Warszawska Szybka Kolej Miejska
Z Wikipedii
Warszawska Szybka Kolej Miejska to naziemna linia szybkiej kolei miejskiej łączącej centrum Warszawy z jej obrzeżami oraz przedmieściami. Warszawska Szybka Kolej Miejska z założenia ma być uzupełnieniem metra i alternatywą dla autobusów podmiejskich.
Warszawska Szybka Kolej Miejska świadczy usługi na już istniejących liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe. Dysponuje taborem kolejowym typu 14WE i okresowo EN57.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze próby stworzenia systemu skm w Warszawie, wzorowanego na takich w ówczesnej Rzeszy Niemieckiej, miały miejsce przed wojną. Od roku 1937 można mówić o prapoczątkach systemu skm w Warszawie, w związku z częściową elektryfikacją węzła i wprowadzeniu kursów podmiejskich z częstotliwościami typowymi dla tego typu systemów. 15 grudnia 1936 roku otwarto trakcję elektryczną na linii do Otwocka i Pruszkowa. 22 maja 1937 roku oddano do użytku zelektryfikowany odcinek Pruszków-Grodzisk-Żyrardów a 15 grudnia 1937 roku uruchomiono pociągi elektryczne do Mińska Mazowieckiego.
W okresie gospodarki planowej linię średnicową znacznie rozbudowano i zmodernizowano. W roku 1963 za rządów Władysława Gomułki oddano do użytku nowoczesną, szczególnie jak na tamte czasy, stację Warszawa Śródmieście (w miejscu zburzonego Dworca Głównego) i przystanki Warszawa Ochota, Powiśle oraz Stadion, a także osobny tunel dla pociągów dalekobieżnych. W roku 1975 za rządów Edwarda Gierka zbudowano w nowym miejscu, aby nie zasłaniał Pałacu Kultury, dworzec Warszawa Centralna. Od czasów stanu wojennego i pogłębionego przez niego kryzysu społeczno-gospodarczego system podupadł, zmniejszyła się częstotliwość kursowania pociągów. Niekorzystny wpływ na poziom świadczonych przez kolej usług miały także przemiany ustrojowe, pod koniec lat 90. XX wieku kolej regionalna w Warszawie obsługiwała poniżej 1% realizowanych podróży, a pociągi kursowały zbyt rzadko, przez co pasażerowie woleli skorzystać z innych środków transportu. Dodatkowo, na jej trasach nasiliła się przestępczość, grasowały grupy napadające i ograbiające podróżnych, oraz pojawiło się (na wzór amerykański) graffiti na wagonach, stacjach i przystankach.
Dopiero pod koniec 2002 roku padła propozycja eksperta eksploatacji i ekonomistów transportu (m.in. R. Wodzickiego i A. Fularza), by system skm zorganizować jako przedsiębiorstwo oddzielne od kolei państwowej PKP, tak jak to ma miejsce w niektórych krajach Europy. Chodziło o przerwanie dyskusji na temat różnic taryfowych między PKP i ZTM. W ulotce Polskiego Naukowo-Technicznego Towarzystwa Eksploatacyjnego w Warszawie i referacie na konferencji we Wrocławiu na temat zintegrowanego transportu R. Wodzicki przeciwstawił się (luty-kwiecień 2003) projektowi wydzielenia linii średnicowej jako "kolejki typu metro". W następstwie, A. Fularz na zorganizowanej wówczas konferencji prasowej przedstawił rozwiązania organizacyjne spotykane w stolicach Europy oraz zaproponował strukturę organizacyjną dla warszawskiej skm. Kolej miejska była przez opozycję traktowana jako jedna z obietnic przedwyborczych kandydata na prezydenta Warszawy, Lecha Kaczyńskiego, a zakupione pociągi jako straty spowodowane przez niego w czasie rządzenia miastem. Obecnie ZTM organizuje prawidłowo system skm, jako jeden z najważniejszych środków komunikacji aglomeracyjnej.
