Gwatemala
Z Wikipedii
República de Guatemala Republika Gwatemali |
|||||
|
|||||
Dewiza: (hiszp.) El País de la Eterna Primavera (Kraj wiecznej wiosny) |
|||||
Hymn: Guatemala Feliz (Szczęśliwa Gwatemala) |
|||||
Język urzędowy | hiszpański | ||||
Stolica | Gwatemala | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Álvaro Colom |
||||
Szef rządu | prezydent Álvaro Colom |
||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
103. na świecie 108 890 km² 0,4% |
||||
Liczba ludności (2005) • całkowita • gęstość zaludnienia |
68. na świecie 12 013 907▲ 119 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | quetzal (GTQ) | ||||
Niepodległość | od Hiszpanii 15 września 1821 |
||||
Strefa czasowa | UTC -6 | ||||
Kod ISO 3166 | GTM | ||||
Domena internetowa | gt | ||||
Kod samochodowy | GCA | ||||
Kod telefoniczny | +502 | ||||
Gwatemala (República de Guatemala) – państwo w Ameryce Środkowej, położone nad Oceanem Atlantyckim i Oceanem Spokojnym. Graniczy z Salwadorem (203 km), Hondurasem (256 km), Meksykiem (962 km), Belize (266 km) - łączna długość granic wynosi 1687 km, ponadto 400 km wybrzeża morskiego.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
- Najwyższy punkt: Tajumulco - 4220 m
- Najniższy punkt: Ocean Spokojny - 0 m
- Największe jezioro: Jezioro Izabal - 589,6 km²
Obszar Gwatemali dzieli się na cztery części: nizinę Petén, położoną w północnej części kraju, wybrzeże Morza Karaibskiego, łańcuchy górskie środkowej części kraju oraz wybrzeże Pacyfiku. Przy spotykanym podziale na 3 krainy nizinę Petén łączy się z wybrzeżem karaibskim.
Łańcuchy górskie mają układ równoleżnikowy. Łańcuch północny to (od wschodu) Alto Cuchumatanes, Sierra de Chamá i Sierra de Las Minas. Dalej na południu ciągnie się Sierra Madre (od Meksyku, poprzez Gwatemalę, do Hondurasu). Dolina rzeki Motagua oddziela łańcuch Sierra Madre od pasma Los Altos. Tu właśnie znajduje się najwyższy szczyt Gwatemali - wygasły lub drzemiący wulkan Tajumulco (4220 m n.p.m.)[1].
Na północ od obszarów górskich znajduje się rozległa nizina Petén, zajmująca blisko 1/3 powierzchni kraju. Jest ona bardzo rzadko zaludniona i pokryta gęstym lasem tropikalnym.
Wybrzeże karaibskie to obszar nizinny. Leży tutaj największe w kraju jezioro - Izabal, płyną tędy większe rzeki Gwatemali: Motagua (400 km), Polochic (240 km), Sarstún.
Położona na południu nizina La Costa ciągnie się od granicy z Meksykiem do granicy z Salwadorem. Jej szerokość nie przekracza 60 km.
[edytuj] Historia
W czasach prekolumbijskich teren zamieszkiwany przez Indian związanych z kulturą Majów. W 1523 tereny dzisiejszej Gwatemali zostały podbite przez hiszpańskich konkwistadorów, którzy założyli tam kolonię wchodzącą w skład Nowej Hiszpanii.
W 1821 Gwatemala uzyskała niepodległość, wkrótce potem kraj był okupowany przez Meksyk. W 1839 proklamowana została niepodległa republika.
W 1954 w drodze zamachu stanu junta wojskowa przerwała reformy lewicowego prezydenta Jacobo Arbenza. Prawicowe rządy wojskowych i niepokoje społeczne trwały aż do 1985, kiedy to przywrócono demokrację. Nie przerwało to jednak walk z lewicową partyzantką (URNG).
[edytuj] Polityka
[edytuj] Podział administracyjny
Gwatemala jest podzielona na 22 departamenty (l.poj. departamento, l.mn. departamentos) i 331 municypia (gminy) (l. poj. municipio, l.mn. municipios).
[edytuj] Kultura
Wpływy kultury Majów i hiszpańskich kolonizatorów są widoczne niemal w całej Gwatemali. Można tu spotkać ludzi ubranych w tradycyjne stroje Majów oraz wiele pozostałości budynków utworzonych przez tą cywilizację.
Twórcy kultury:
- Miguel Asturias - laureat literackiej Nagrody Nobla
Data | Nazwa | Uwagi |
---|---|---|
1 stycznia | Nowy Rok | |
5 kwietnia | "kumple bolee" | |
1 maja | Dzień pracy | |
30 czerwca | Dzień Liberalnej Rewolucji 1871 | |
15 sierpnia | Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny | Tylko w Mieście Gwatemala |
15 września | Dzień Niepodległości | |
20 października | Dzień Rewolucji 1944 | |
31 października | Halloween | |
1 listopada | Wszystkich Świętych | |
24 grudnia | Wigilia | |
25 grudnia | Boże Narodzenie | |
31 grudnia | Sylwester |
[edytuj] Gospodarka
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.Gospodarka Gwatemali oparta jest na uprawach kawy, trzciny cukrowej i bananów. Rosną tu tak że drzewa będące źródłem rzadkich gatunków drewna jak i drzewo sapodilla dostarczające surowca potrzebnego do produkcji gumy do żucia.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- CIA World Factbook (en)
- Literatura Gwatemali (es)
- Reportaż Ryszarda Kapuścińskiego przybliżający historię Gwatemali
Antigua i Barbuda • Bahamy • Barbados • Belize • Dominika • Dominikana • Grenada • Gwatemala • Haiti • Honduras • Jamajka • Kanada • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Salwador • Stany Zjednoczone • Trynidad i Tobago
Terytoria autonomiczne i zależne: Anguilla • Antyle Holenderskie¹ • Aruba • Bermudy • Brytyjskie Wyspy Dziewicze • Grenlandia • Gwadelupa • Kajmany • Martynika • Montserrat • Navassa • Portoryko • Saint-Barthélemy • Saint-Martin • Saint-Pierre i Miquelon • Turks i Caicos • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
¹ 15 grudnia 2008 Antyle Holenderskie przestaną istnieć, a w ich miejsce utworzonych zostanie 5 osobnych terytoriów zależnych Holandii: Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius i Sint Maarten
Antigua i Barbuda · Argentyna · Bahamy · Barbados · Belize · Boliwia · Brazylia · Chile · Dominika · Dominikana · Ekwador · Grenada · Gwatemala · Gujana · Haiti · Honduras · Jamajka · Kanada · Kolumbia · Kostaryka · Kuba · Meksyk · Nikaragua · Panama · Paragwaj · Peru · Saint Kitts i Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent i Grenadyny · Salwador · Stany Zjednoczone · Surinam · Trynidad i Tobago · Urugwaj · Wenezuela
Język francuski |
Francja • Haiti • Monako • Senegal • Wybrzeże Kości Słoniowej |
|
Język hiszpański |
Argentyna • Dominikana • Ekwador • Filipiny • Gwatemala • Hiszpania • Honduras • Kolumbia • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Paragwaj • Peru • Urugwaj • Wenezuela |
|
Język kataloński | ||
Język portugalski |
Angola • Brazylia • Gwinea Bissau • Mozambik • Portugalia • Republika Zielonego Przylądka • Timor Wschodni • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca |
|
Język rumuński | ||
Język włoski |
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy