Hortensja de Beauharnais
Z Wikipedii
Hortensja (Hortense) de Beauharnais (ur. 10 kwietnia 1783 w Paryżu - zm. 5 października 1837 w pałacu Arenenberg w kantonie Turgowia w Szwajcarii) była córką cesarzowej francuskiej Józefiny z jej pierwszego małżeństwa z wicehrabią Aleksandrem de Beauharnais (1760 -1794), królową Holandii jako żona Ludwika Bonapartego i matką krótkotrwałego króla Holandii Napoleona Ludwika oraz cesarza Napoleona III.
Mając 12 lat została przyjęta do ekskluzywnej pensji dla dziewcząt w Paryżu, prowadzonej przez panią Campan, gdzie uczęszczały panny z najlepszego towarzystwa paryskiego. 8 marca 1796 jej matka zawarła powtórne małżeństwo z mało jeszcze znanym generałem Napoleonem Buonaparte, który przy tej okazji zmienił nazwisko rodowe na lepiej po francusku brzmiące "Bonaparte" i adoptował dzieci małżonki, Hortensję i jej starszego brata Eugeniusza.
Wiedząc, że nie może mieć więcej dzieci, cesarzowa Józefina pragnęła scementować unię rodzin Bonaparte i Beauharnais - w nadziei, że jej syn lub wnuki staną się następcami Napoleona - i wydała Hortensję za mąż za Ludwika, młodszego brata ówczesnego Pierwszego Konsula Bonapartego (4 stycznia 1801) - Hortensja stała się w ten sposób szwagierką swej własnej matki. Małżeństwo było gorzej niż nieudane: Ludwik cierpiał na chorobliwą zazdrość i urojenia paranoidalne, a Hortensja na hipochondrię. Mimo to urodziło im się trzech synów: Napoleon Ludwik Karol, który zmarł 1807 w piątym roku życia i którego Ludwik nie chciał uznać podejrzewając że jest synem cesarza Napoleona, Napoleon Ludwik, król Holandii przez 10 dni, i Ludwik Napoleon, późniejszy cesarz Napoleon III (według niektórych historyków syn Karola de Flahaut; zob. niżej).
W roku 1806 Napoleon I stworzył Królestwo Holandii i dał tron swemu bratu Ludwikowi, tak że Hortensja stała się królową. W roku 1810 Ludwik, skłócony z bratem został przez niego zmuszony do abykacji i małżonkowie rozstali się: Hortensja z synami powróciła do Francji, a Ludwik osiedlił się w Niemczech.
Piękna, inteligentna i uwodzicielska Hortensja miała w tych latach wielu kochanków: najtrwalszym okazał się związek z hrabią Karolem de Flahaut, naturalnym synem Talleyranda. Miała z nim urodzonego 1811 syna Karola Augusta de Flahaut, który potem jako książę Karol August de Morny odegrał ważną rolę za panowania swego brata przyrodniego, Napoleona III.
Po restauracji Burbonów w roku 1814 Hortensja miała romans z carem Aleksandrem I, który udzielił jej swej protekcji i skłonił Ludwika XVIII do przyznania jej apanażu i nadania tytułu księżnej de Saint-Leu. W czasie Stu dni Napoleona Hortensja opowiedziała się za cesarzem, co doprowadziło do jej banicji z Francji w roku 1816. Prowadziła potem z synami wędrowne życie po Niemczech, Szwajcarii i Włoszech, aż w końcu postanowiła się osiedlić w Szwajcarii i zakupiła w roku 1817 pałacyk Arenenberg w miejscowości Salenstein, w kantonie Thurgau, gdzie mieszkała do końca życia (w roku 1906 cesarzowa-wdowa Eugenia podarowała zamek kantonowi).
Ostatnie lata życia nie oszczędziły jej ciosów: w roku 1831 syn Napoleon Ludwik Karol zmarł nagle jako powstaniec włoski, w 1837 ostatni syn, Ludwik Napoleon, musiał uciec do USA po nieudanej próbie zamachu stanu we Francji. Hortensji udało się zawiadomić go o swej ciężkiej chorobie; powrócił w pośpiechu do Europy i był obecny przy jej ostatnich chwilach. Do końca życia Napoleon III nosił przy sobie jej ostatni list. Pochowano ją obok matki w kościele parafialnym w Rueil-Malmaison pod Paryżem.
