Wojna siedmioletnia

Z Wikipedii

Wojna siedmioletnia
Operacje armii rosyjskiej z terytorium Rzeczypospolitej 1756-1762
Data	1754[1] lub 1756[2]-1763
Miejsce	Europa, Afryka, Indie, Ameryka Północna, Filipiny
Wynik	Pokój paryski 1763, pokój w Hubertusburgu
Terytorium	Wielka Brytania i Hiszpania zajmują Nową Francję, Prusy zajmują Śląsk
Strony konfliktu Królestwo Prus Królestwo Wielkiej Brytanii Elektorat Hanoweru Królestwo Portugalii Brunszwik Hesja-Kassel Monarchia Habsburgów Królestwo Francji Imperium Rosyjskie Królestwo Szwecji Królestwo Hiszpanii Elektorat Saksonii Królestwo Neapolu Królestwo Sardynii

Wojna siedmioletnia
Minorka - Lovosice - Reichenberg - Praga - Kolin - Plassey - Hastenbeck - Groß-Jägersdorf - Moys - Rossbach - Wrocław - Lutynia - Krefeld - Domstadtl - Sarbinowo - Hochkirch - Bergen - Kije - Minden - Kunowice - Hoyerswerda - zatoka Quiberon - Maxen - Miśnia - Landeshut - Warburg - Legnica - Kloster Kamp - Torgau - Vellinghausen - Burkersdorf - Wilhelmstahl - Freiberg - Buxar

Wojna siedmioletnia (1756-1763) – wojna pomiędzy Wielką Brytanią, Prusami i Hanowerem a Francją, Austrią, Rosją, Szwecją i Saksonią. Była to pierwsza wojna o zasięgu światowym – walki toczyły się w Europie, Ameryce Północnej, Indiach i na wyspach karaibskich. W późniejszej fazie konfliktu do wojny przyłączyły się Hiszpania i Portugalia oraz starająca się początkowo zachować neutralność Holandia, której siły zostały zaatakowane w Indiach. W związku z tym wojna ta może być uznana za wojnę hegemoniczną.

Spis treści 1 Przyczyny 2 Przypisy 3 Źródła 4 Zobacz też

[edytuj] Przyczyny

• bezpośrednia
  • atak i zajęcie Śląska przez króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego
• pośrednie
  • konflikt między Anglią i Francją o kolonie w Ameryce Północnej,
  • sojusze między Francją i Austrią (tzw. przewrót przymierzy) i między Anglią a Prusami
  • dążenie Wielkiej Brytanii do osiągnięcia hegemonii

Rozpoczęła się 29 sierpnia 1756 wtargnięciem wojsk pruskich pod wodzą Fryderyka II Wielkiego do Saksonii. Przeciwko Prusom wystąpiła Austria, chcąc odzyskać Śląsk, (tzw. III wojna śląska). W 1757 Rosja przystąpiła do wojny, po stronie Austrii i Francji przeciwko Prusom. Operujące z terytorium Rzeczypospolitej wojska rosyjskie zajęły tereny od Królewca po Berlin, zagrażając egzystencji królestwa pruskiego w 1762. Lecz wtedy właśnie zmarła cesarzowa Elżbieta Piotrowna – śmiertelny wróg króla pruskiego, zaś jej następca Piotr III, który uwielbiał Fryderyka II nakazał natychmiastowy odwrót armii rosyjskiej oraz przekazał część swojej armii Fryderykowi (tzw. cud domu brandenburskiego). Piotr III został zamordowany po paru miesiącach panowania, a jego miejsce zajęła Katarzyna II (1762-1796). Wkrótce uznała, że ani upadek ani też zwycięstwo Prus nie leży w interesie Rosji i postanowiła wycofać się z wojny. Wojnę zakończyło podpisanie 15 lutego 1763 pokoju w Hubertusburgu (Saksonia), przyznającego Śląsk oraz ziemię kłodzką Prusom.

W koloniach wojna była rezultatem rywalizacji brytyjsko-francuskiej (zob.: brytyjska wojna z Indianami i Francuzami i francuskie imperium kolonialne). Walki między siłami tych krajów rozpoczęły się w okolicach rzeki Ohio w Ameryce Północnej w 1754. Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Francji 15 maja 1756. Wojnę w koloniach zakończył pokój paryski (10 lutego 1763), który był złożoną umową określającą prawa do poszczególnych terytoriów. Przypieczętował on klęskę Francji, która utraciła na rzecz Wielkiej Brytanii część posiadłości zamorskich: m.in. Kanadę i niektóre inne kolonie w Ameryce i Indiach. Francja przestała być liczącym się mocarstwem kolonialnym, zaś dominację na morzach i w koloniach uzyskała Wielka Brytania.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Data pierwszych starć brytyjsko-francuskich w Ameryce Północnej.
2. ↑ Tzw. odwrócenie przymierzy (dyplomatyczna rewolucja) w Europie, 15 maja 1756 Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Francji, 29 czerwca armia pruska przekroczyła granicę Saksonii.

[edytuj] Źródła

Emanuel Rostworowski, Historia powszechna – wiek XVIII, Warszawa 1984 PWN, s. 508-514.

[edytuj] Zobacz też

• prusko-szwedzka bitwa wodna na Zalewie Szczecińskim koło Nowego Warpna (obecnie pogranicze polsko - niemieckie)