Przestrzeń Banacha
Z Wikipedii
Przestrzeń Banacha to przestrzeń wektorowa z normą zupełną (tzn. przestrzeń metryczna z metryką generowaną przez określoną w niej normę jest zupełna).
Nazwa wywodzi się od Stefana Banacha, który jako jeden z pierwszych badał tego typu przestrzenie i podał zasadnicze twierdzenia analizy funkcjonalnej, w której przestrzenie Banacha są podstawowym pojęciem.
Spis treści |
[edytuj] Przykłady
W dalszym ciągu K oznaczać będzie ciało liczb rzeczywistych lub zespolonych .
- Każde z tych ciał traktowane jako przestrzeń liniowa nad samym sobą jest przestrzenią Banacha z normą wartość bezwzględna. Jest to jeden z podstawowych faktów klasycznej analizy matematycznej.
- Przestrzeń Kn złożona z uporządkowanych n-ek x = (x1,...,xn) skalarów z normą określoną wzorem jest przestrzenią Banacha.
- Ta sama przestrzeń z normą określoną wzorem jest przestrzenią Banacha. W skończenie wymiarowej przestrzeni Banacha. wszystkie normy określają tę samą topologię.
- Przestrzeń C[a,b] wszystkich funkcji ciągłych na przedziale domkniętym [a,b] o wartościach w K z normą określoną jako jest przestrzenią Banacha. Przestrzeń ta jest jednocześnie przykładem algebry Banacha.
- Dla naturalnego rozważmy przestrzeń lp wszystkich ciągów nieskończonych (x1,x2,x3,...) o wyrazach z K takich, że szereg liczbowy
∑ | | xi | p |
i |
jest zbieżny. Jeśli określić normę ciągu jako pierwiastek p-tego stopnia z powyższej sumy, to znów otrzymamy przestrzeń Banacha.
- Dla rozważmy przestrzeń V wszystkich funkcji takich, że funkcja | fp | jest całkowalna w sensie Lebesgue'a. Jeśli rozważyć podprzestrzeń U tej przestrzeni, złożoną z tych funkcji, dla których owa całka jest równa zeru, to przestrzeń ilorazowa V / U oznaczana Lp[a,b] jest przestrzenią Banacha. Przestrzeń tę zwiemy przestrzenią funkcji całkowalnych w p-tej potędze.
Jeżeli U jest domkniętą podprzestrzenią liniową przestrzeni Banacha V, to U jest przestrzenią Banacha. Również przestrzeń ilorazowa V / U jest przestrzenią Banacha.
Każda przestrzeń Hilberta jest przestrzenią Banacha.
[edytuj] Operatory liniowe w przestrzeniach Banacha
Jeżeli U i V są przestrzeniami Banacha nad tym samym ciałem, to w przestrzeni L(U;V) wszystkich ciągłych przekształceń liniowych z U do V można określić normę: , która czyni z L(U;V) przestrzeń Banacha.
Przestrzeń L(V) = L(V;V) z mnożeniem przekształceń zdefiniowanym jako zwykłe złożenie funkcji jest unitarną algebrą Banacha.
[edytuj] Różniczkowanie odwzorowań przestrzeni Banacha
Jeżeli jest odwzorowaniem z jednej przestrzeni Banacha do drugiej, to uogólniając klasyczne podejście do pochodnej funkcji, można określić pochodną tego odwzorowania.
Powiemy, że f jest różniczkowalne w punkcie , jeżeli istnieje ciągłe przekształcenie liniowe takie, że
- .
Odwzorowanie F nazywamy pochodną f w punkcie x i oznaczamy standardowo f'(x) lub Df(x).
Jeżeli f jest różniczkowalne w każdym punkcie , to znów jest odwzorowaniem między p. Banacha, nazywanym pochodną f i jako takie znów może mieć swoją pochodną. Konstrukcję tę można kontynuować – otrzymuje się wtedy pochodne wyższych rzędów f. n-tą pochodną f w punkcie x można utożsamić z odwzorowaniem wieloliniowym z Un do V.
Tak określone różniczkowanie w przestrzeni Banacha zachowuje podstawowe własności zwykłego różniczkowania, włącznie z regułą różniczkowania funkcji złożonej.
[edytuj] Przestrzeń dualna
Jeżeli V jest przestrzenią Banacha nad ciałem K, to przestrzeń L(V,K) funkcjonałów liniowych ciągłych jest również przestrzenią Banacha. Przestrzeń tę oznaczamy V * i nazywamy przestrzenią dualną do V – pozwala ona zdefiniować na V tak zwaną słabą topologię.
Przestrzeń V można w naturalny sposób utożsamić z podprzestrzenią przestrzeni V * * (dualnej do dualnej). Wystarczy każdemu wektorowi przypisać funkcjonał określony równością φv(x * ) = x * (v).
Jeżeli odwzorowanie to jest izomorfizmem przestrzeni Banacha, to przestrzeń V nazywamy refleksywną.
[edytuj] Literatura
- Stefan Banach: Théorie des opérations linéaires. — Warszawa 1932. (Monografie Matematyczne; 1) Zbl 0005.20901