Hrodna

Het wapen van Hrodna

De kerk van Franciscus Xaverius

Hrodna of Grodno (Witrussisch: Горадня; Pools: Grodno; Litouws: Gardinas) is een stad in Wit-Rusland en tevens de hoofstad van de gelijknamige voblast Hrodna. De stad heeft 317.366 inwoners (2005 (schatting)).

De stad ligt in het uiterste noordwesten van Wit-Rusland, nabij de grenzen van Polen en Litouwen, aan de rivier de Memel. Door de nabijheid van deze landen heeft Hrodna één van de grootste concentraties katholieken van Wit-Rusland. Tevens is het een belangrijk Pools cultureel centrum en leeft de meerderheid van Polen in Wit-Rusland in de stad en de omgeving van Hrodna.

De stad is bekend door de medische universiteit die zich hier bevindt.

[bewerk] Geschiedenis

De stad Grodno kent een lange en roerige geschiedenis. Het ontstond als kleine versterking gesticht door de Slavische stam de Dregovitsen. De eerste schriftelijke vermelding stamt uit werd 1127-28, toen het werd genoemd in de Nestor-kroniek. (Verhaal van voorbije jaren, Повесть временных лет) De ligging op het knooppunt van verschillende handelsroutes langs de rivieren de Memel (Neman) en de Gorodnicanka was bepalend voor de snelle ontwikkeling van de stad. Vanaf de tweede helft van de twaalfde eeuw vormde Grodno het centrum van een apart koninkrijk. Een eeuw later verloor dit koninkrijk zijn zelfstandigheid en ging het deel uit maken van het Grootvorstendom Litouwen, en daarmee sinds 1569 van Polen-Litouwen. (Rzeczpospolita) Deze situatie bleef ruim twee eeuwen bestaan, tot Grodno na de derde Poolse deling (Poolse delingen) in 1795 in handen kwam van het Russische tsarenrijk.

In 1915 bezette Duitsland na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog ook de stad Grodno. Het kwam in 1918 na ondertekening van het verdrag van Brest-Litovsk in handen van het inmiddels bolsjewistische Rusland. In april 1919 vielen de Polen onder leiding van maarschalk Jozef Pilsudski de Wit-Russische gebieden binnen en bezetten o.a. Grodno. In juli 1920 nam het rode leger de stad opnieuw in, om in september van dat jaar weer door de Polen verjaagd te worden. Met de Vrede van Riga bleef de stad voorlopig in Poolse handen. Ook deze situatie zou niet lang duren: het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog had ook voor Grodno grote gevolgen. In september 1939 viel het rode leger volgens de afspraken uit het Molotov-Ribbentroppact oostelijk Polen binnen. In 1939 vond hier de slag om Grodno plaats. Grodno werd weer een deel van de BSSR. In 1941 vielen de nazi’s tot Stalins verbazing toch de Sovjet-Unie binnen. Grodno kwam onder Duitse bezetting. Op 16 juli 1944 werd de stad door de bolsjewieken heroverd. Grodno bleef deel van de BSSR tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en het uitroepen van de Wit-Russische onafhankelijkheid in 1991.