατηρητές, αυτό έγινε για να ακολουθήσει αμέσως μετά την επέτειο θανάτου του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ (10 Νοεμβρίου). Σε κάθε περίπτωση, η κηδεία του εξελίχθηκε σε διαδήλωση κατά του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

[Επεξεργασία] Προσωπικότητα

Ο Ετζεβίτ ήταν ένα ασυνήθιστη μείγμα αδιάφθορου πολιτικού, με τάση προς την ποίηση, αλλά ταυτόχρονα και αδίστακτου εθνικιστή που καθόλου δε δίστασε να διατάξει την εισβολή στην Κύπρο. Σε ένα ποίημά του το 1947 στο Λονδίνο έγραφε:

Η χρυσή εποχή του Αιγαίου

θα αναγεννηθεί μέσα από μας

όπως η φωτιά του μέλλοντος

το μαγκάλι του παρελθόντος έρχεται στη ζωή

το ποίημα συνεχίζει λέγοντας ότι Τούρκοι και Έλληνες θα κάτσουν να πιουν ούζο και ρακί δίπλα στη μπλε μαγεία του Αιγαίου.

Πλήρες Ποίημα

TÜRK-YUNAN ŞİİRİ

Sıla derdine düşünce anlarsın

Yunanlıyla kardeş olduğunu

Bir rum şarkısı duyunca gör

Gurbet elde istanbul çocuğunu

Türkçenin ferah gönlünce küfretmişiz

Olmuşuz kanlı bıçaklı

Yine de bir sevgidir içimizde

Böyle barış günlerinde saklı

Bir soyun kanı olmasın varsın

Damarlarımızda akan kan

İçimizde şu deli rüzgâr

Bir havadan

Bu yağmurla cömert

Bu güneşle sıcak

Gönlümüzden bahar dolusu kopan

İyilikler kucak kucak

Bu sudan bu tattandır ikimizde de günah

Bütün içkiler gibi zararı kadar leziz

Bir iklimin meyvasından sızdırılmış

Bir içkidir kötülüklerimiz

Aramızda bir mavi büyü

Bir sıcak deniz

Kıyılarında birbirinden güzel

İki milletiz

Bizimle dirilecek bir gün

Ege'nin altın çağı

Yanıp yarının ateşinden

Eskinin ocağı

Önce bir kahkaha çalınır kulağına

Sonra rum şiveli türkçeler

O Boğaz'dan söz eder

Sen rakıyı hatırlarsın

Yunanlıyla kardeş olduğunu

Sıla derdine düşünce anlarsın

[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις

• Επικήδειος από τον Economist
• Επικήδειος από το τουρκικό BBC