Dante Alighieri

Z Wikipedii

Portret Dantego pędzla Boticellego

Dante Alighieri (ur. w maju lub czerwcu 1265, zm. 13. lub 14 września 1321) – wybitny poeta włoski, protoplasta humanizmu, żyjący w średniowieczu. Także filozof, polityk i kodyfikator języka włoskiego.

Spis treści

1 Biografia
2 Boska Komedia
3 Twórczość Dantego
4 Przypisy
5 Zobacz też
- 5.1 Linki zewnętrzne

[edytuj] Biografia

Dante - fresk na drewnie, znajdujący się we florenckiej galerii

Urodził się we Florencji w rodzinie z niższej warstwy arystokracji. Nazwisko Alighieri pochodzi od gockiego Aldiger, które nosiła jego babka z Ferrary.^[1] Ród Dantego należał do partii gwelfów; on sam przystał do frakcji białych. Rozpoczął studia retoryki, gramatyki, filozofii, literatury oraz teologii, później studiował wnikliwie filozofię i teologię. Był członkiem ruchu poetyckiego Dolce Stil novo. Znał i przyjaźnił się z wieloma jego członkami, między innymi Guido Cavalcantim. Około roku 1285 ożenił się z Gemmą di Manetto Donati, która urodziła mu troje (a być może czworo) dzieci. Wcześniej jednak przeżył nieszczęśliwą miłość. Wybranką jego była Beatrycze Portinari, która to przeprowadza go w Boskiej komedii przez Niebo. W latach 1295 – 1300 zaangażował się politycznie, co zostało uwieńczone powołaniem go na urząd priora (rodzaj gubernatora) w roku 1300.

Obywatel Florencji, musiał ją opuścić, ponieważ frakcja polityczna białych w partii gwelfów przegrała walkę z frakcją czarnych. W efekcie tego został oskarżony i skazany na grzywnę i dwa lata wygnania. Jednak Dante nie zapłacił tej grzywny i dlatego został skazany na śmierć. Przez resztę życia błąkał się po różnych dworach Włoch nigdy nie powróciwszy do swojej ojczyzny. Zmarł w Rawennie.

[edytuj] Boska Komedia

Najbardziej znanym utworem Dantego jest Boska komedia – wizjonerski poemat o podróży przez Piekło, Czyściec i Raj, w którym zawarł kwintesencję średniowiecznej myśli kulturalnej i filozoficznej. Dzieło to zostało również nasycone licznymi współczesnymi wątkami z życia społecznego i politycznego.

Widoczna jest w Boskiej Komedii fascynacja numerologią, przede wszystkim liczbami 3 i 10. Zarówno piekło, jak czyściec oraz Raj, mają po 9 poziomów (3x3). Pisząc w dialekcie toskańskim, Dante stworzył właściwie język włoski.

Zagadkowy tytuł Boska komedia nie ma jakiegoś szczególnego znaczenia. Dante, jak się zdaje, nie pomyślał nawet o zatytułowaniu swego poematu. Komedią był w średniowieczu każdy utwór pisany niskim stylem. Przymiotnik boska znaczy tu tyle, co wspaniała. Tak dzieło Dantego określił Boccaccio.

[edytuj] Twórczość Dantego

[edytuj] W języku włoskim

Boska Komedia (Divina Commedia), wyd. 1472
Vita Nova (Nowe Życie)
Il Fiore (Kwiat)
Convivio (Biesiada)
Rime (Rymy)
De Monarchia (O Monarchii)
De Vulgari Eloquentia (O Języku Ludowym)
Detto d'Amore (Słowa miłosne)

[edytuj] Po łacinie

De vulgari eloquentia
De monarchia
Epistolae
Eclogae
Quaestio de aqua et de terra

[edytuj] Dante i muzyka

Dante wielokrotnie wypowiadał się o muzyce z wielkim entuzjazmem. Jego poezja inspirowała wielu kompozytorów. W XVI w. do jego poezji komponowano liczne madrygały. W XIX i XX w. jego liryki, a przede wszystkim Boska komedia, zainspirowały kilkadziesiąt utworów w różnych gatunkach, wśród nich Symfonię Dantejską Franciszka Liszta, fantazję symfoniczną Francesca da Rimini Piotra Czajkowskiego, operę Francesca da Rimini Sergiusza Rachmaninowa, operę Gianni Schicchi Giacomo Pucciniego.