Partytura

Z Wikipedii

Partytura (wł. partitura) – do lat 70. XX wieku podstawowy sposób zapisu muzyki zespołowej instrumentalnej, lub instrumentalno-wokalnej. W partyturze notowane są za pomocą pisma muzycznego partie wszystkich instrumentów i głosów potrzebnych do wykonania utworu, określenia dynamiczne, agogiczne oznaczenie metrum itp.

Pojęcie "partytura" odnosi się (inaczej niż np. angielskie score) wyłącznie do zapisu utworów przeznaczonych na wiele instrumentów. O zanotowanym utworze na jeden instrument mówi się po prostu "nuty".

Głosy poszczególnych instrumentów notowane są jeden nad drugim, dzięki czemu przeglądając partyturę można wyobrazić sobie brzmienie instrumentów grających jednocześnie.

Pierwsze próby symultanicznego zapisywania głosów pochodzą z IX wieku (Musica Enchiriadis), jednak zapis partyturowy upowszechnił się dopiero u schyłku wieku XVI.

We współczesnych partyturach można spotkać także specjalne oznaczenia dla reżyserów dźwięku, dotyczące m.in. ustawień filtrów i głębokości pogłosu.

[edytuj] Kolejność

W partyturze instrumenty notowane są według określonej kolejności:

instrumenty dęte drewniane
- flety
- oboje
- klarnety
- ewentualnie saksofony
- fagoty
instrumenty dęte blaszane
- waltornie
- trąbki
- puzony
- tuby
instrumenty perkusyjne
- o określonej wysokości dźwięku
- wibrafon
- ksylofon
- kocioł
- dzwony
- dzwonki
- o nieokreślonej wysokości dźwięku
- gong
- bęben
- werbel
- gong
- talerze
- grzechotki
soliści
chóry
instrumenty dodatkowe (nie mieszczące się w tradycyjnym instrumentarium orkiestry symfonicznej), np.:
- gitara
- akordeon
instrumenty strunowe tradycyjnie wchodzące w skład orkiestry symfonicznej
- fortepian
- harfa
organy
instrumenty smyczkowe
- skrzypce (I oraz II)
- altówki
- wiolonczele
- kontrabasy

Gitara basowa notowana jest zawsze poniżej zestawu perkusyjnego. Czasem pięciolinie tych instrumentów można spotkać na dole partytury, poniżej smyczków, co jest nawiązaniem do dawnej praktyki basso continuo przy czym rolę grupy b.c. przejęła sekcja rytmiczna. W każdej grupie instrumenty notowane są od najwyższych (na górze), po najniższe (na dole). Grupy instrumentów łączone są akoladą.