Mościce
Z Wikipedii
|
||||
 Park im. E. Kwiatkowskiego |
||||
| Status | osiedle | |||
| W granicach miasta | od 1951 | |||
| Populacja - liczba ludności |
10 035 |
|||
| Strefa numeracyjna | 14 | |||
| Tablice rejestracyjne | KT | |||
| Strona internetowa dzielnicy | ||||
[edytuj] Opis
Mościce - dzielnica przemysłowa Tarnowa, w której została zbudowana w latach dwudziestych XX wieku Państwowa Fabryka Związków Azotowych - obecnie Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A..
Ponieważ Ignacy Mościcki – prezydent RP i znany chemik był inicjatorem powstania tych zakładów, nowa dzielnica otrzymała nazwę na cześć jego nazwiska.
Z Mościcami związany był również jego bliski współpracownik Eugeniusz Kwiatkowski, będący dyrektorem Zakładów Azotowych w latach 1930-1935.
Mościce zostały zaprojektowane w ten sposób aby mieszkańcy nie odczuwali negatywnych skutków odziaływania zakładów przemysłowych, stąd duża ilość pasów zieleni oraz park.
Obecnie Mościce są jedną z największych i najważniejszych dzielnic Tarnowa. Rozwinięta jest bardzo dobrze infrastruktura sportowo-rekreacyjna. Znajduje się tu stadion tarnowskiej "Unii", Stadion Miejski, kompleks basenów z basenem olimpijskim, kilka boisk piłkarskich i jedna z największych w Polsce hal sportowych (Hala "Jaskółka"). Rozwija się także baza hotelarska, za sprawą trzygwiazdkowego "Hotelu Cristal Park" (dawniej Hotel "Chemik"), a także kultura, dzięki Mościckiemu Centrum Kultury, w którym wystawiane są spektakle teatralne, organizowane są koncerty i działa kino "Millenium".
[edytuj] Historia Mościc
- dzielnica została wybudowana na terenach wsi Świerczków oraz Dąbrówka Infułacka, która była własnością kościelną
- 12 marca 1927 - decyzja rządu o budowie Państwowej fabryki Związków Azotowych
- maj 1927 - budowa "osiedla przyfabrycznego"
- 1931 i 1934 - powstanie spółdzielni "Nasz Dom" i "Osiedle"
- 2 czerwca 1934 - akt erekcyjny pod budowę osiedla "Za torem" - Ignacy Mościcki i bp Franciszek Lisowski
- budowa szkoły przy ul. Zbylitowskiej (powojenna "ósemka")
- budowa osiedla "Za torem" - główną osią była obecna ulica Norwida (dawniej Jaracza), zabudowa willowa z płaskimi dachami charakterystyczna dla panującego wtedy funkcjonalizmu (spółdzielnia "Osiedle")
- spółdzielnia "Nasz Dom" - domy dwurodzinne z dachami spadzistymi
- charakterystyczna zabudowa powojennych Mościc: regularna (domy wg jednego projektu), symetryczna, jednakowe ogrodzenia, drzewa wzdłuż ulic, stonowana kolorystyka elewacji
- dwudziestolecie międzywojenne - powstaje zabudowa szeregowa
- 1947 - budowa Zespołu Szkół Technicznych, IV LO i SP nr 17
- 1950 - dalsza rozbudowa osiedla przyfabrycznego po przerwie spowodowaną II wojną światową - powstają bloki o charakterze architektury socrealistycznej
- 1954 - oddano do użytku budynek żłobka i świetlicy dla dzieci
- 1956 - ukończenie budowy kościoła M.B. Królowej Polski
- 1959 - budowa 118 domów przez spółdzielnię pracowników Z.A. ("Osiedle Chemików")
- 1960 - Spółdzielnia Nauczycielska stawia 18 domów jednorodzinnych na terenie Dąbrówki Infułackiej
- 1963 - oddanie do użytku Szkoły Podstawowej nr 20
- lata 60. - budowa Domu Kultury Z.A. (obecnie Mościckie Centrum Kultury) i obiektów sportowych "Unii"
- przełom lat 60/70 - budowa Domu Sportu i kompleksu basenów
- lata 70. - powstaje hotel "Chemik" i Dom Spokojnej Starości
- lata 90. i XXI wiek - spółdzielnia "Dąbrówka" stawia kilkupiętrowe bloki i domy szeregowe
[edytuj] Ciekawostki
- Zakłady Azotowe były największą inwestycją (obok portu w Gdyni) lat dwudziestych XX wieku w Polsce
- w 1935 roku powstał Mościcki Klub Balonowy - drugi pod względem wielkości w Polsce
- Państwowa Fabryka Związków Azotowych jako pierwsza w Polsce wprowadziła dla swoich pracowników badania profilaktyczne
- fabryczna elektrociepłownia w latach trzydziestych XX w. największą elektrociepłownią w Polsce
- Mościce są "dzielnicą-ogrodem"
[edytuj] Pomniki
- Głaz upamiętniający wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę osiedla "Za torem" w 1934 r.
