Kollumerzwaag
|
|||||||
Provincie | Friesland | ||||||
Gemeente | Kollumerland | ||||||
Inwoners | 3056 (1 mei 2006) | ||||||
Geografische ligging | 53°15 NB 6°05 OL | ||||||
Geografische ligging | {{{coordinaten}}} | ||||||
Belangrijke verkeersaders | N355; spoorlijnen Leeuwarden-Groningen | ||||||
Netnummer | 0511 | ||||||
Postcodes | 9298 |
Kollumerzwaag (Fries: Kollumersweach, of "De Sweach" ( uitspraak (info·uitleg))) is een friestalig dorp aan de uiterste westpunt van de gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland, provincie Friesland (Nederland). Het is het tweede dorp van de gemeente en ligt ten zuidwesten, op de zandgronden. Het hoort sociologisch en taalkundig bij de Dokkumer Wouden, die verder grotendeels onder de gemeente Dantumadeel vallen.
Het dorp is een lintdorp en ligt vooral langs de weg (Foarwei) van Veenklooster naar Zwaagwesteinde. Het dorp heeft ongeveer 3100 inwoners, een goed vertegenwoordigde middenstand, zalencentrum / dorpshuis De Trije Doarpen, christelijke basisschool “de Stapstien”.
Aantal inwoners door de jaren heen per 1 januari:
2006 - 3056| 2005 - 3074| 2004 - 3076| 2003 - 3109| 2002 - 3049| 2001 - 3034| 2000 - 3017| 1999 - 2993| 1998 - 3031
±1850 - 510 (volgens Abraham Jacob van der Aa)
[bewerk] Geschiedenis
In 1443 kwam het dorp Swaech voor het eerst voor in een officiële akte, de naam betekent “weiland”. Het toenmalige dorp was erg uitgestrekt en bestond uit Zwagerbosch, Zwaagwesteinde en het westelijk deel van het huidige Kollumerzwaag. Zwagerbosch is na 1880 zelfstandig geworden. Na 1543 werd veranderde de naam in Collumerswaegh. Maar op een kaart van Abraham Ortelius uit 1570 komt het dorp nog voor als Swaege, zie rechtsonder. Door de jaren heen is Kollumerzwaag flink gegroeid qua inwoners maar heeft de laatste jaren ook veel nieuwe uitbreidingsplannen voor woningbouw gerealiseerd en heeft tevens een eigen industrieterrein.
Middelpunt van het dorp is de oude dorpskerk die aan een slinger in de Foarwei op een verhoging staat. Kerk en zadeldaktoren dateren uit de 12e eeuw; het koor is in de 15e eeuw vernieuwd en toen zijn nieuwe vensters aangebracht.
[bewerk] Taal
Kollumerzwaag is een friestalig dorp in het oude Oostergo waar het zgn Woudfries wordt gesproken. Maar daarnaast vertoont de taal van Kollumerzwaag nog enige bijzondere trekken die het deelt met andere dorpen in de Dokkumer Wouden en verder met een aantal heide-dorpen in Achtkarspelen. Een van de opvallendste eigenschappen is de [ee]-uitspraak van /ei/ vóór /n/, bijv. "sneen" i.p.v 'snein' (zondag), "een" i.pv. 'ein' (eind), en verder [ee] voor /ij/ aan het eind van woorden, bijv. "treeje" i.p.v. 'trije' (drie), "kreeje" i.p.v. 'krije' (krijgen).
[bewerk] Externe link
|
|
---|---|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
Buurtschappen |
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |