Kompozytorzy baroku
Z Wikipedii
- Kompozytorzy baroku (XVII w. - I poł. XVIII w.)
Spis treści |
[edytuj] Wczesny barok (ok 1600-ok 1650)
Barok objawił się jednocześnie w Anglii Elżbiety I , na której dworze tworzyli John Dowland (1563-1626)i John Adson (1587-1640), jak i we Włoszech, gdzie przeważał szkoła wenecka skupiona wokół takich muzyków jak:Claudio Monteverdi (1567-1643)czy Adriano Banchieri (1568-1634).
Dość szybko na nowe prądy zareagowało także hiszpańskie życie muzyczne (Juan Bautista Comes 1568-1643)) . twórcy niemieccy (Michael Altenburg (1584-1640)i Heinrich Schütz (1585-1672) bazowali na osiągnięciach twórców renesansowych tańców niemieckich jak Hans Neusiedler.
W Polsce wczesny barok w muzyce reprezentowali min: Marcin Mielczewski (zm. 1651)i Bartłomiej Pękiel (zm. ok.1670)
[edytuj] Barok dojrzały (ok 1650-ok 1700)
Rozwój weneckiej opery i instrumentalnej formy muzycznej, jaką jest sonata umożliwił komponowanie o wiele bardziej wyrafinowanej muzyki niż kiedykolwiek przedtem. Zamilkły renesansowe rubaszne dźwięki, ustępując miejsce typowej dla baroku dojrzałego elegancji.
Jean-Baptiste Lully (1632-1687) położył podwaliny pod francuską odmianę opery, tzw. "opero-balet". Hiszpanię w nowa muzyczną epokę wprowadził Cabanilles y Barrerá (1644-1712).
W Niemczech (Dietrich Buxtehude (ok. 1637-1707)i Johann Pachelbel (1653-1706)) i Anglii (John Abell (1652-1724)) nastąpił wspaniały rozwój muzyki organowej.Pod koniec wieku XVII Anglicy doczekali się własnej odmiany opery, w której celowali Henry Purcell (1659-1695) i jego brat Daniel Purcell .
Na przełomie wieków XVII i XVIII Arcangelo Corelli (1653-1713) i niezależnie od niego Giuseppe Torelli stworzyli typową dla późnego baroku formę muzyczną jaką jest concerto grosso - koncert trzyczęsciowy oparty na barokowej sonacie (allegro-andante-allegro). Formę tę szybko przyswoili sobie liczni kompozytorzy we Włoszech, Anglii, Niemczech i Holandii.
Holenderskim wirtuozem concerto grosso był Henrico Albicastro (1660-1730). We Francji concerto grosso musiało rywalizować z rodzimymi formami muzycznymi.
W Polsce życie muzyczne uległo skostnieniu i zatraciło innowacyjność. Typowym polskim kompozytorem okresu był Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ok. 1667-1734) tworzący wciąż według założeń muzyki wczesnobarokowej.
[edytuj] Późny barok (ok 1700-ok 1750)
Pierwsza połowa wieku XVIII był czasem triumfu włoskich kompozytorów, których zatrudniano na licznych dworach europejskich, np. Attilio Ariosti (1666-1730) komponował muzykę w Berlinie.
W Wenecji nastąpił kolejny wybuch innowacyjności. Cała Europa była wpatrzona we wzorce dostarczane jej przez Wenecjan, takich jak:Tomaso Albinoni (1671-1751), Alessandro Marcello,Francesco Antonio Bonporti (1672-1749), Antonio Lotti (1666-1740) i Antonio Vivaldi (1678-1742).
Swoistym centrum muzycznym pozostał też Rzym gdzie działał Domenico Giuseppe Scarlatti (1685-1757).
Muzyka francuska poszła zupełnie w innym kierunku. Najlepszymi kompozytorami byli tam klawesyniści: François Couperin (1668-1733) i Jean-Philippe Rameau (1683-1764).
W Niemczech największy rozwój nastąpił na północy, zwłaszcza w Hamburg, gdzie działali niezrównani mistrzowie:Georg Philipp Telemann (1681-1767),Reinhard Keiser i Johann Mattheson i w Saksonii (Johann Sebastian Bach (1685-1750), Johann Adolf Hasse (1699-1783).
Swoich mistrzów mieli także Szwedzi:Johan Helmich Roman (1694-1758) , Johan Joachim Agrell (1701-1765) i Brytyjczycy, którym rozrywki dostarczali zarówno muzycy "importowani" jak największy obok Bacha kompozytor epoki, Niemiec z Halle, Georg Friedrich Händel (1685-1759), inny Niemiec Karl Friedrich Abel (1725-1787)i Włoch Francesco Geminiani (1687-1762), jak i kompozytorzy rodzimi: Charles Avison (1709-1770) i Thomas Augustine Arne (1710)-(1778).
W Austrii i Czechach Johann Joseph Fux i Jan Dismás Zelenka (1679-1745) przygotowywali grunt dla Haydna i Mozarta.
[edytuj] Styl Galant w Muzyce (ok 1750-ok 1760)
Około lat 1745-1750 muzyka stawała się powoli asymetryczna i wykazująca dążność ku homofonii. W Niemczech popularny był styl galant, w którym celowali muzycy z dworu pruskiego: Carl Heinrich Graun, Johann Joachim Quantz oraz syn Bacha Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788). Można powiedzieć, że włoskim odpowiednikiem Quantza i CPE Bacha był Giuseppe Tartini, a hiszpańskim Antonio Soler.
[edytuj] Zobacz też
włoscy: Tomaso Albinoni • Giacomo Carissimi • Arcangelo Corelli • Francesco Geminiani • Antonio Lotti • Alessandro Marcello • Claudio Monteverdi • Giovanni Battista Pergolesi • Alessandro Scarlatti • Domenico Scarlatti • Antonio Vivaldi
francuscy: Andre Campra • Marc-Antoine Charpentier • François Couperin • Jean-Baptiste Lully • Jean-Philippe Rameau • Jean François Dandrieu• Jean-Marie Leclair
niemieccy: Johann Sebastian Bach • Dietrich Buxtehude • Johann Adolf Hasse • Georg Friedrich Händel • Georg Philipp Telemann • Johann Friedrich Fasch • Reinhard Keiser
austriaccy: Johann Ernst Eberlin • Johann Joseph Fux
angielscy: John Blow • William Boyce • Henry Purcell • Thomas Augustine Arne • John Stanley• John Hebden •
holenderscy: Henrico Albicastro • Willem de Fesch • Unico van Vassenaer
polscy: Grzegorz Gerwazy Gorczycki • Adam Jarzębski • Marcin Mielczewski • Bartłomiej Pękiel
czescy: Jan Dismas Zelenka
duńscy: Dietrich Buxtehude
szwedzcy: Johan Helmich Roman • Johan Joachim Agrell