Novio
Novio NV is de stadsvervoerder in en om de gemeente Nijmegen. Het bedrijf exploiteert stadsbussen in opdracht van het Knooppunt Arnhem-Nijmegen (KAN) in het concessiegebied KAN-Zuid. Deze concessie is onderhands aan Novio gegund. De streeklijnen en enkele stadslijnen binnen deze concessie zijn echter voor een groot deel uitbesteed aan Hermes. Novio NV is eigendom van de gemeente Nijmegen.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Van GTN via CVD naar Novio
Sinds 1911 exploiteerde de Gemeente Tram Nijmegen (GTN) openbaar vervoer in Nijmegen, voornamelijk per tram en bus. Aan GTN was ook een elektriciteitsbedrijf verbonden. Begin 1950 besloot de gemeente over te stappen op een combinatie van trolleybussen voor drukke lijnen en dieselbussen voor minder drukke lijnen. Vanaf 1952 reden deze trolleybussen en de laatste tram verdween in 1955. Hierbij werd door de gemeente ook besloten het stadsvervoer in Nijmegen geheel onder te brengen bij GTN waardoor Zuidooster haar lijnen, in Nijmegen, die nog uit het MBS-tijdperk stammen, moest afstaan. Wegens gebrek aan materiaal en mensen zou Zuidooster echter tot 1958 nog materiaal en chauffeurs verhuren aan GTN en zijn opvolger. In 1956 koos de gemeente ervoor om het elektriciteitsbedrijf los te koppelen van het gemeentevervoer. Het gemeentevervoer werd samengevoegd met de reinigings- en ontsmettingsdienst en kreeg de naam Centrale Vervoersdienst (CVD). CVD huurde begin jaren '70 bussen en personeel in bij Zuidooster maar in 1975 kwam hier een einde aan. In 1997 werd CVD opgesplitst. Het gemeentevervoer werd verzelfstandigd tot Novio, afgeleid van de Romeinse naam voor Nijmegen, Noviomagus en de reinigings- en ontsmettingsdienst werd verzelfstandigd tot Dienst Afvalstoffen en Reiniging (DAR).
[bewerk] Novio
Novio NV zelf kreeg naast Novio Vervoer (het onderdeel verantwoordelijk voor het uitvoeren van het openbaar vervoer) aanvankelijk twee dochters, Novio Techniek BV en Novio Net BV. Novio Net nam commercieel vervoer voor zijn rekening en Novio Techniek onderhoudswerk niet alleen voor Novio NV maar ook voor (voormalige) diensten van de gemeente Nijmegen zoals DAR. Novio Techniek ging ook steeds meer voor derden gaan werken. Later kwamen nog twee nieuwe marktgerichte onderdelen erbij: Novio Bustechniek en Novio Express. Novio Bustechniek exploiteerde een groot servicecentrum voor touringcars. Dit bedrijf ging later failliet. Novio Express werd samen met Betuwe Express opgericht als een touringcarbedrijf.
[bewerk] Imago en toekomstprojecten
Novio wilde bouwen aan een sterk imago. Reclame werd van de bussen verwijderd en alle bussen reden in het nieuwe Novio kleurenschema, wit met een rode schort. Enige uitzondering vormde de 606, een wagen die in een project voor kunstbussen beschilderd was. Deze bus was in 1994 overgeschilderd ter nagedachtenis van de geallieerde landingen tijdens Operatie Market Garden waarin Nijmegen werd bevrijd, toen 50 jaar geleden. In 2006 rijdt de 606 nog steeds als bevrijdingsbus, alleen de tekst "50 jaar vrijheid en democratie" is veranderd naar "Meer dan 60 jaar vrijheid en democratie". In 2006 rijden weer veel bussen met reclame.
Novio had enkele toekomstprojecten om het openbaar vervoer in Nijmegen te verbeteren. De eerste was een moderne kabeltram tussen het stadscentrum en de nieuwe wijk Nijmegen-Noord aan de overkant van de Waal. Dit project is uiteindelijk afgeblazen.
Novio was in 2000 in gesprek met bussenbouwer Den Oudsten uit Woerden voor de ontwikkeling van een nieuwe lichtgewicht bus. Deze bus zou bestaan uit composietmaterialen zoals ze in de luchtvaart gebruikt worden en zou bestaan uit kant- en klare modules, die geleverd zouden worden door Fokker. Deze modules zouden het onderhoud vergemakkelijken en bovendien steviger zijn dan gebruikelijke materialen in bussen. Door het lichte gewicht zou brandstof bespaart worden en door gebruik van een experimentele hybride aandrijving met extra zuinige dieselmotoren en nieuwe filters zou de uitstoot van schadelijke stoffen nog verder beperkt worden. Uiteindelijk haakte Novio met dit project af. De bus, aangeduidt als X97, werd nog wel gebouwd maar in samenwerking met RET en de gemeente Rotterdam. De bus doorstond een praktijktest niet en na het faillissement van Den Oudsten werd deze door Fokker verkocht.