[edytuj] Linia S1
Pierwsza linia SKM ruszyła 3 października 2005 na trasie Warszawa Falenica-Warszawa Zachodnia (linia S1). Do grudnia tego roku przewóz pasażerów odbywał się na zasadach promocyjnych - bez opłat. Od 11 grudnia 2005 r. SKM Warszawa zaczęła funkcjonować pod nadzorem i według taryf Zarządu Transportu Miejskiego, prowadząc kursy między Falenicą a Warszawą Zachodnią, przy czym istniały też skrócone kursy do stacji Warszawa Wschodnia (oznaczone jako linia S10).
Początkowo, według wielu oceniających, linia nie spełniła pokładanych w niej nadziei, co spowodowane było m.in. tym, że pociągi SKM rzadko pojawiały się na stacjach, nawet w godzinach szczytu, a czas ich przejazdu nie odbiegał od parametrów poruszających się na tej samej linii pociągów Kolei Mazowieckich. Ponadto na tej samej trasie działa wielu prywatnych przewoźników autobusowych oraz często kursująca linia przyspieszona 521. Linia S1 została więc zawieszona od dnia 1 lipca 2006. Faktycznie te zjawiska były spowodowane przez niemożność ułożenia dobrego rozkładu jazdy dla nowego przedsiębiorstwa kolejowego, co wynikało z przepisów, a także niedostateczne działania organizacyjne miasta, dla którego skm była rzeczą nową.
[edytuj] Linia S2
1 lipca 2006 SKM zmieniła trasę na linię S2 - od Rembertowa do Pruszkowa, a potem z Sulejówka Miłosny do Pruszkowa, dzięki czemu korzysta z niej znacznie więcej osób. Oceniający zwracają uwagę na stałą w ciągu dnia wysoką frekwencję i przepełnienie w godzinach szczytu. Linia ta pozwala szybko przejechać całą aglomerację na kierunku prostopadłym do linii metra (bardzo je uzupełniając), gdzie bardzo trudno poruszać się samochodem.
Ze względu na remont tunelu średnicowego pociągi przez pierwsze pół roku kursowały przez stację Warszawa Centralna. 15 stycznia 2007 wróciły na tory lokalne linii średnicowej (Warszawa Stadion - Warszawa Powiśle - Warszawa Śródmieście - Warszawa Ochota).
Od 6 listopada 2006 w wybranych kursach pociągi SKM kursowały na wydłużonej trasie do stacji Warszawa Wola Grzybowska. Od 18 grudnia 2006 pociągi SKM kursują na trasie Sulejówek - Pruszków. Od 3 września do 20 listopada 2007 trzy ostatnie kursy w stronę Sulejówka-Miłosny są kierowane dalekobieżną linią średnicową. (przez stację Warszawa Centralna) Na odcinku Pruszków - Warszawa Ursus i Warszawa Wola Grzybowska - Sulejówek Miłosna obowiązuje podmiejska strefa biletowa ZTM, natomiast od przystanku Warszawa Ursus - Warszawa Wola Grzybowska - miejska strefa biletowa ZTM.
Od 15 stycznia 2007 w skład komunikacji miejskiej wchodzą również pociągi regionalne Kolei Mazowieckich i Warszawskiej Kolei Dojazdowej poruszające się w strefie miejskiej. Posiadacze biletów okresowych (z wyłączeniem biletów na jedną linię) ładowanych na Warszawskiej Karcie Miejskiej ZTM mają możliwość korzystania z kolei średnicowej na podobnych zasadach jak z linii metra. Pociągi w godzinach szczytu jeżdżą z podobną częstotliwością. Od 16 czerwca 2007 możliwość podróży pociągami Kolei Mazowieckich i WKD mają także posiadacze aktywnego biletu dobowego.
SKM w Warszawie została wyznaczona przez miasto do obsługiwania przyszłej linii na lotnisko (do stacji podziemnej wybudowanej przed dworcem lotniczym im. Fryderyka Chopina).
