Język gagauski
Z Wikipedii
| Gagauz | |
| Obszar | Mołdawia, Rumunia, Bułgaria |
| Liczba mówiących | 150 tys. |
| Ranking | poza pierwszą 100. |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki uralo-ałtajskie *Języki tureckie **Języki oguzyjskie ***Język gagauski |
| Pismo | cyrylica, od 1993 - łacinka |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | Gagauzja (Mołdawia) |
| Regulowany przez | ? |
| ISO 639-2 | gag |
| SIL | GAG |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
 Ten artykuł jest częścią serii Gagauzja |
|
Język gagauski |
| Symbole |
|---|
|
Hymn |
| Szczegółowe artykuły |
|
Geografia Gagauzji Ustrój polityczny Gagauzji Polacy w Gagauzji |
Język gagauski to język Gagauzów, ludu (zdaniem części badaczy) pochodzenia tureckiego, osiadłego w większości na terenie dzisiejszej południowej Mołdawii w Gagauzji (dziś terytorium przez nich zamieszkane jest wydzieloną administracyjnie autonomiczną jednostką państwa). Należy do rodziny języków tureckich i zaliczany jest do grupy języków oguzyjskich. Początek nowożytnego piśmiennictwa w tym języku datuje się dopiero na rok 1810, kiedy w Wiedniu została wydana pierwsza książka po gagausku. Pierwsze gagauskie słowo drukowane na terenie Mołdawii ukazało się w 1907 roku. Był to przekład Starego Testamentu autorstwa gagauskiego duchownego prawosławnego Michała Czakira, który wydał szereg innych książek o charakterze religijnym, a także stworzył pierwszy gagauski tytuł prasowy. Przełomem w historii języka gagauskiego był rok 1957, kiedy do jego zapisu zaczęto używać cyrylicy. W latach 1958-1961 język gagauski nauczany był w niektórych szkołach, wychodziły w nim gazety i używano go w radiofonii. Potem jednak zastąpiono go językiem rosyjskim. Powrót języka do szkół i uznanie go za język oficjalny nastąpiło dopiero w 1989 roku na mocy Ustawy Republiki Mołdowy o funkcjonowaniu języków używanych na terytorium Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 1 września 1989 roku. Obecnie w Mołdawii drukowane są książki i wydawane gazety w języku gagauskim, takie jak Saba Ałryzy (Gwiazda Poranna), Ana Sözü (Ojczyste Słowo), Gagauz Sesi (Gagauski Głos). Ważnym badaczem języka gagauskiego był Polak - profesor Tadeusz Kowalski (1889-1948), słynny turkolog Uniwersytetu Jagiellońskiego.
azerski • baszkirski • buriacki • czuwaski • dagurski • ewenkijski • eweński • gagauski • jakucki • kałmucki • karaimski • karakałpacki • kazachski • kipczacki • kirgiski • kitański • krymczacki • krymskotatarski • mandżurski • mogolski • mongolski • mongolski klasyczny • mongorski • ojracki • osmańsko-turecki • santyjski • szera-jögurski • tatarski • tofa • turecki • turkmeński • ujgurski • uzbecki