[bewerk] Deelname in SVN
Novio neemt sinds eind 2004 voor 49 procent deel in de nieuwe vervoerder Stadsvervoer Nederland (SVN), dat de concessie Noordoost-Utrecht uitvoert. Naast Novio neemt Volker Wessels deel in SVN. SVN dong onsuccesvol mee voor andere concessies waaronder in Noord-Brabant.
[bewerk] Mislukte verkoop aan HTM
Eind 2005 zou het bedrijf verkocht worden aan HTM. Deze verkoop liep spaak na boekenonderzoek door de HTM. Hierna liet de directeur van HTM zich 'onwelgevallig' uit in de pers over Novio. De gemeente Nijmegen zette -als enige aandeelhouder - korte tijd later (februari 2006) de zittende directeur van Lokven op non-actief. Reden hiervoor zouden de verliezen bij de verworven concessie SVN zijn. Van Lokven startte een bodemprocedure met als doel zijn ontslag ongedaan te laten maken.
[bewerk] Verkoop aan Connexxion
Op 28 september 2006 kwam het persbericht naar buiten dat de gemeente Nijmegen een voorlopige overeenstemming heeft bereikt met Connexxion om Novio te verkopen. Connexxion kreeg 3 weken de tijd om de boekhouding van Novio door te nemen, en ook de NMA kreeg de kans de verkoop te onderzoeken. Als alles goed gaat wordt Novio NV nog in november onderdeel van het Connexxion concern. Zij zal echter een onafhankelijk bedrijf worden (vergelijkbaar met Connexxion dochter Hermes, maar dan 100% in eigendom). Connexxion heeft plannen om delen van de concessies van Hermes (KAN-zuid) en Connexxion (KAN-noord) bij Novio onder te brengen.
Voor de 500 werknemers is er een baangarantie van 3 jaar.
[bewerk] Lijnen
| Lijn | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|
| 1 | Van Beuningen naar Molenhoek | Alle ritten wordt gereden door Hermes. Rijdt niet na 19.00 uur en niet op zondag |
| 2 | Van Weezenhof naar St. Maartenskliniek | Rijdt 's avonds en op zondag door Aldenhof |
| 3 | Van Oosterhout naar Wijchen | Een deel van de ritten wordt gereden door Hermes |
| 4 | Van Nijmegen naar Wijchen | Een deel van de ritten wordt gereden door Hermes |
| 5a | Van Beuningen via Plein 1944 naar Centraal Station | |
| 5b | Van Plein 1944 via Centraal Station naar Groesbeek – De Horst/Breedeweg | Rijdt om en om na Groesbeek door naar De Horst of naar Breedeweg. |
| 6 | Van Brabantse Poort naar Neerbosch-Oost | |
| 7 | Van Brabantse Poort naar Brakkenstein | |
| 8 | Van Berg en Dal naar Hatert/Aldenhof | Rijdt maandag t/m zaterdag tot 19.00 uur om en om naar Hatert en Aldenhof (daarbuiten alleen naar Hatert) |
| 10 | Heyendaalshuttle | Rijdt maandag t/m vrijdag tot 19:00 |
| 11 | Van Centraal Station via Heyendaal naar Centraal Station | Rijdt alleen 's avonds en op zondag |
| 16 | Van Neerbosch-Oost naar Brabantse Poort | Rijdt alleen 's avonds en op zondag en is gekoppeld aan lijn 6 |
| 20 | Van Centraal Station naar Brabantse Poort | Rijdt maandag t/m vrijdag |
| 24 | Van Centraal Station naar Goffertscholen of Ind. Winkelsteeg | Spitslijn, rijdt 's ochtends heen en 's middags terug |
| 25 | Van Beuningen of Ind. Westkanaaldijk naar Groesbeek | Spitslijn |
| 57 | Van Kranenburg (Dld)/Beek naar Nijmegen | Spitslijn |
| 58 | Van Kleve (Dld) naar Nijmegen | Wordt gereden door de Duitse vervoersmaatschappij NIAG. |
| 103 | Van Zetten naar Elst/Nijmegen | Rijdt alleen overdag, op zondag beperkte dienstregeling |
Lijn 5 van Beuningen naar Groesbeek de Horst of Breedeweg is vanaf 16 oktober 2006 voor 2 jaar opgesplitst, dat is vanwege werkzaamheden aan de verhoging van de sluis bij Weurt. Om eventuele vertragingen van dit deel van de lijn niet door de laten werken naar de het lijngedeelte richting Groesbeek is de lijn gesplitst in 5a (Beuningen – Nijmegen) en 5b (Nijmegen – Groesbeek).
[bewerk] Busbaan door de spoorkuil
Op 20 augustus 2006 werd de nieuwe busbaan door de spoorkuil in gebruik genomen. De bestaande busbaan door de spoorkuil tussen het station en de Graafseweg en de St. Annastraat is doorgetrokken naar de Heyendaalseweg en gaat vlak voor het station Nijmegen Heyendaal omhoog naar straatniveau.
