Hardegarijp
 |
|
| Provincie | Friesland (Fryslân) |
| Gemeente | Tietjerksteradeel (Tytsjerksteradiel) |
| Inwoners | 5064 (1 jan 2006) |
| Geografische ligging | 53°21 NB 5°95 OL |
| Geografische ligging | {{{coordinaten}}} |
| Belangrijke verkeersaders | N355 |
| Netnummer | 0511 |
| Postcodes | 9254 |
Hardegarijp (officieel, Fries: Hurdegaryp) is een dorp in de gemeente Tietjerksteradeel (Tytsjerksteradiel), provincie Friesland (Nederland); het telt ongeveer 5100 inwoners, die ook wel oaljekoeken genoemd worden.
Het dorp ligt aan de spoorlijn Groningen-Leeuwarden. Hier stoppen twee keer per uur de stoptreinen in beide richtingen.
Het dorp is gelegen aan de weg van Leeuwarden naar Groningen (N355).
Sinds 1989 is de officiële naam van het dorp het Friestalige Hurdegaryp.
Inhoud |
[bewerk] Bevolkingsontwikkeling
[bewerk] Naamsverklaring
De naam Hurdegaryp zou volgens de Encyclopedie van Friesland kunnen betekenen: de harde streek op een smalle landstrook. Het Friese woord voor streek is namelijk gea, en een smalle landstrook is in het Latijn een ripa, of in het Frans een rive. Die landstrook bevond zich aan de huidige Zomerweg ten zuiden van het tegenwoordige dorp. De Zomerweg was een deel van de verbindingsweg tussen Leeuwarden en Groningen.
[bewerk] Historie
Hurdegaryp is al in de 13e eeuw of eerder ontstaan. Het dorp heeft niet altijd op de plaats gelegen waar het tegenwoordig ligt; zoals uit de naamsverklaring kan worden opgemaakt lag de voormalige kern aan de Zomerweg. Daar waar tegenwoordig het ijsbaancomplex It Koopmans-boskje is gesitueerd, stond vanaf de 13e eeuw een uit kloostermoppen opgetrokken kerk met zadeldak. De straatnaam Preesterlânswei is nog het enige wat herinnert aan de landerijen behorende bij de kerk uit die tijd.
In de loop van de zeventiende en achttiende eeuw verplaatste de dorpskom zich naar het noorden en in 1711 werd een begin gemaakt met de bouw van de tegenwoordige kerk aan de Rijksstraatweg. Een aantal grafzerken uit de oude kerk werden in de toegangsruimte van de nieuwe kerk in de binnenmuur gemetseld.
De bevolking van Hurdegaryp was voor het overgrote deel agrarisch gericht. Het dorp heeft echter zijn vooruitgang vooral te danken aan de laagveenderijen eromheen. De naam Burgerveenstervaart herinnert nog aan die tijd van de uitveenderij.
In 1830 werd de Zwarteweg die van 1528 tot 1531 was aangelegd, doorgetrokken als rijksweg naar Groningen. Deze Grinzer Strjitwei ook wel Grutte Strjitwei genoemd, heeft Hurdegaryp gemaakt zoals het nu is.
In Wandelingen van mijnen oud-oom den opzigter - in 1841 door M. de Haan-Hettema, uitgegeven bij W. Eekhof te Leeuwarden - wordt Hurdegaryp beschreven als: "Een vrij lange streek huizen met kerk in het midden". Lopend over het Slagtepad (de huidige Slachtedijk) constateert de schrijver: "Dit smalle voetpad aan weerskanten door eene sloot afgescheiden van het met poelen en moerassen doorsneden rietveld bood niets ter beschouwing aan."
[bewerk] Externe links
|
|
 |
|---|---|
|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
|
Buurtschappen |
|
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |
|
