Zbigniew Nowek

Z Wikipedii

Zbigniew Nowek ur. 1959
Szef Agencji Wywiadu
Okres urzędowania	od 22 listopada 2005 do 5 marca 2008
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Andrzej Ananicz
Następca	Andrzej Ananicz (p.o.)

Gen. bryg. Zbigniew Nowek (ur. 1 lipca 1959 w Bydgoszczy), prawnik, działacz opozycji w PRL, szef Urzędu Ochrony Państwa w latach 1998-2001, od 2005 do 2008 szef Agencji Wywiadu.

Szef Agencji Wywiadu Zbigniew Nowek (drugi z lewej) w towarzystwie Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i ministra obrony narodowej Radosława Sikorskiego po nominacji na stopień generała brygady.

W 1984 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studiował również historię. Jako student związał się z ruchem opozycyjnym, od wiosny 1980 działał w opozycyjnym wydawnictwie "Alternatywy", w którym przed rozpoczęciem strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 wydrukowano ulotkę w obronie Anny Walentynowicz. W latach 1980-1981 był przewodniczącym Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK. W następnych latach kontynuował działalność opozycyjną, zwłaszcza organizując druk i kolportaż wydawnictw drugiego obiegu.

Karierę w służbach specjalnych rozpoczął w 1990 od pracy w nowoutworzonym Urzędzie Ochrony Państwa. W latach 1990-1997 był szefem Delegatury UOP w Bydgoszczy. Jego działalność na tym stanowisku spotkała się z wysokim uznaniem przełożonych. W 1993 został przez prezydenta Lecha Wałęsę odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za działalność na rzecz umacniania bezpieczeństwa wewnętrznego kraju, zaś minister spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski przedterminowo mianował go na stopień kapitana. W 1996 otrzymał nagrodę od ministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Siemiątkowskiego za udaremnienie przemytu 25 kilogramów heroiny. W 1997 został nagrodzony przez premiera Włodzimierza Cimoszewicza za znaczące efekty pracy, zwłaszcza za wkład w walkę z przestępczością gospodarczą w zakresie ubezpieczeń.

W listopadzie 1997, po utworzeniu rządu AWS-UW został awansowany na stanowisko zastępcy szefa UOP, zaś w 6 lutego 1998 objął funkcję szefa Urzędu. Za pracę na tym stanowisku również otrzymywał nagrody i wyróżnienia. Za zasługi w działaniach związanych z akcesją Polski do NATO otrzymał nagrody od ministra koordynatora służb specjalnych Janusza Pałubickiego w 1999 oraz od premiera Jerzego Buzka w 2000. W 2001 Jerzy Buzek nagrodził go w uznaniu zasług na rzecz bezpieczeństwa państwa i ochrony porządku konstytucyjnego. W okresie kierownictwa Nowka wiele procedur w Urzędzie dostosowano do standardów NATO.

Jednocześnie był krytykowany przez opozycję (głównie przez Sojusz Lewicy Demokratycznej). Oskarżany był o polityczne czystki w urzędzie: za jego kadencji zwolniono ponad 1400 funkcjonariuszy. Krytykowano zaangażowanie Urzędu w proces lustracyjny ówczesnego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Według informacji przekazywanych przez Nowka w archiwach UOP miały znajdować się dokumenty świadczące o współpracy Kwaśniewskiego ze Służbą Bezpieczeństwa. Sąd Lustracyjny uznał jednak, że Kwaśniewski nie był tajnym współpracownikiem. W 2002 prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie domniemanych nielegalnych działań Urzędu Ochrony Państwa przeciw prezydentowi, umorzone później z braku cech przestępstwa.

W styczniu 2000 z Polski wydalono 9 rosyjskich dyplomatów oskarżonych o szpiegostwo. Wykrycie rosyjskiej siatki szpiegowskiej Nowek uznał za największy sukces polskich służb specjalnych po 1989. Sprawa ta również wywołała wiele kontrowersji. Opozycja twierdziła, że wydalenie dyplomatów przyczyniło się do znacznego pogorszenia stosunków polsko-rosyjskich.

25 października 2001 Nowek podał się do dymisji na znak protestu przeciwko planowanej przez rząd Leszka Millera reformie służb specjalnych (likwidacji UOP i utworzenia w jego miejsce Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego). Pozostając poza służbą krytykował likwidację UOP, a następnie zwalnianie funkcjonariuszy służb specjalnych przez nowe kierownictwo.

W Sejmie IV kadencji był ekspertem Sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych oraz Komisji śledczej ds. PKN Orlen z ramienia ugrupowań opozycyjnych. Współpracował z posłem Prawa i Sprawiedliwości Zbigniewem Wassermannem. Według informacji części mediów w 2000 Nowek jako szef UOP miał nie wydać ówczesnemu prokuratorowi Wassermannowi certyfikatu dostępu do informacji niejawnych blokujące w ten sposób jego powołanie na stanowisko prokuratora krajowego. Wassermann, który po zwycięstwie PiS w wyborach w 2005 objął funkcję ministra koordynatora służb specjalnych, zaprzeczył jednak jakoby nie otrzymał od UOP certyfikatu, dementując jednocześnie pogłoski o konflikcie między nim a Nowkiem.

22 listopada 2005 Nowek został powołany na stanowisko szefa Agencji Wywiadu^[1]. 15 sierpnia 2006 został awansowany na stopień generała brygady przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. 22 stycznia 2008 premier Donald Tusk rozpoczął procedurę odwołania go z funkcji^[2].; 5 marca 2008 Zbigniew Nowek został odwołany; w jego miejsce p.o. szefa AW został, mimo sprzeciwu Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Andrzej Ananicz.

Otrzymał również wyróżnienia za działalność opozycyjną. W 2000 został wyróżniony odznaką "Zasłużonego działacza kultury" przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego za udział w organizowaniu wydawnictw podziemnych w latach osiemdziesiątych. W 2005 prezydent Gdańska Paweł Adamowicz przyznał mu "Medal 25 Rocznicy Podpisania Porozumień Sierpniowych".