- Pomnik Szarych Szeregów w Parku im. Wincentego Muchy
[edytuj] Zabytki
17 grudnia 1979 r. "oiedle przyfabryczne" zostało wpisane do rejestru zabytków ze względu na swój niepowtarzalny charakter i okoliczności powstania. W skład zabytkowego zespołu zabudowy wchodzi m. in.:
- Dom Chemika - budynek, w którym mieszkał dyrektor Zakładów Azotowych
- Restauracja "Kasyno" - dawniej "stary" dom kultury Zakładów Azotowych
[edytuj] Przemysł
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A. są jedną z największych fabryk chemicznych w Polsce. Ich historia sięga 1927 roku, kiedy Ignacy Mościcki wydał dokumenty pozwalające na budowę Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Tarnowie. Więcej informacji można znaleźć na stronach Zakładów Azotowych i w Oficjalnym Serwisie Internetowym Miasta Tarnowa (linki zewnętrzne na dole strony).
[edytuj] Komunikacja
[edytuj] Komunikacja miejska - pętle autobusowe ZKM
Zakłady Azotowe (Mościce-Plac)
- 0A (Al. Jana Pawła II)
- 0B (Al. Jana Pawła II)
- 9 (Rzędzin - Szpital św. Łukasza)
- 24 (Nowy Szkotnik)
- 24 BIS (KAPRO)
- 36 (Os. Legionów H. Dąbrowskiego)
- 38 (Os. Jasna II)
KAPRO
- 24 BIS (Mościce-Plac)
Os. Zbylitowska Góra
- 14 (Eljasza Goldhammera)
Os. Koszyckie
- 42 (Szpital św. Łukasza)
Pszenna - Klasztor
- 5 (Krzyż)
Inne linie autobusowe: 18, 21, 22, 29, 39, 40
[edytuj] PKP
- Dworzec PKP Tarnów Mościce
[edytuj] Komunikacja samochodowa
Drogi Łączące Mościce z centrum Tarnowa
- ul. Ignacego Mościckiego
- ul. Krakowska
Drogi wylotowe z Tarnowa
- ul. Krakowska (E40) - Wojnicz, Brzesko, Bochnia, Kraków
- ul. Wincentego Witosa - Wierzchosławice, Radłów
- ul. Zbylitowska - Zbylitowska Góra, Zgłobice
- ul. Koszycka - Koszyce Wielkie, Zakliczyn
Ważniejsze ulice na terenie Mościc:
- ul. Krakowska
- ul. Czerwona
- ul. Czerwonych Klonów
- ul. Eugeniusza Kwiatkowskiego
- ul. Wincentego Witosa
- ul. Chemiczna
- ul. Zbylitowska
[edytuj] Edukacja
[edytuj] Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa Nr 17 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego Witryna WWW SP 17
- Szkoła Podstawowa Nr 20 im. Władysława Broniewskiego Witryna WWW SP 20
[edytuj] Gimnazja
- Gimnazjum Nr 9 Witryna WWW gimnazjum w ZSS
- Gimnazjum Nr 10 Witryna WWW gimnazjum w ZSO 1
[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne
- IV Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II (dawniej im. Stanisława Anioła) Witryna WWW
- VIII Liceum Ogólnokształcące
- IX Liceum Ogólnokształcące
- X Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół Technicznych im. Ignacego Mościckiego Witryna WWW ZST
- Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Tadeusza Zwisłockiego Witryna WWW
- Tarnowskie Centrum Edukacji (dawniej CKU) Witryna WWW TCE
- Zespół Szkół Agrotechnicznych i Samochodowych (Zbylitowska Góra) Witryna WWW
[edytuj] Wyższe uczelnie
- Akademia Ekonomiczna w Krakowie - Filia w Tarnowie
[edytuj] Osiedla
- Mościce - część północna (bloki)
- Mościce - część południowa (wille i domy jednorodzinne i szeregowe)
- Os. Dąbrówka Infułacka (bloki i domy szeregowe)
- Os. Zbylitowska Góra
[edytuj] Rada Osiedla Nr 8 "Mościce"
Przewodniczący: Andrzej Ciuruś Siedziba: ul. E. Kwiatkowskiego 18
Rada osiedla liczy 5 osób. Dyżury członków RO odbywają się w każdy piątek w godzinach 18.00-19.00. Sesja RO odbywa się raz w miesiącu.
[edytuj] Stowarzyszenia
- Towarzystwo Przyjaciół Mościc - przew. Barbara Brożek-Czekańska
[edytuj] Kultura
- Mościckie Centrum Kultury
- Kino "Millenium"
- Scena teatralna
- Miejska Biblioteka Publiczna - Filia nr 8 (biblioteka, czytelnia i Telecentrum)
[edytuj] Sport
[edytuj] Kluby sportowe
- ZKS UNIA Tarnów
- Tarnowski Yacht Club "Azoty"
[edytuj] Obiekty sportowe
- Stadion Miejski (tor żużlowy i boisko do piłki nożnej)
- Dom Sportu
- pływalnia kryta 25 x 10 m
- hala sportowa
- Basen letni (Unia)
- basen rekreacyjny
- basen olimpijski (nieczynny)
- Hala Widowiskowo-Sportowa "Jaskółka"
- Stadion Lekkoatletyczny
- Korty tenisowe - UNIA
- Kort tenisowy - ul. Zaciszna
- Kort tenisowy - Zbylitowska Góra
- Kort tenisowy - ul. Sempołowskiej (nieczynny)
[edytuj] Sukcesy sportowe
- Drużynowe Mistrzostwo Polski (żużel) - w roku 2004 i 2005
- Trzy pierwsze miejsca na zawodach Indywidualnego Mistrza Polski (żużel) - 2005 r.
