Alpheratz
Z Wikipedii
Alpheratz | |
α Andromedae | |
Epoka J2000 | |
Gwiazdozbiór | Andromeda |
Rektascensja | 0h08m23,26s |
Deklinacja | +29°05'25.6" |
Odległość | 97 ly (29,7 pc) |
Rodzaj gwiazdy | biały olbrzym |
Typ widmowy | B8IVpMnHg |
Jasność obserwowana | 2,07 m |
Jasność absolutna | -0,30 m |
Inne nazwy | Sirrah, Alferak HD 358, HR 15 |
Alpheratz (Sirrah / Alfa Andromedae / α And) to najjaśniejsza gwiazda (wielkość gwiazdowa 2,07) konstelacji Andromedy, położonej na północny wschód od Pegaza. Sirrah znajduje się na granicy tych gwiazdozbiorów, dlatego bywa również oznaczana jako Delta Pegasi (tylko dwie gwiazdy posiadają 2 greckie litery – drugą jest Elnath, Beta Tauri/Gamma Aurigae), choć nazwa ta nie jest już używana. Razem z α, β i γ Pegasi tworzy na niebie tzw. Wielki Kwadrat Pegaza.
Niebiesko-biały Alpheratz jest gwiazdą podwójną, której składniki znajdują się bardzo blisko siebie, przez co można je rozdzielić jedynie poprzez dokładną analizę widma (układ spektroskopowo podwójny). Większa z gwiazd jest prawdopodobnie 10-krotnie jaśniejsza od drugiej, a ich okres obiegu wynosi 96,7 doby. Zaliczany do typu widmowego B8, cały układ jest około 200 razy jaśniejszy od Słońca.
Większy ze składników Alpheratza jest ponadto najjaśniejszym znanym przedstawicielem podgrupy gwiazd określanej mianem "rtęciowo-manganowych". Charakteryzują się one niezwykle wysokimi domieszkami rtęci, galu, manganu i europu oraz stosunkowo niewielką ilością wielu innych pierwiastków w atmosferze. Przypuszcza się, że anomalie te są wynikiem rozdzielenia pierwiastków pod wpływem działającej do wewnątrz siły grawitacji gwiazdy oraz wypychającego ciśnienia promieniowania, które inaczej oddziałują na poszczególne pierwiastki. [1] Gwiazda ta jest też zmienną typu α² Canum Venaticorum - jej wielkość zmienia się o 0,04 magnitudo na przestrzeni 23.19 godzin.
Obydwie nazwy gwiazdy, "Alpheratz" i "Sirrah", pochodzą z oryginalnej arabskiej nazwy صرة الفرس şirrat al-faras - "Pępek konia", co jest pozostałością po czasach, kiedy gwiazda wchodziła w skład konstelacji Pegaza.
Zobacz też: