استان اردبیل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
استان اردبیل استانی در شمال غربی کشور ایران است با مرکزیت شهر اردبیل.
این استان چند سال قبل از استان آذربایجان شرقی جدا شد و به استانی مستقل تبدیل شد.
استان اردبیل یکی از مناطق گردشگری در ایران است. مهم‌ترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان می‌باشد. مساحت آن بالغ بر ۱۸۰۱۱ کیلومتر مربع است که از شمال به جمهوری آذربایجان، از شرق به استان گیلان از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است. زبان ساکنان استان اردبیل ترکی آذربایجانی، تالشی و تاتی است.
استان اردبیل با مجموعه‌ای از دیدنیهای طبیعی و تاریخی، یکی از قطبهای گردشگری کشور بشمار می‌آید. ده‌ها آبگرم معدنی خروشان و جوشنده از اعماق زمین با خواص پزشکی گوناگون، سالانه شمار زیادی از گردشگران را از نقاط مختلف ایران و کشورهای دیگر بسوی خود می‌کشاند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] شهرستانهای استان
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان اردبیل شامل ۱۰ شهرستان و دارای ۱۷ شهر و ۲۱ بخش و ۶۳ دهستان می‌باشد .
 |
استان اردبیل |
|---|---|
| مرکز | اردبیل |
| شهرستان‌ها | اردبیل | بیله‌سوار | پارس‌آباد | خلخال | کوثر | گِرمی | مِشگین‌شهر | نَمین | نیر |
| شهرها |
آبی‌بیگلو | اردبیل | اصلاندوز | بیله‌سوار | پارس‌آباد | تازه‌کند انگوت | جعفرآباد | خلخال | رضی | سرعین | عنبران | کلور | گرمی | گیوی | لاهرود | مشگین‌شهر | نمین | نیر | هشتجین | هیر |
| اماکن دیدنی |
آبشار سردابه | آرامگاه شیخ صفی‌الدین | امامزاده کلور | بازار اردبیل | پل خداآفرین | پیس اسکی الواریس | دریاچه شورابیل | دریاچه قله سبلان | دریاچه نئور | سنگ‌نبشته شاپور دوم ساسانی (مشگین‌شهر) | غار هفت‌خانه | گردنه حیران | مجتمع آبدرمانی سرعین | موزه مردم‌شناسی اردبیل |
از میان شهرستانهای این استان شهرستان بیله سوار قدیمی‌ترین شهرستان محسوب می‌شود. قدمت این شهرستان به بیش از دویست هزار سال باز می‌گردد.[نیاز به ذکر منبع]
[ویرایش] آثار تاریخی و گردشی
[ویرایش] شهرستان اردبيل
۱ مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل موزه چینی خانه، گنبد الله الله، مسجد جنت سرا، خانقاه، چله خانه، شهید گاه، چراغ خانه و حرمخانه. این بقعه اثری نفیس و ارزشمند یکی از سندهای افتخار آذربایجان است که متعلق به دوران صفویه بوده و مزار شیخ صفی، همسرش، شاه اسماعیل صفوی و جمعی از شهیدان جنگ چالدران در آن قرار دارد. با حفاریهای جید بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ایلخانیان پیوند می‌خورد. ۲ مقبره شیخ جبرائیل جد شاه اسماعیل صفوی در قریه کهر آلان (شیخ کلخوران) ۳ موزه بقعه شیخ صفی ۴ مسجد جمعه مربوط به دوره سلجوقی (بنای اولیه مربوط به قبل از اسلام به دوره اشکانی) ۵ مجموعه بازار اردبیل با سراها و تیمچه‌ها و راسته‌های متعدد متعلق به دوران صفویه بوده و یاد آور دوران طلایی جاده ابریشم است. ۶ یازده پل تاریخی مربوط به دوره صفوی ۷ شش باب حمام مربوط به دوره صفوی ۸ پنج باب خانه مربوط به دوره صفوی ۹ مجموعه همجوار بقعه شیخ صفی مربوط به دوره ایلخانی ۱۰ مسجد میرزاعلی اکبر مرحوم ۱۱ ویرانه آتشکده ساسانیان در قریه آتشگاه ۱۲ امامزاده صالح ۱۳ قیز امامزاده سی (امامزاده حلیمه خاتون) ۱۴ برج شاطر گنبدی در روستای صومعه ۱۵ گنجینه مردم‌شناسی اردبیل در حمام تاریخی ظهیرالاسلام 16تپه نادري
[ویرایش] شهرستان مشکین شهر
[ویرایش] آبگرمهای استان اردبیل
۱ شهر سیاحتی سرعین: سرعین در 25 کیلومتری غرب اردبیل در دامنه کوه سبلان واقع است و آبگرمهای معدنی گاومیش‌گلی، ساری سو، قهوه‌سویی، آب چشم، قره‌سو (اعصاب‌سویی)، ژنرال سویی، پهنلو، شفاسویی می‌باشد. همچنین آبگرم بئش باجیلار دارای استخر و امکانات فیزیوتراپی و بهداشتی دیگر می‌باشد و نیز مجتمع آبدرمانی سبلان یکی از مجهزترین مجتمعهای آبدرمانی کشور و خاورمیانه می‌باشد که شامل سه دستگاه استخر، دوازده حوضچه آبگرم گروهی با آبگرم تحت فشار (جکوزی)، هفت دستگاه حوضچه آبگرم ساده، چهار دستگاه گرمخانه (سونا)، دو واحد خدمات آبدرمانی واقع در پارکی به مساحت ۲ هکتار و پارکینگ اختصاصی و دارای