Abraham Stern

Z Wikipedii

Abraham Stern (inna pisownia Sztern) (ur. pomiędzy 1762 a 1769 w Hrubieszowie - zm. 1842 w Warszawie) - polski Żyd, zegarmistrz, mechanik (samouk), wybitny konstruktor i uczony, wynalazca; przodek Antoniego Słonimskiego i Nicolasa Slonimsky'ego, którzy byli jego prawnukami.

Od 1810 roku skonstruował serię maszyn liczących, które wykonywały cztery podstawowe działania arytmetyczne i potrafiły również wyciągać pierwiastki kwadratowe. Jako chłopiec terminował u zegarmistrza w Hrubieszowie. Tam zainteresował się nim Stanisław Staszic, dzięki któremu znalazł się w Warszawie. Wykazywał niepospolite zdolności matematyczne i wynalazcze. Sporządził tak zwany trianguł ruchomy o dwóch celownikach, zastępujący stolik mierniczy.

Znany był też prosty mechanizm Sterna, zabezpieczający powozy przed rozbieganiem się koni. Najwięcej czasu i wysiłku poświęcił skonstruowaniu "machiny rachunkowej", aby w końcu zaprezentować gotowe dzieło Staszicowi i dowieść, że nie zawiódł pokładanych w nim nadziei. Zademonstrowana na posiedzeniu Towarzystwa Przyjaciół Nauk "machina" wywołała sensację, wykonywała bowiem "sama przez się" wszystkie cztery działania.

Po czterech kolejnych latach pracy Stern zbudował nową maszynę służącą wyłącznie do wyciągania pierwiastków kwadratowych. Wreszcie 30 kwietnia 1817 roku zaprezentował maszynę stanowiącą niejako skojarzenie dwóch poprzednich, wykonywała bowiem wszystkie pięć działań. W jednym z modeli wystarczyło wprowadzić dane i operacja była wykonywana przez mechanizm zegarowy, bez ingerencji człowieka. Od 1830 roku członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Członek Komisji Żydowskiej przy Warszawskiej Szkole Rabinów oraz jej rektor w latach 1826-1835.