Cytadela

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy twierdzy. Zobacz też: Cytadela - budowla w grze Half-Life 2.

Turecka cytadela w Jerozolimie - XVI w.

Cytadela – w starszych fortyfikacjach silna, dominująca nad miastem lub prowincją twierdza. Na terytorium własnym zadaniem cytadeli była ochrona mieszkańców w przypadku najazdu wroga. Na terytoriach podbitych cytadele budowano w celu utrzymania w posłuszeństwie mieszkańców (taką rolę miała np. cytadela Aleksandrowska w Warszawie).

Cytadela zajmuje stosunkowo duży obszar. Obiekty fortyfikacyjne przeznaczone do obrony cytadeli położone były z reguły na jej obrzeżach, wewnątrz zaś znajdowały się koszary, magazyny, więzienie i inne obiekty niezwiązane bezpośrednio z obroną.

Rozwój środków ataku i technik zdobywanie twierdz wymuszał rozbudowywanie istniejących fortyfikacji i dostosowywanie ich do nowych warunków obrony. W trakcie rozbudowy cytadele otaczane były albo nowymi liniami umocnień ciągłych, albo, w późniejszym okresie, pierścieniem fortów. Powstawała w ten sposób większa twierdza, cytadela zaś stawała się jej wewnętrznym obiektem, stanowiącym najczęściej siedzibę dowództwa twierdzy, a w czasie walk pełniącym rolę śródszańca, czyli ostatniego punktu obrony twierdzy.

[edytuj] Cytadela okrętu

W konstrukcji okrętów pancernych (głównie pancerników) określenia cytadela używano w stosunku do najsilniej chronionego pancerzem środkowego segmentu kadłuba. W najprostszej postaci, cytadela była osłonięta z boków pancernym pasem burtowym na linii wodnej, od dziobu i rufy poprzecznymi przegrodami pancernymi, a do góry pokładem pancernym. Obejmowała zwykle co najmniej pomieszczenia i mechanizmy istotne dla ruchu okrętu – kotłownie i maszynownie.

We współczesnych okrętach używa się także pojęcia cytadela gazoszczelna na określenie hermetyzowanej części kadłuba, odpornej na działanie broni masowego rażenia.