Radio Wolna Europa
Z Wikipedii
Radio Wolna Europa, Radio Wolna Europa/Radio Wolność (ang. Radio Free Europe/Radio Liberty) - rozgłośnia finansowana przez kongres USA, utworzona w 1949 roku z połączenia Radia Wolna Europa i Radia Swoboda. Swoją misję określa następująco: "Promować wartości i instytucje demokratyczne przez rozpowszechnianie prawdziwych informacji i idei". Audycje tworzone są w ponad dwudziestu językach i nadawane na falach krótkich, przez satelity i Internet oraz retransmitowane lokalnie w wielu krajach na falach średnich i ultrakrótkich.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Utworzono je w 1949 roku w Nowym Jorku, jako medialne ramię Narodowego Komitetu na rzecz Wolnej Europy, miało swoją siedzibę w Monachium. Pierwszy program został wyemitowany na falach krótkich do Czechosłowacji, 1 czerwca 1950 roku. Radio Wolna Europa nadawało do krajów tzw. demokracji ludowej, które po 1945 roku dostały się pod wpływy Moskwy oraz republik bałtyckich (USA nie uznały ich wcielenia do ZSRR). Radio Wolność transmitowało swoje audycje do pozostałych 12 republik Związku Radzieckiego.
W latach 90. rozgłośnie wpadły w tarapaty finansowe, rozważano nawet poważnie plany ich likwidacji. Ostatecznie skończyło się na przeniesieniu z Monachium do Pragi do budynku po byłym parlamencie czechosłowackim podarowanym RWE/RS przez prezydenta V. Havla. Serwisy czeski, słowacki i węgierski zostały włączone w struktury krajowych rozgłośni tych państw. Na bazie Rozgłośni Polskiej została utworzona prywatna instytucja pod kierownictwem ostatniego dyrektora Rozgłośni Polskiej P. Mroczyka. Rozgłośnia Mroczyka starała się przez kilka lat o koncesję w Polsce, ale jej nie otrzymała mimo braku innych rozgłośni o charakterze czysto informacyjnym. W latach 90. RWE/RW zaczęła nadawać m.in. do niektórych krajów powstałych po rozpadzie Jugosławii, do Iraku i Iranu (już wcześniej działał serwis afgański), w językach północnego Kaukazu. Największym serwisem pozostaje całodobowy serwis rosyjski pod kierownictwem A. Korti.
Audycje RWE i RS były intensywnie zagłuszane przez państwa komunistyczne. Ze względu na sposób propagacji fal krótkich zagłuszanie nigdy nie było w stanie zakłócić wszystkich audycji. Zagłuszanie Radia Wolna Europa w Polsce zakończono 1 stycznia 1988 roku.
Dzisiaj zagłuszane są czasem audycje nadawane do Iranu. Były też doniesienia o zagłuszaniu lokalnej stacji UKF retransmitującej audycje w Kijowie.
Komunistyczne służby bezpieczeństwa przeprowadzały również bezpośrednie ataki przeciwko RWE/RW. Zostało zabitych kilku pracowników, były przeprowadzone zamachy bombowe. Dzisiaj odwiedzający budynek stacji przechodzą przez wykrywacz metali ze względu na obawę przez zamachami planowanymi przez niektóre dyktatury.
Od 3 maja 1952 r. istniała także Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa, która w okresie PRL była najczęściej słuchanym (i systematycznie zagłuszanym) radiem zagranicznym. RP RWE nadawała audycje informacyjne oraz bloki programowe o tematyce politycznej (Fakty, wydarzenia, opinie, Panorama dnia i Panorama tygodnia, przeglądy prasy - polskiej podziemnej i emigracyjnej), ekonomicznej, rolniczej (Droga przez wieś), kulturalnej (Na czerwonym indeksie - książki, ostatnio w wyborze Wł. Odojewskiego, czytane przez A. Chomińskiego, Z dziejów PRL T. Żenczykowskiego, Współczesna historia Polski, U naszych sąsiadów, audycja muzyczna Kwadrans Jacka Kaczmarskiego) i religijnej (kapelan radia ks. Tadeusz Kirschke), regularnie ujawniając nieprawości reżimu komunistycznego i odgrywając istotną rolę w demokratycznych przemianach w kraju. W 1971 Służba Bezpieczeństwa przeprowadziła kombinację operacyjną, ujawniając materiały zebrane przez swojego agenta wywiadu kpt. Andrzeja Czechowicza, który w 1965 przeniknął do pracy w rozgłośni.
Dyrektorami Rozgłośni Polskiej RWE byli: Jan Nowak-Jeziorański (1952-1976), Z. Michałowski (1976-1982), Zdzisław Najder (1982-1987), Marek Łatyński (1987-1989), Piotr Mroczyk (od 1989). Od 1990 r. rozgłośnia prowadzi oficjalną działalność w Warszawie, od 1994 r. pod nazwą RWE Inc.
30 czerwca 1994 r. w Poznaniu odbyło się uroczyste zakończenie działalności Rozgłośni Polskiej RWE z udziałem pracowników i władz RWE, władz Polski i ambasadora Stanów Zjednoczonych.
Ostatnie audycje RWE Inc. na falach krótkich zostały nadane w styczniu 1996 r. Potem przez kilka lat audycje i dzienniki tej stacji były retransmitowane przez polskie stacje lokalne.
10 maja 2007 r., w 55 rocznicę nadania pierwszej audycji przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa w Monachium Sejm RP złożył podziękowanie jej twórcom, pracownikom i współpracownikom w kraju i na Zachodzie. Uchwała została przyjęta przez aklamację.
[edytuj] Języki, w których nadaje obecnie Radio Wolna Europa/Radio Swoboda
- albański
- arabski
- awarski
- azerski
- baszkirski
- białoruski
- czeczeński
- czerkieski
- dari
- gruziński
- kazachski
- kirgiski
- krymotatarski
- macedoński
- ormiański
- paszto
- perski (jako Radio Farda)
- rumuński
- rosyjski
- serbski
- tadżycki
- tatarski
- turkmeński
- ukraiński
- uzbecki
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- WWW RFE/RL
- Pierwsza audycja Rozgłośni Polskiej "Radia Wolna Europa"
- Pięćdziesięciolecie powstania Rozgłośni Radia Wolna Europa
- Strona oficjalna Radia Wolna Europa, zawierająca m.in. foto archiwum i archiwum dźwiękowe Radia
- Dźwiękowe archiwum Radia Wolna Europa
- [1] (documentary about Radio Free Europe - Tell us your story)