[edytuj] Noclegi i gastronomia
- "Hotel Cristal Park***" (dawniej Hotel "Chemik") - hotel*** i restauracja
- Dwór Modrzewiowy przy Hotelu Cristal Park
- Zajazd "Pod Różami" - ul. Chemiczna
- Restauracja "Kasyno"
- Pizzeria "Rotunda"
- Kawiarnia "Kangera"
[edytuj] Obiekty handlowe
- Dom Handlowy "Sezam"
- supermarkety:
- Biedronka
- Dąbrówka (TSS Społem)
- Jaskółka (PHG Mościce)
- Avita
- pawilon handlowy "Nad Białą" (PSS Społem)
- sklepy PSS nr 55 i 76
- inne: chemia gospodarcza i przemysłowa, materiały budowlane, etc.
- Plac Targowy przy ulicy Akacjowej
[edytuj] Opieka Zdrowotna
- Miejska Przychodnia Lekarska nr 1
- Mościckie Centrum Medyczne
- Apteki:
- ul. Eugeniusza Kwiatkowskiego
- ul. Czerwonych Klonów
- ul. Akacjowa
[edytuj] Inne obiekty użyteczności publicznej
- Komenda Miejska Policji
- Komisariat Policji Tarnów-Zachód
- Zakład Karny Tarnów-Mościce
- Urząd Dozoru Technicznego
- Administracja Zakładów Azotowych
- Dom Chemika
- Archiwum Państwowe
- Żłobek Dziecięcy
- Przedszkole Publiczne nr 33
- Przedszkole Publiczne nr 35
- Dom Opieki Społecznej
- Jednostka Ratownictwa Chemicznego
- Jednostka Straży Pożarnej przy Zakładach Azotowych
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Bank Śląski
- Bank PKO BP
- Ośrodek Interwencji Kryzysowej
- Cmentarz Komunalny
- Dom Działkowca "Jaskółka"
[edytuj] Parki i tereny zielone
- Park im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
- Park im. Wincentego Muchy
- Park "Sośnina"
[edytuj] Religia
[edytuj] Kościoły i klasztory
- Parafia M.B. Królowej Polski
- Parafia św. Stanisława Kostki
- Klasztor w Zbylitowskiej Górze
[edytuj] Jan Paweł II w Mościcach
Wieczorem 9 czerwca 1987 śmigłowiec, w którym przyleciał do Tarnowa Jan Paweł II wylądował obok hali sztucznego lodowiska (obecnie hala "Jaskółka"). Stamtąd papież przejechał ulicami Czerwonych Klonów, Czerwoną, Krakowską do Domu Biskupiego przy ul. Dzierżyńskiego (obecnie ulica Mościckiego). Jan Paweł II był w Tarnowie do 10 czerwca.
[edytuj] Znane osoby związane z Mościcami
- Mieczysław Bień - prezydent Tarnowa (2 kadencje)
- Tomasz Gollob - żużlowiec, wielokrotny Mistrz Polski
- Paweł Huelle - literat, autor m. in. książki "Mercedes-Benz. Z listów do Hrabala", w której wykorzystuje wątki biograficzne z życia swojego dziadka Karola, inżyniera PFZA
- Janusz Kołodziej - żużlowiec, Mistrz Polski
- Eugeniusz Kwiatkowski - dyrektor Zakładów Azotowych i projektant portu w Gdyni
- Łukasz Kwiatkowski - koszykarz
- Ignacy Mościcki - prezydent RP w latach 1926-1939
- Zygmunt Pytko - żużlowiec, indywidualny Mistrz Polski w 1967
- Tony Rickardsson - żużlowiec, wielokrotny medalista Mistrzostw Świata, honorowy obywatel Tarnowa
- Wilhelm Sasnal - artysta plastyk
- Ryszard Ścigała - prezydent miasta Tarnowa (obecna kadencja), b. dyrektor Zakładów Azotowych
- ks. Michał Heller - profesor filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, teolog, fizyk, kosmolog. Laureat Nagrody Templetona
[edytuj] Osoby zasłużone dla dzielnicy Mościce
- Ignacy Mościcki
- Eugeniusz Kwiatkowski
- Stanisław Anioł - wieloletni dyrektor Zakładów Azotowych
- ks. Stanisław Indyk - budowniczy kościoła w Mościcach
- ks. Jan Rec - wieloletni proboszcz parafii w Mościcach
- Stanisław Opałko - wieloletni dyrektor Zakładów Azotowych, budowniczy PRL-owskich Mościc - w pozytywnym tego słowa znaczeniu
