Cedille
Een cedille (Frans: c zeggen — uitspraak: seedieje) is een diakritisch teken dat onder andere wordt gebruikt in de spelling van het Frans en het Turks. De cedille is een haakje dat onder een medeklinker wordt geplaatst.
In het Frans komt de cedille enkel voor onder een c en geeft dan aan dat deze, voor een a, o of u, niet als een k maar als een s moet worden uitgeproken.
- ca = /ka/
ça = /sa/ - co = /ko/
ço = /so/ - cu = /ku/
çu = /su/
Van oorsprong was de cedille een z die achter de c werd geschreven. De z leek iets op een 3 (zie afbeelding). Deze z werd later onder de c gezet, waarbij deze het bovenste streepje verloor.
In het Turks wordt de cedille gebruikt onder de s en de c. Het teken ş staat voor de [sj] van sjouwen (IPA: ʃ), de ç vertegenwoordigt de [tsj] van fietsje (IPA: tʃ); een c zonder cedille geeft de klank [dzj] (IPA: dʒ) aan.
In het Nederlands wordt de cedille gebruikt in leenwoorden zoals façade en reçu, in persoonsnamen zoals François en in plaatsnamen zoals Curaçao.
| Latijns alfabet: | Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Qq | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz |
|---|---|
| Tekens met diacritica: |
Àà | Áá | Ââ | Ää | Ãã | Āā | Ąą | Ăă | Ǎǎ | Çç | Ĉĉ | Čč | Ćć | Đđ | Ďď | Èè | Éé | Êê | Ëë | Ęę | Ēē | Ĕĕ | Ėė | Ěě | Ĝĝ | Ğğ | Ġġ | Ģģ | Ǧǧ | Ĥĥ | Ħħ | Ìì | Íí | Îî | Ïï | Įį | İı | Ĩĩ | Īī | Ĭĭ | Ĵĵ | Ķķ | Ǩǩ | Ĺĺ | Ļļ | Ľľ | Ŀŀ | Łł | Ńń | Ņņ | Ňň | Òò | Óó | Ôô | Öö | Õõ | Őő | Ǫǫ | Ōō | Ŏŏ | Ơơ | Ŕŕ | Ŗŗ | Řř | Śś | Ŝŝ | Şş | Șș | Šš | Ťť | Ŧŧ | Ţţ | Țț | Ùù | Úú | Ûû | Üü | Ũũ | Ūū | Ŭŭ | Ųų | Ůů | Űű | Ưư | Ŵŵ | Ýý | Ŷŷ | Ÿÿ | Źź | Žž | Żż |
| Bijzondere tekens: | Ȁȁ | Ȃȃ | Åå | Ææ | Ǽǽ | Ǣǣ | Ċċ | Ðð | DZdz | Dždž | Ɛɛ | Ȅȅ | Ȇȇ | Əə | Ƒƒ | Ǥǥ | Ǧǧ | Ƣƣ | Ƕƕ | Ǐǐ | Ȉȉ | Ȋȋ | IJij | Ǩǩ | ĸ | LLll | ĿLŀl | Ljlj | Ññ | Ŋŋ | Njnj | Øø | Ǿǿ | Ǒǒ | Ȍȍ | Ȏȏ | Ɔɔ | Œœ | Ȣȣ | Ȑȑ | Ȓȓ | ſ | ß | Þþ | Ǔǔ | Ȕȕ | Ȗȗ | Ƿƿ | Ȝȝ | Ȥȥ | Ƶƶ | Ʒʒ | Ǯǯ |
