Akwedukt

Z Wikipedii

Akwedukt Pont du Gard we Francji

Akwedukt Eifel zaopatrujący Kolonię miał 95 km, łącznie z odnogami 150. Był używany w latach 80. – 250.

Akwedukt w Segowii (Hiszpania)

Współczesny akwedukt w Stanach Zjednoczonych. Widok z lotu ptaka

Akwedukt (łac. aquae ductus, ciąg wodny) – kanał wodociągowy, rurociąg podziemny lub nadziemny, doprowadzający wodę z odległych źródeł na ogół do miast przy wykorzystaniu siły ciążenia ziemskiego. Może być umieszczony na arkadach przeprowadzonych nad rzekami lub nierównościami terenu. Akweduktem nazywany jest również most kanału wodnego.

Jeden z najstarszych znanych akweduktów został zbudowany na polecenie asyryjskiego króla Sennacheriba. Doprowadzał on wodę do Niniwy z leżących 50 kilometrów od miasta gór.

W Grecji zachowały się akwedukty na Samos z VI wieku p.n.e. oraz – w Koryncie i Atenach z V wieku p.n.e.

Starożytny Rzym był zaopatrywany przez sieć akweduktów liczącą 420 km, z czego tylko 47 km przebiegało nad powierzchnią ziemi. Sieć ta dostarczała milion m³ wody źródlanej na dobę. Zakopanie zmniejszało możliwość skażenia, a na terenach chłodniejszych zmniejszało możliwość zamarzania w czasie mrozów. Spadek w rzymskich akweduktach wynosi tylko kilkadziesiąt cm na kilometr. Rzymianie niekiedy odwadniali teren w pobliżu akweduktu, aby zmniejszyć możliwość skażenia przez wody gruntowe. Przy wyborze źródeł prócz badania stanu wody obserwowali też stan zdrowia tubylców. Woda była dostarczana do licznych fontann, łaźni i szaletów publicznych, co bogatszych domów.

Z rzymskich wodociągów najbardziej znane są:

najstarsze, prowadzące wodę do Rzymu
- Aqua Appia (312 rok p.n.e.)
- czynny do dziś Aqua Marcia (144 – 140 p.n.e.)
- Aqua Virgo (20 p.n.e.)
- Aqua Claudia (52 rok n.e.)

oraz leżące poza Italią:
- Francja
  - Pont du Gard koło Nîmes we Francji (zbudowany około 19 roku p.n.e.)
  - Pont de la Mosele (około 2 roku p.n.e.)
  - akwedukt do Fréjus (Forum Iulii) przez Roche Taillée
- Hiszpania
  - El Pont del Diable w Tarragonie w Hiszpanii z I wieku p.n.e.
  - akwedukt w Segowii z I-II w.
  - akwedukt w Los Milagros koło Meridy z czasów Hadriana
- Portugalia
  - Aguas Livres w Campolide koło Lizbony
  - Agueducto dos Pegöes koło Tomar
- Grecja
  - akwedukt w Nikipolis w Epirze z czasów Oktawiana Augusta
  - akwedukt do ruin Mytilene koło Morii na Lesbos
- Izrael
  - akwedukt z góry Carmel do Caesarea Maritima budowany pomiędzy I wiekiem p.n.e. a II wiekiem n.e.