[edytuj] Przebieg linii S2
| nazwa stacji | strefa biletowa | czas przejazdu |
|---|---|---|
| Sulejówek-Miłosna | podmiejska | - |
| Sulejówek | podmiejska | 3 |
| Warszawa Wola Grzybowska | miejska | 5 |
| Warszawa Wesoła | miejska | 8 |
| Warszawa Rembertów | miejska | 13 |
| Warszawa Wschodnia | miejska | 23 |
| Warszawa Stadion | miejska | 25 |
| Warszawa Powiśle | miejska | 28 |
| Warszawa Śródmieście | miejska | 31 |
| Warszawa Ochota | miejska | 33 |
| Warszawa Zachodnia | miejska | 38 |
| Warszawa Włochy | miejska | 42 |
| Warszawa Ursus | miejska | 46 |
| Piastów | podmiejska | 50 |
| Pruszków | podmiejska | 54 |
[edytuj] Tabor
Na początku firma SKM Sp. z o. o. w Warszawie wypożyczyła od Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście sp. z o. o. ezt EN57-1107, który miał stanowić rezerwę. Po przybyciu zespołu 14WE-01 nakazano rozpoczęcie ruchu przy pomocy zaledwie dwóch pociągów. Awaria jednak wykluczyła 14WE-01 i ruch podjął ezt EN57-1107 w malowaniu trójmiejskim jedynie z naklejkami SKM w Warszawie. Zespół ten wielokrotnie wyjeżdżał na trasę także potem, gdy przychodziły kolejne 14WE. Po przejściu na linię S2 zaszła znów konieczność uzupełnienia dłuższej trasy pojazdami wypożyczonymi, tym razem oklejonymi folią w sposób przypominający malowanie SKM w Warszawie (w takim malowaniu moża było spotkać te zespoły potem w Trójmieście). Pierwszym z nich był EN71 (EN71-046) także wypożyczony z trójmiejskiej Szybkiej Kolei Miejskiej. Był to pierwszy skład czterowagonowy na w służbie SKM w Warszawie Musiał on jednak powrócić już po kilku tygodniach na swoją trasę do Słupska. Do Warszawy przybyły wtedy ezt z trójmiejskiej SKM EN57-1718 oraz EN57-880, które powróciły na Wybrzeże po wyprodukowaniu kolejnych zespołów - 14WE-08 i 14WE-09, które jako pierwsze w Polsce były oznakowane numerami europejskimi i miały odpowiednio numery operacyjne eksploatującego - 107 i 108.
Obecnie (dane z lutego 2008) w posiadaniu SKM znajduje się osiem elektrycznych zespołów trakcyjnych typu 14WE, o numerach 14WE-02 (102) i 14WE-06 (106)oraz 101, 103, 104, 105, 107 i 108. Ezt te zapoczątkowały polski rejestr oznaczeń europejskich dla pojazdów trakcyjnych. Aby zapewnić dwuzespołowe składy w marcu 2008 wprowadzono wypożyczone jednostki EN57-960 i EN57-1455 PKP Przewozy Regionalne z Łukowa.
[edytuj] Bibliografia:
1. Biuro Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy – Cele strategiczne w zakresie ochrony środowiska dla miasta stołecznego Warszawy, Warszawa 2002
2. Biuro Zrównoważonego Transportu Polskiego Klubu Ekologicznego – Ulotka „Koleją po Warszawie!” 2002
3. Frankowski S. Jak ożenić kolej z miastem, Przegląd Techniczny nr 41/1986
4. Frontczak F., Kluczborski S., Kuligowski K., Skoniecki J., Wasilewicz W. - 50 lat elektryfikacji PKP, WKŁ, Warszawa 1989