De bestaande bushalte Heyendaal NS (vroeger van Interliner 412 en sneldienst 212) is verplaatst van de Kapittelweg en ligt nu aan de nieuwe busbaan bij de Heyendaalseweg. Novio lijn 10 (Heyendaalshuttle) en Hermes lijnen 54 (Grave - Nijmegen vv) en 55 (Cuijk - Nijmegen vv) zullen vanaf 20 augustus over deze busbaan gaan rijden. De haltes St. Annamolen (lijn 10, 54 en 55) en Groenestraat (lijn 54 en 55) vervallen voor deze lijnen. In plaats daarvan stoppen lijnen 54 en 55 nu ook op de Kapittelweg bij de halte Kapittelweg/HAN (lijn 10 deed deze halte al aan).
[bewerk] Heyendaalshuttle
De Heyendaalshuttle (lijn 10) vervoert reizigers via de doorgetrokken busbaan door de spoorkuil naar Heyendaal en stopt bij Universiteit Oostzijde, het Erasmusgebouw, Tandheelkunde, UMC St. Radboud en de HAN. Lijn 10 heeft een hoge frequentie (8 bussen per uur, 15 bussen per uur in de spits en 6 bussen per uur in de avond en in de vakantie) en rijdt alleen op werkdagen tot 19:00 uur.
De Heyendaalshuttle wordt grotendeels gereden door de speciaal hiervoor aangeschafte gelede bussen uit de 800-serie. Vijf van deze bussen (801-805) zijn beplakt met reclame.
[bewerk] Bussen
serie - type - bouwjaar
- 600 serie: DAF/Hainje - 1989-1992
- 700 serie: DAF/Berkhof - 1994-1996
- 900 serie: DAF/Berkhof - 1998
- 100 serie: MAN
- 801 en 806: Den Oudsten Alliance B93 (geleed) - 1998
- 802 t/m 805: Mercedes-Benz Citaro (geleed) - 1998-2000
De 100 serie bestaat uit de bussen 101 en 102. Deze zijn in 2004 verhuurd aan Stadsvervoer Nederland (SVN), maar zijn sinds begin 2006 weer terug in Nijmegen. Het gaat hier om bussen van MAN met een digitale filmkast.
De 600 serie is momenteel de oudste serie en heeft nog de rollen in de lijnenkast zitten. Een uitzondering hierop vormt de 647 die een digitale filmkast heeft. Deze bus is van roestvast staal gemaakt. Vanaf de 632 hebben deze bussen in december 2004 een nieuwe filmrol gekregen waarbij vervallen bestemmingen zijn weggelaten en nieuwe bestemmingen zijn toegevoegd. Bij deze bussen zijn de bestemmingsrollen aan de zijkant verwijdert en niet vervangen. De lijnnummers zijn nog wel aan de zijkant zichtbaar. Enkele oudere bussen missen ook de bestemmingsrollen aan de zijkant.
Deze bussen bestaan uit een DAF SB220 LC550 chassis met een Europa 2000 carrosserie van Hainje. Nog in dienst zijn de 601, 602, 606 (de bevrijdingsbus), 609-620, 622-625, en 631-647 (de 647 was tevens de laatste uit de serie). Het is de bedoeling dat de 622-625 en 631 (die een tijd aan SVN verhuurd waren) binnenkort buiten dienst gaan.
De 700 serie bestaat uit vijftien bussen (702-716) met een DAF SB220 LT550 chassis en een Berkhof Europa 2000NL carrosserie. Al deze bussen zijn voorzien van een digitale filmkast. Van deze serie is de 701 na een brand buiten dienst gesteld, de andere rijden nog.
De 800 serie bestaat uit zes tweedehands gelede bussen (801-806). Deze bussen zijn speciaal aangeschaft voor de Heyendaalshuttle. De 801 en 806 zijn gelede bussen uit de B93 Alliance serie van Den Oudsten. Het gaat hier om zogenaamde integraal bussen waarbij chassis en opbouw beide door Den Oudsten zijn verzorgd. De motoren zijn geleverd door DAF. Beide bussen komen van Connexxion af. Oorspronkelijk zouden zes bussen van Connexxion overgekocht worden maar van vier bussen ging de verkoop niet door. De 802-805 zijn gelede bussen Citaro bussen van Mercedes-Benz van het type O530G en zijn aangeschaft ter vervanging van de teruggevorderde Alliance bussen. Ook de Citaro bussen zijn overgekocht. Al deze bussen hebben een digitale filmkast.
De 900 serie bestaat uit tien wagens (901-910) van de Jonckheer stadbus van Berkhof, gebouwd op een SB250 CNG chassis van DAF. Al deze bussen hebben een digitale filmkast.
| Bron(nen): |
|
Halte Novio. De geschiedenis van het openbaar vervoer in Nijmegen vanaf de Middeleeuwen tot heden uitgegeven door Novio NV. |
