Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Z Wikipedii

Towarzystwo Przyjaciół Nauk (TPN), Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk (TWPN), towarzystwo naukowe ogólne działające w latach 1800–1832 w Warszawie.

Reprezentowało naukę całego kraju, skupiało uczonych, literatów, osobistości oficjalne oraz tzw. przyjaciół nauk. Powstanie i działalność Towarzystwa stanowiły przełom w rozwoju nauki i sposobach uprawiania jej w Polsce.

Program jego działalności miał charakter utylitarny, a głównym ideologiem był Stanisław Staszic. Towarzystwo Przyjaciół Nauk prowadziło pracę zespołową, systematyczną i zorganizowaną. Poza działalnością ściśle naukową zajmowało się m.in. gromadzeniem zbiorów muzealnych, organizowaniem rocznic, popularyzacją wiedzy. Prace Towarzystwa były drukowane głównie w Rocznikach Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (t. 1-21 1802-30) i w Pamiętniku Warszawskim.

Prezesami Towarzystwa Przyjaciół Nauk byli kolejno Jan Chrzciciel Albertrandy, od 1808 Stanisław Staszic, od 1826 Julian Ursyn Niemcewicz, a ważniejszymi działaczami Samuel Linde, Onufry Kopczyński, Jerzy Samuel Bandtkie i Stanisław Kostka Potocki. Towarzystwo zostało rozwiązane przez władze rosyjskie w ramach represji po powstaniu listopadowym. Tradycje tego Towarzystwa przejęło Towarzystwo Naukowe Warszawskie.