Ringspoorbaan
De Ringspoorbaan is een spoorlijn die werd aangelegd om de stad Amsterdam heen. De eerste plannen dateerden uit de jaren zestig van de 19e eeuw. Er was toen een centraal station voorzien ten zuiden van de Singelgracht. Uiteindelijk koos de regering in Den Haag voor een locatie in het IJ, waar het in 1889 geopende Centraal Station kwam te liggen op drie aangeplempte eilanden.
In het begin van de 20e eeuw kwamen er nieuwe plannen voor een ceintuurspoorbaan. Het lag toen in de bedoeling om het goederenvervoer uit het westen van Amsterdam om de stad heen te leiden ter ontlasting van het drukke Centraal Station. In het Plan Zuid van Berlage uit 1917 was ook een Zuiderstation opgenomen.
Inhoud |
[bewerk] Begin aanleg
In de jaren twintig werd een begin gemaakt met het aanleggen van het dijklichaam. In het kader van de werkverschaffing werden werklozen hiervoor aan het werk gezet. In de jaren dertig werd alleen het gedeelte tussen Duivendrecht en Watergraafsmeer voltooid als verbinding tussen het rangeerterrein in de Watergraafsmeer en de spoorlijn naar Utrecht. Dit deel kwam in gebruik in 1939 als onderdeel van de Spoorwegwerken Oost.
In de verder niet voltooide Ringspoorbaan werden wel enkele bruggen en viaducten gebouwd, die uiteindelijk nooit gebruikt zouden worden. Dit betrof de overbruggingen van de Sloterweg, Haarlemmermeerspoorlijn, Amstelveenseweg en Boerenwetering. De brugdelen werden in 1945 verwijderd voor herstel van de vernielde bruggen te Warmond. Er zouden uiteindelijk nooit goederentreinen over de Ringspoordijk rijden.
De Ringspoordijk werd in de jaren vijftig en zestig op diverse plaatsen doorgraven voor wegen naar de nieuwe stadsuitbreidingen in het westen (Westelijke Tuinsteden) en het zuiden (Buitenveldert). De dijk zelf werd een soort natuurgebied.
[bewerk] Voltooiing
| Westtak Ringspoorbaan | |
|---|---|
 |
|
| km: | station: |
| 0 | Amsterdam Centraal |
| 3 | Amsterdam Sloterdijk |
| 5 | Amsterdam De Vlugtlaan |
| 7 | Amsterdam Lelylaan |
| 11 | Schiphol |
Toen in de jaren jaren zeventig de spoorlijn naar Schiphol werd aangelegd, werd de Ringspoordijk hiervoor benut. In 1978 kwam het gedeelte tussen Amsterdam Zuid en Schiphol in gebruik. In 1981 werd het gedeelte tussen Amsterdam Zuid en Amsterdam RAI in gebruik genomen.
Voor de verbinding van Schiphol met het Centraal Station werd de westelijke tak van de ringspoordijk benut. Hier werden drie nieuwe haltes, gedeeltelijk op viaducten, gebouwd: Amsterdam Lelylaan, Amsterdam De Vlugtlaan en Sloterdijk. Deze verbinding werd in 1986 geopend.
In 1993 werd het laatste deel van de Ringspoorlijn in gebruik genomen, de rest van de zuidelijke tak van Amsterdam RAI naar Weesp. Hier kwamen de twee nieuwe stations, Duivendrecht en Diemen Zuid, in gebruik.
Bijzonder aan de Ringspoorbaan is dat er twee kruisingsstations in twee niveaus in zijn opgenomen: Amsterdam Sloterdijk in het noordwesten en Duivendrecht in het zuidoosten. Deze hebben beide een belangrijke functie als overstapstation.
[bewerk] Metro
Over de Ringspoordijk werden ook metrolijnen aangelegd. Tussen Duivendrecht en Diemen Zuid kwam in 1977 de latere lijn 53 (Gaasperplaslijn) in gebruik. Tussen Overamstel, Amsterdam RAI en Amsterdam Zuid kwam in 1990 lijn 51 (Amstelveenlijn) in gebruik. Het gedeelte tussen Amsterdam Zuid, Amsterdam Lelylaan en Sloterdijk (Isolatorweg) werd in 1997 geopend, toen lijn 50 (Ringlijn) hier ging rijden. De metrosporen liggen steeds aan de binnenzijde (stadszijde) van de dijk. Aan de buitenzijde is nog een strook grond gereserveerd voor twee extra treinsporen, zodat er uiteindelijk plaats is voor maximaal zes sporen (twee metro en vier trein).
[bewerk] Nieuwe verbindingen
De halte Amsterdam De Vlugtlaan werd gesloten in 2000, toen gestart werd met de bouw van de Hemboog, nabij Sloterdijk, die een verbinding van Schiphol naar Zaandam (– Hoorn) ging vormen. Deze kwam in 2003 in gebruik.
In 2006 kwam de Utrechtboog in gebruik, de verbinding van de stations Schiphol, Amsterdam Zuid/WTC en Amsterdam RAI naar Amsterdam Bijlmer en verder in de richting Utrecht.
