Meiji (keizer)
| 1852-1912 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| 122e keizer van Japan | ||||||
|
||||||
|
Keizer Meiji (明治天皇, Meiji Tennō, letterlijk Keizer van de verlichte regering; Kyoto 3 november 1852–Tokio 30 juli 1912), was de 122ste keizer van Japan volgens de traditionele lijst. Zijn persoonlijke naam was Mutsuhito (睦仁)
Bij zijn geboorte was Japan een geïsoleerd, pre-industrieel en feodaal land, gedomineerd door de shoguns van het Tokugawa Shogunaat en de daimyo. Deze regeerden over meer dan 250 gedecentraliseerde regio's. Ten tijde van zijn overlijden in 1912, had Japan een politieke, sociale en industriele revolutie ondergaan, die de Meiji-restauratie wordt genoemd. Het land was inmiddels een van de grotere wereldmachten geworden. Tussen 1867 en 1912 verdubbelde de Japanse bevolking zich tot ca. 50 miljoen inwoners.
[bewerk] Biografie
Keizer Meiji was de enige overlevende zoon van Keizer Kōmei en zijn concubine (eufemistisch hofdame genoemd) Nakayama Yoshiko (1834–1907). Zij was op haar beurt de dochter van Nakayama Tadayasu, een telg van de invloedrijke Fujiwara familie.
Meiji was 8 maanden oud toen Commodore Matthew Calbraith Perry uit de Verenigde Staten in Edo aankwam. Toen hij twee jaar was werd het verdrag tussen de shoguns en Perry getekend.
De toekomstige keizer bracht het grootste deel van zijn jeugd door in het huishouden van de Nakayama familie in Kyoto. Het was in die tijd gebruikelijk om keizerlijke kinderen door aan het hof gerelateerde families op te laten voeden.
Op 11 juli 1860 werd het jonge prinsje geadopteerd door Asako Nyōgō (later Keizerin-douarière Eishō), de belangrijkste metgezel van keizer Kōmei. Op dezelfde datum verkreeg hij de rang van shinnō (dat wil zeggen potentiële troonopvolger), en de titel Kōtaishi (kroonprins). Mutsuhito besteeg de keizerlijke troon op 13 februari 1867. Hij was toen 14 jaar oud. In datzelfde jaar werd het Japanse tijdperk hernoemd naar Meiji. Pas na zijn overlijden werd de naam Meiji met deze keizer verbonden.
Op 2 september 1867 trouwde Mutsuhito met Masako (28 mei 1849–19 april 1914), die later Haruka genoemd werd. Zij was de derde dochter van Ichijō Tadaka. Na haar overlijden stond ze bekend als Keizerin Shoken. Zij was, na honderden jaren, de eerste keizerlijke partner die de titel kōgō verkreeg, wat letterlijk de vrouw van de keizer betekent. Ze kreeg geen kinderen.
Keizer Meiji had 15 kinderen bij vijf verschillende officiële hofdames. Slechts vijf van deze kinderen groeiden op tot volwassen leeftijd:
- één zoon bij Yanagiwara Naruko (1855–1943; dochter van Yanagiwara Mitsunaru); dit werd de latere keizer Taisho. Dit bleek later zowel fysiek als geestelijk een zwakke figuur.
- vier dochters bij Sachiko (1867–1947; de oudste dochter van Sono Motosachi).
Keizer Meiji was zeer geliefd bij het Japans volk. Vrijwilligers bouwden te zijner ere na zijn dood in Harajuku bij Tokio de Meiji-schrijn. Dit is een van de bekendste shinto tempels.
[bewerk] Meiji-restauratie
Keizer Meiji was de symbolische leider van de Meiji-restauratie. Na de Boshin-oorlog, waarvoor de jonge keizer in 1867 een decreet tekende, werd een parlement gevormd, echter zonder werkelijke macht. Ook de keizer had in feite geen macht. De macht was overgaan van de Tokugawa shoguns naar de Daimyo en andere samurai. Japan werd gecontroleerd door een oligarchie van personen afkomstig uit militaire, politieke en economische kringen. Keizer Meiji bleef echter politiek gezien veel langer van belang dan zijn voorgangers. Hij behield de troon tot na zijn vijfstigste jaar, als eerste keizer sinds de abdicatie van keizer Ogimachi in 1586. Hij verliet het symbolische verbanningsoord van de keizers, Kyoto, en verhuisde met het hof naar Tokio.
De Japanners zijn trots op deze periode uit hun geschiedenis. De rol van Keizer Meiji hierin is echter aanvechtbaar. Zijn grootste bijdrage is waarschijnlijk de bekrachtiging van een grondwet in 1889. De keizer is later verheerlijkt, en kon daardoor een rol spelen bij het ontstaan van het Japanse nationalisme.
Eigenlijk is onbekend hoeveel invloed Mutsuhito heeft gehad. Ook is onbekend hoe hij stond tegenover de eerste Chinees-Japanse oorlog en de Russisch-Japanse oorlog. Er zijn gedichten van Meiji bekend, waaruit mogelijk een pacifistische houding zou kunnen blijken.
[bewerk] Trivia
- Er bestaat een muziekstuk voor piano, getiteld Mutsuhito : Japansche marsch, door de componist F. Nagel, 1904
- Mutsuhito en zijn gedichten worden soms in verband gebracht met Reiki, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat de keizer bij de ontwikkeling van deze alternatieve geneeswijze betrokken is geweest.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Meiji Emperor van Wikimedia Commons. |
