Pomnik przyrody
Z Wikipedii
Pomnik przyrody - termin ten został wprowadzony przez Humboldta na przełomie XVIII i XIX wieku, co dało początek kierunkowi konserwatorskiemu w ochronie przyrody.
W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:
- Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Do pomników przyrody ożywionej należą: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą: największe głazy narzutowe, tzw. eratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. - źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki itp.
W Polsce znajduje się ok. 33 tys. pomników przyrody, z czego najwięcej jest pojedynczych drzew i grup drzew.
Spis treści |
[edytuj] Kryteria
Aby uznać drzewo za pomnik przyrody jego obwód w pierśnicy musi byś większy niż ustawowo przyjęta wartość minimalna dla danego gatunku. Poniżej podane są wartości minimalne:
Drzewa krajowe:
- brzoza brodawkowata - 2,19 m
- brzoza omszona - 2,19 m
- buk pospolity - 3,14 m
- czeremcha zwyczajna - 0,94 m
- dąb szypułkowy - 3,76 m
- grab pospolity - 1,88 m
- jabłoń - 0,94 m
- jarzębina - 1,57 m
- jesion wyniosły - 2,51 m
- jodła - 3,14 m
- klon jawor - 2,19 m
- klon pospolity - 2,19 m
- lipa drobnolistna - 3,14 m
- lipa szerokolistna - 3,14 m
- modrzew europejski - 3,14 m
- sosna pospolita - 3,14 m
- świerk pospolity - 3,14 m
- topola biała - 3,76 m
- topola czarna - 3,76 m
- topola osika - 2,19 m
- wierzba biała - 3,76 m
- wierzba krucha - 3,76 m
- wiąz pospolity - 2,19 m
[edytuj] Najciekawsze pomnikowe dęby w Polsce:
- Dąb Bartek koło Zagnańska
- Dąb Bażyńskiego w Kadynach
- Dąb Beczka w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Bolko w Hniszowie
- Dąb Bolesław w Lesie Kołobrzeskim - najstarszy dąb w Polsce (wg szacunku z roku 2000: 805 lat)
- Dąb Car w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Chrobry opodal wsi Piotrowice - do niedawna uznawany za najstarszy dąb w Polsce
- Dąb Dzierżona we Wrocławiu
- Dąb Jagiełły w Białowieskim Parku Narodowym
- Dąb Kongresowy w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Krzyż Południa w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Wielki Mamamuszi w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Mieszko na Urysnowie
- Dąb Mnich w Mnichowie (województwo świętokrzyskie)
- Dąb Napoleon w powiecie zielonogórskim
- Aleja Napoleona w Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego
- Dąb Król Nieznanowa w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Imperator Północy w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Imperator Południa w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Piotrowy w Toporowie (województwo lubuskie)
- Dęby rogalińskie w Rogalińskim Parku Krajobrazowym
- Dąb Poganin w Węglówce (województwo podkarpackie)
- Dąb Władek z Zagrzęby w Karczmiskach
- Dąb Wolności w Głownie
[edytuj] Inne pomniki przyrody w Polsce
- Jesion wyniosły w Rybniku
- pomnikowe drzewa w Ogrodzie Zoobotanicznym w Toruniu:
- platan klonolistny (pierśnica – 422 cm, wysokość – 25 m)
- sosna czarna (pierśnica – 234 cm, wysokość – 17 m)
- dąb szypułkowy (pierśnica – 324 cm, wysokość 275 m).
