Rak trzonu macicy

Z Wikipedii

	Rak błony śluzowej trzonu macicy
(carcinoma endometrium)
ICD-10:	C54.1
C54.1.0 {{{X.0}}}
C54.1.1 {{{X.1}}}
C54.1.2 {{{X.2}}}
C54.1.3 {{{X.3}}}
C54.1.4 {{{X.4}}}
C54.1.5 {{{X.5}}}
C54.1.6 {{{X.6}}}
C54.1.7 {{{X.7}}}
C54.1.8 {{{X.8}}}
C54.1.9 {{{X.9}}}

Rak trzonu macicy - najczęstszy nowotwór trzonu macicy. Dokładniej jest to rak błony śluzowej trzonu macicy.

Spis treści

1 Etiologia i czynniki ryzyka
2 Rozrost endometrium
3 Rozpoznanie
4 Objawy i diagnostyka
5 Leczenie
6 Klasyfikacja zaawansowania klinicznego choroby wg FIGO

[edytuj] Etiologia i czynniki ryzyka

Wpływ na rozwój tego raka ma długotrwała stymulacja endometrium przez estrogeny, szczególnie przy jednoczesnym niedoborze progesteronu. Taka sytuacja ma miejsce u otyłych kobiet w okresie około i postmenopauzalnym. W tym okresie jajnik przestaje produkować progesteron i estrogeny, ale produkuje androstendion (tak jak nadnercza). Androstendion ulega konwersji do estronu w tkance tłuszczowej. Ciągła stymulacja błony śluzowej przez estron bez wpływu progesteronu prowadzi do niekontrolowanej proliferacji nabłonka i zablokowania czynności sekrecyjnej komórek.

Produkcja estronu u kobiet otyłych może być nawet 20 razy większa niż u młodych i szczupłych.

Czynniki ryzyka:

otyłość w wieku 50-59 lat
hiperestrogenizm endogenny (hormonalnie czynne nowotwory typu ziarniszczak, otoczkowiak)
hiperestrogenizm egzogenny - długotrwałe leczenie estrogenami bez zrównoważenia progesteronem (obecnie prawie nie stosowane)
cukrzyca
nadciśnienie tętnicze
nierództwo
późna menopauza
występowanie cykli bezowulacyjnych
zespół policystycznych jajników
choroby prowadzące do upośledzenia wydolności wątroby
leczenie Tamoxifenem

[edytuj] Rozrost endometrium

Estrogeny w nadmiernym stężeniu powodują niekontrolowany rozrost endometrium. Zwiększa się aktywność mitotyczna. Zaczyna się od patologicznego rozrostu cew gruczołowych błony śluzowej. Wyróżniamy cztery rodzaje rozrostów endometrium:

rozrost gruczołowy bez atypii (łac. hyperplasia glandularis simlex sine atypia)
rozrost gruczołowy prosty z atypią (łac. hyperplasia glandularis simplex cum atypia)
rozrost złożony bez atypii (łac. hyperplasia glandularis compex sine atypia)
rozrost złożony z atypią (łac. hyperplasi glandularis complex cum atypia)

Rozrosty bez cech atypii nie są stanami przednowotworowymi. Ryzyko występowania raka błony śluzowej trzonu macicy wzrasta w przypadku istnienia rozrostu złożonego z atypią i wynosi 30-50%.

Rak gruczołowy endometrium.

[edytuj] Rozpoznanie

Tylko wynik badania histopatologicznego materiału uzyskanego po wyłyżeczkowaniu kanału szyjki i trzonu macicy może potwierdzić rozpoznanie.

[edytuj] Objawy i diagnostyka

Nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych po okresie menopauzalnym jest najważniejszym objawem każącym poszukiwać nowotworu trzonu macicy. Może ono występować zarówno przy patologicznym rozroście endometrium jak i w raku trzonu macicy. Około 20% krwawień z dróg rodnych w wieku pomenopauzalnym jest spowodowane rakiem endometrium.

Do rozpoznania bardzo przydatna jest ultrasonografia przezpochwowa. Pogrubiałe endometrium będzie gdy przekroczy 5 mm u kobiet niestosujących hormonalnej terapii zastępczej, 8 mm u kobiet stosujących tą terapię. Gdy grubość endometrium przekroczy 12 mm zachodzi podejrzenie nowotworu lub stanu przednowotworowego. Jest to wskazanie do abrazji macicy.

[edytuj] Leczenie

Inny preparat histopatologiczny raka endometrium.

U kobiet przed okresem menopauzalnym, z rozrostem atypowym endometrium, pragnących zachować płodność, leczeniem z wyboru jest terapia hormonalna. Pacjentka musi pozostawać pod kontrolą specjalisty i musi być spełniony szereg warunków by mogło być prowadzone leczenie oszczędzające.
W wieku pomenopauzalnym stosuje się leczenie operacyjne, wykonuje się wycięcie macicy z przydatkami.

Leczenie raka błony śluzowej jest głównie operacyjne. Chemioterapia jest stosowana do leczenia nawrotów choroby.

Stopień zawansowania klinicznego wg FIGO	Odsetek pięcioletnich przeżyć
I	73-95%
II	50-65%
III	20-40%
IV	9%

[edytuj] Klasyfikacja zaawansowania klinicznego choroby wg FIGO

Klasyfikacja z 1995 roku.

Stopień zaawansowania	Opis
I	Rak ograniczony do trzonu macicy włącznie z cieśnią
Ia	Zmiana ograniczona do endometrium
Ib	Naciek nie przekracza 1/2 grubości ściany mięśniowej
Ic	Naciek przekracza 1/2 grubości ściany mięśniowej
II	Rak przechodzi na szyjkę i nacieka szyjkę macicy
IIa	Nowotwór zajmuje cewy gruczołowe szyjki
IIb	Naciekanie zrębu szyjki
III	Rak przechodzi poza macicę
IIIa	Rak nacieka błonę surowiczą macicy lub przydatki
IIIb	Przerzuty do pochwy
IIIc	Zajęte węzły chłonne miednicze lub okołoaortalne
IVa	Naciekanie nowotworowe błony śluzowej pęcherza moczowego lub odbytnicy
IVb	Przerzuty odległe, powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych lub przerzuty w jamie brzusznej