Blok operacyjny
Z Wikipedii
Blok operacyjny, trakt operacyjny to wydzielona część szpitala służąca wykonywaniu zabiegów chirurgicznych w warunkach możliwie największej izolacji od źródeł infekcji, zbliżonych do aseptyki. Zazwyczaj blok operacyjny jest zlokalizowany w sąsiedztwie oddziału chirurgicznego, w sposób umożliwiający łatwe przewiezienie pacjenta wymagającego operacji.
Spis treści |
[edytuj] Sale operacyjne
Podstawowe pomieszczenia służące przeprowadzaniu zabiegów chirurgicznych na bloku operacyjnym. Pomieszczenia używane jako sale operacyjne muszą spełniać rygorystyczne wymagania pod względem powierzchni, czystości i wentylacji.
Podział sal operacyjnych:
- sale "brudne" - do zabiegów w polu zakażonym, stwarzających możliwość infekcji (np. nacinanie ropni), opracowywania chirurgicznego zanieczyszczonych ran, operowanie chorych z groźnymi zakażeniami.
- sale "czyste" - do zabiegów w polu czystym, nie stwarzających większej możliwości zakażenia, używane do przeprowadzania zwykłych operacji, planowych zabiegów.
- sale "jałowe", przeznaczone do przeprowadzania zabiegów wymagających najwyższego stopnia aseptyki, służą izolacji chorych wymagających, np. ze względu na charakter zabiegu, wysokiej izolacji od drobnoustrojów chorobotwórczych.
Taki podział sal operacyjnych nie świadczy o lepszym, czy gorszym utrzymaniu poszczególnych rodzajów sal - wszystkie muszą być utrzymane w najwyższej czystości i wolne od zarazków - powstał, w celu segregacji operowanych pacjentów ze względu na charakter choroby i możliwe zagrożenie infekcją. W większych szpitalach sale operacyjne dzielą się według specjalności dokonywanych w nich zabiegów - prócz sal ogólnochirurgicznych istnieją także sale laryngologiczne, urologiczne czy ortopedyczne (ze specjalnym wyposażeniem i nierzadko osobnym personelem), natomiast nawet niewielkie szpitale rejonowe wydzielają sale operacyjne do zabiegów ginekologicznych. Specjalnego wyposażenia wymagają sale operacyjne przeznaczone do wykonywania zabiegów endoskopowych: m.in. możliwości zaciemnienia pomieszczenia.
[edytuj] Wyposażenie sali operacyjnej
- stół operacyjny, obecnie najczęściej sterowany elektronicznie, wykonany z łatwozmywalnego materiału, z możliwością łatwej zmiany pozycji pacjenta. W niektórych salach operacyjnych zamiast stołu operacyjnego, lub oprócz niego znajdują się fotele ginekologiczne bądź stomatologiczne.
- aparat do narkozy, przy pomocy którego anestezjolog przeprowadza znieczulenie ogólne pacjenta przed rozpoczęciem zabiegu, a także aparaty monitorujące parametry życiowe pacjenta
- lampy operacyjne, silnie oświetlające pole operacyjne, ograniczające rzucanie cienia
- nóż elektryczny
- ssaki, aparaty do odsysania płynów
- zestaw narzędzi chirurgicznych
czasem także
- laparoskop, aparat do laparoskopii
- mikroskop operacyjny, do zabiegów wymagających dużej precyzji
[edytuj] Pozostałe pomieszczenia
Blok operacyjny oprócz sal operacyjnych najczęściej mieści też pomieszczenia dodatkowe, takie jak:
- salę przygotowawczą, gdzie pacjent przed zabiegiem jest przygotowywany farmakologicznie, czasami również znieczulany jeszcze przed przewiezieniem do sali operacyjnej
- miejsce przygotowania chirurgów, w którym lekarze mogą umyć się przed zabiegiem, przebrać w jałową odzież
- sala wybudzeń, gdzie następuje wyprowadzenie z narkozy, po czym pacjent jest przewożony z powrotem na oddział
- pomieszczenie sterylizacji narzędzi i bielizny operacyjnej, niezależne od sterylizatorni szpitalnej
- pokój instrumentariuszek - pielęgniarek asystujących przy operacjach
- magazyn narzędzi i sprzętu
[edytuj] Nowe wymagania
Na przestrzeni lat, a przede wszystkim w związku z przystąpieniem do Unii Europejskiej zmieniły się przepisy dotyczące obiektów służby zdrowia, w tym także bloków operacyjnych. Większość z nich dotyczy bezpieczeństwa pacjentów, względnie komfortu pracy zespołu operacyjnego, co nie zmienia faktu że często wprowadzają konieczność kosztownych inwestycji. Wymagania dotyczące rozdziału ruchu "czystych" pracowników, pacjentów i materiału, od zużytych narzędzi i bielizny, czy też urządzania odpowiednich śluz dla pacjentów i materiałów chirurgicznych mogą okazać się niełatwe we wprowadzaniu. Trudnym do spełnienia w starszych szpitalach wymaganiem może się także stać wymieniony w rozporządzeniu Ministerstwa Zdrowia minimalny rozmiar sali operacyjnej, wynoszący 35 m².
Z drugiej strony wiele szpitali modernizuje swoje zespoły operacyjne, dostosowując je do wysokiego standardu, między innymi poprzez:
- instalację klimatyzacji, laminarnego nawiewu aseptycznego powietrza w pole operacyjne.
- inwestując w dobrej jakości sprzęt operacyjny (np. lampy czy stoły operacyjne)
- wymieniając standardowe materiały budowlane, na wykonane z materiałów umożliwiających zachowanie wyższego stopnia aseptyczności (np. ściany i drzwi ze stali szlachetnej).
Tego rodzaju modernizacje, niejednokrotnie kosztowne, polepszają jednak jakość leczenia, np. ograniczając zakażenia pooperacyjne.