دو طبقه مجزا جهت استفاده بانوان و آقایان. این شهر با داشتن ۵ هتل مجهز و بیش از ۱۲۰ میهمانپذیر و مسافرخانه دارای امکانات بسیار مناسب برای اقامت میهمانان عزیز می‌باشد. ۲ آبگرم سردابه یا ساری داوا که خاصیت درمانی برای بیماران یرقان و بیماری زردی دارد و در نزدیکی شهرستان اردبیل می‌باشد. ۳ آبگرم برجلو و قینرجه در نیر ۴ آب معدنی بیله درق ۵ آبگرم خلخال ''''''''۶ مجموع آبگرمهای مشکین شهر که شامل'''''' (قوتور سوئی، شابیل، قینرجه، ایلاندو، موئیل، ملک سویی، آق سو) می‌باشد. که مشهورترین آنها از نظر خواص درمانی قوتور سویی می‌باشد و در حدود ۳۰ کیلومتری مشکین شهر واقع است. و آبگرم قینرجه دارای اکانات رفاهی برای مسافرین و ساختمان و استخر جدید الاحداث با جوزی و سونا است. شهرستان مشکین شهر از نظر کردشگردی در استان حرف اول را می زند و همچنین دارای بهترین اب های گرم معدنی با خواص بالا و کیفیت بالا و همچنین امکانات بالای رفاهی را دارد
[ویرایش] کوه‌ها و رودهای استان اردبیل
- ۱ رشته کوههای سبلان: سبلان پس از دماوند معروفترین کوه آتشفشان خاموش ایران می‌باشد که قله سلطان ساوالان آن با ارتفاع ۴۸۱۱ متر دومین نقطه مرتفع ایران می‌باشد .قله‌های هرم و کسری در کنار آن قد برافراشته اند. دهانه آتشفشانی قیفی شکل این کوه بصورت دریاچه‌ای بسیار زیبا درآمده و حواشی آن در طول سال پوشیده از یخ و برف است.
- ۲ ارتفاعات تالش
- ۳ صلوات داغ
- ۴ خروسلو
رودهای مهم استان:
[ویرایش] دریاچه‌های استان اردبیل
۱ دریاچه شورابیل: این دریاچه قبلا” بسیار شور بوده است ولی امروزه با افزودن شدن آب شیرین از شوری آن کاسته شده، بطوریکه نوعی ماهی در آن پرورش داده می‌شود. این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است از جمله: قایق رانی، پیست دو و میدانی، دوچرخه سواری، باغ وحش، هتلهای مجهز و زیبا، مجموعه شهر بازی برای بچه‌ها، رستوران در وسط دریاچه و ۰۰۰ ۲دریاچه نئور: این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌طرف خلخال در یکی از دره‌های کوهستان باغیروو در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین دریاچه‌های ایران می‌باشد. در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان دنیا می‌باشد در آن پرورش داده می‌شود که هر ساله تعداد زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بینظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می‌آورند. ۳ دریاچه شورگل ۴ دریاچه نوشهر ۵ دریاچه آلوچه ۶ دریاچه کمی‌آباد ۷ دریاچه ملا احمد ۸ مرداب قره سو که زیستگاه پرندگان آبی است. در کنار جاده پرجاذبه و تماشایی (حیران) منطقه زیبای جنگلی در بیست کیلومتری اردبیل موسوم به جنگل فندقلو قرار دارد که محل پرورش نادرترین گونه‌های گیاهی است و در نوع خود بی نظیر است که بزرگ‌ترین پیست اسکی روی چمن بصورت طبیعی در این منطقه واقع شده است .
[ویرایش] صنایع دستی
گلیم، جاجیم، شال، مسند، سفال، صنایع چوب مانند معرق، منبت و خراطی، مصنوعات چرمی و قالیبافی (قالیچه قوبای اردبیل بسیار معروف است) قلاب بافی، مفرش، خورجین، ورنی (ورنی و زیرانداز حاوی رنگها و طرحهایی برگرفته از طبیعت زیبای آذربایجان، بیشتر توسط عشایر شاهسون دشت مغان بافته می‌شود). غذاهای محلی: آش شیر، آش دوغ، پیچاق قیمه، کوفته، لَوَنگی، خشیل، هرا، قویماق، ترشی قرمه، ساج ایچی سبزی قرمه، آب پیاز، آش اوماج، آَش یارما، بزباش، خورشت قاتق، تاس‌کباب، چیغیرتما، حلوا زرد، تر حلوا، حلوای زنجبیل، قیساوا و قیقاناق. سوغاتیهای اردبیل: سرشیر، کره، حلوای سیاه، آبنبات، شیرینیهای محلی و تخمه آفتابگردان، عسل خالص سبلان، عصاره شهدآمیز گلهای رنگارنگ و عطرآگین طبیعت سرسبز سبلان مشهورترین سوغات منطقه می‌باشد. حلوای سیاه استان بصورت معجونی از جوانه گندم و کره طبیعی نشاط بخش و مقوی است
| استان‌های ایران |  |
| آذربایجان شرقی | آذربایجان غربی | اردبیل | اصفهان | ایلام | بوشهر | تهران | چهارمحال و بختیاری | خراسان شمالی | خراسان رضوی |خراسان جنوبی| خوزستان | زنجان | سمنان | سیستان و بلوچستان | فارس | قزوین | قم | کردستان | کرمان | کرمانشاه | کهکیلویه و بویراحمد | گلستان | گیلان | لرستان | مازندران | مرکزی | هرمزگان | همدان | یزد | |