5. Hadaj M. - Kolej wygodniejsza od metra / Pojechaliśmy pociągiem SKM, Życie Warszawy 24-25.9.2005 r.
6. Hadaj M. - Ministerstwo musi pomóc - rozmowa z Adamem Fularzem, Życie Warszawy 10.12.2003 r.
7. Hadaj M. - Pierwszy pociąg za dziewięć miesięcy, Życie Warszawy 15.11.2004
8. Hadaj M. – Rozkręcanie szybkiej kolei, Życie Warszawy, 21-22.2.2004
9. Hadaj M. – SKM czyli Szansa Kompletnie zMarnowana, Życie Warszawy, 6-7.5.2006 r.
10. Hadaj M. – Szybka Kolej Miejska zaczęła ostre hamowanie, Życie Warszawy
11. Hadaj M. – Szybka kolej od września, Życie Warszawy 23.6.2005
12. Hadaj M. - Zróbmy metro z kolei, Życie Warszawy 10.12.2003 r.
13. Jaszczyński K.- Metropoliten inżyniera Taubego, Stolica nr 10/2007
14. Kucharzewski M. - Szybka Klapa Miejska, Super Express 20-21.5.2006
15. Majszyk M. – Rozłożyli się na rozkładach, Rzeczpospolita 10-11.11.2005
16. Majszyk M., Krzemiński J. – Afera wagonowa w ratuszu, Rzeczpospolita 2006
17. Majszyk M., Krzemiński J. - Pasażerowie uciekli, Rzeczpospolita 6.2.2006
18. Mężyński A. – Szybko zrobieni w pociąg, Super Express, 13.10.2005
19. Potapowicz S. – Warszawska metropolia XXI wieku, Platforma Obywatelska – Mój folder 7.7.2001 r.
20. Romanowicz A. – Dworce i przystanki kolejowe, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1970
21. Strategia rozwoju m. st. Warszawy do 2020 roku – projekt.
22. Śmietana K. – Od lipca Szybka Kolej Miejska do Pruszkowa, Gazeta Wyborcza Stołeczna 21.5.2006
23. Śmietana K. - Spółka na szynach, Gazeta Wyborcza Stołeczna 2004
24. Śmietana K. – Szybka Klapa Miejska, Gazeta Wyborcza Stołeczna nr 4.10.2005
25. Śmietana K. – Szybka Kolej Miejska – przedwyborczy hit, który nie wypalił, Gazeta Wyborcza Stołeczna nr 5.10.2005
26.Wodzicki R. – Kolej na kolej, Środowisko nr 5/2000
27. Wodzicki R. – Nowe oznakowanie trakcyjnego taboru kolejowego, Transport i Komunikacja nr 6/2007
28. Wodzicki R. Opinia na temat "kolejki typu metro" dla zainteresowanych Dniem Ziemi 2003, Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, Warszawa 16 lutego 2003
29. Wodzicki R. Kształtowanie potencjału eksploatacyjnego warszawskiego węzła kolejowego", Technika Transportu Szynowego nr 5/2003 : skrót referatu z konferencji międzynarodowej we Wrocławiu
30. Wodzicki R. Wymysł Kaczyńskiego? Nowy tabor dla SKM Warszawa. Świat Kolei nr 12/2005,
31. Wodzicki R. Kolej miejska w Warszawie. Przegląd Komunikacyjny nr 2/2006,
32. Wodzicki R. Warszawska kolej miejska - pierwsze doświadczenia. Transport i Komunikacja nr 2/2006,
33. Wodzicki R. Co to są szybkie koleje miejskie? Język, zasady i pozory. Transport i Komunikacja nr 2/2006
34. Województwo chce przejąć składy SKM, Dziennik Europa Świat Warszawa 14.11.2007
35. Wołek M. – Uwarunkowania integracji systemów transportu zbiorowego’ IV Ogólnopolskie Forum Dyskusyjne Stowarzyszenia Samorządów na Rzecz Kolei Lokalnych, Warszawa 12-13.6.2006 r.
[edytuj] Zobacz też
- Warszawska Kolej Dojazdowa
- Szybka Kolej Miejska w Trójmieście
- Koleje Mazowieckie
- Metro Warszawskie
- Tramwaje Warszawskie
- 14WE, EN57
