Rośliny trujące

Z Wikipedii

Ciemiężyca zielona, cała roślina jest trująca

Rośliny trujące - rośliny zawierające tylko w niektórych swoich częściach lub w całym organizmie roślinnym substancje trujące, toksyczne dla człowieka i zwierząt, mogą to być takie substancje chemiczne jak np.: alkaloidy i glikozydy. Liczne gatunki roślin w większym lub mniejszym stopniu zawierają substancje trujące dla człowieka, jak i zwierząt, zarówno domowych, jak i dzikich. Trucizny te chronią rośliny głównie przed zjadaniem przez zwierzęta roślinożerne, czasami przed niektórymi pasożytami i chorobami. Rośliny trujące często można rozpoznać po nieprzyjemnym zapachu lub ostrym, piekącym smaku. Zwierzęta na ogół rozpoznają rośliny trujące i omijają je – jednak nie zawsze. Ludzie nauczyli się doświadczalnie rozpoznawać rośliny trujące, w większości zbadano chemiczny skład ich trucizn i oddziaływanie na ludzi i zwierzęta. Lista roślin trujących i i zawartość w nich substancji trujących nie jest jednak jeszcze zamknięta.

Niektóre rośliny tracą swe własności trujące po wysuszeniu – siano nie ma już własności trujących, niektóre zachowują je po wysuszeniu i długotrwałym nawet przechowywaniu. Różny jest też rozkład trucizn w roślinie. U wielu gatunków występują one w różnym stopniu w całej roślinie, u niektórych gatunków trujące są tylko określone części rośliny, np. korzenie, nasiona, ziele. Ilość trującej substancji w roślinie zależy też od wielu czynników, m. in. od pory roku (np. zimowit jesienny najbardziej trujący jest na wiosnę), od nasłonecznienia, gleby, wilgotności, itp. Różna jest też wrażliwość zwierząt na te same trucizny, np. cis pospolity jest znacznie bardziej trujący dla koni, niż dla innych zwierząt roślinożernych. Przebieg zatrucia zależy od ilości spożytej rośliny i sposobu spożycia. Także rośliny słabo trujące mogą spowodować ciężkie zatrucie, a nawet śmierć, gdy zostały spożyte w większych ilościach. Wiele roślin leczniczych jest równocześnie roślinami trującymi – wszystko zależy od dawki i od sposobu użycia. Nawet niektóre rośliny uprawne, uprawiane dla celów spożywczych są trujące (szczególnie rośliny przyprawowe), gdy zostaną wykorzystane w niewłaściwy sposób, lub w nadmiernych ilościach. Zawartość trucizn w roślinach zmienia się też w czasie ich cyklu rozwojowego. U niektórych gatunków np. można spożywać młode pędy, podczas, gdy dorosłe okazy są trujące (lub odwrotnie). Wiele jest też roślin trujących wśród roślin ozdobnych.

Do roślin trujących zaliczamy następujące rośliny zielne:
pogrubioną czcionką wyróżniono rośliny szczególnie trujące

Rośliny występujące w Polsce w stanie naturalnym (niektóre z nich mogą być też roślinami uprawnymi).
- arnika górska (Arnica montana) – cała roślina
- bagno zwyczajne (Ledum palustre) – ziele, szczególnie młode liście
- bez czarny (Sambucus nigra) –kora, korzeń, liście
- bez hebd (Sambucus ebulus) – korzeń, kora, ziele, owoc
- bez koralowy (Sambucus racemosa) – liście, owoce
- bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) – liście, nasiona
- blekot pospolity (Aethusa cynapium) – cała roślina
- bliźniczka wyprostowana (Nardus stricta) – cała roślina
- bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea) – ziele
- bodziszek czerwony (Geranium sanguineum) – cała roślina
- buk pospolity (Fagus sylvatica) – orzechy, liście
- bylica piołun (Artemisia absinthium) – ziele, kwiaty
- bylica pospolita (Artemisia vulgaris) – ziele, kwiaty
- cebulica dwulistna (Scilla bifolia) – cała roślina
- chrzan pospolity (Armoracia rusticana) – korzeń
- cieciorka pstra (Coronilla varia) – ziele
- ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus) – cała roślina
- ciemiernik czarny (Helleborus niger) – cała roślina
- ciemiernik zielony (Helleborus viridis) – cała roślina
- ciemiężyca biała (Veratrum album) – cała roślina
- ciemiężyca czarna (Veratrum nigrum) – cała roślina
- ciemiężyca zielona (Veratrum lobelianum) – cała roślina
- ciemiężyk białokwiatowy (Cynanchum vincetoxicum) – cała roślina
- cis pospolity (Taxus baccata) – cała roślina z wyjątkiem osnówki nasion
- czeremcha zwyczajna (Padum avium) – liście, kora, kwiaty, nasiona, owoce
- czermień błotna (Calla palustris) – cała roślina
czerniec gronkowy (Actaea spicata .) - korzenie, sok, owoce
- czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata) – cała roślina
- czworolist pospolity (Paris quadrifolia) – cała roślina
- czyściec leśny (Stachys sylvatica) – ziele
- czyściec prosty (Stachys recta) – ziele
- czyściec roczny (Stachys annua) – ziele
- dąb bezszypułkowy (Quercus sessilis) – liście, żołędzie
- dąb szypułkowy (Quercus pedunculata) – kora, młode pędy, liście, żołędzie
- dyptam jesionolistny (Dictamnus albus) – korzeń
- dziurawiec czteroboczny (Hypericum maculatum) – ziele
- dziurawiec kosmaty (Hypericum hirsutum) – ziele
- dziurawiec rozesłany (Hypericum humifusum) – ziele
- dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) – ziele
- dziurawiec skąpolistny (Hypericum montanum) – ziele
- farbownik lekarski (Anchusa officinalis) – ziele
- glistnik jaskółcze ziele (chelidonium majus) – cała roślina
- gnidosz błotny (Pedicularis palustris) – ziele, nasiona
- gnidosz rozesłany (Pedicularis sylvatica) – ziele, nasiona
- gorczyca biała (Brassica hirta, Sinapsis alba ) – ziele, szczególnie nasiona
- gorczyca czarna (Brassica nigra) – ziele, szczególnie nasiona
- gorczyca polna (Brassica arvensis, Sinapsis arvensis) – ziele, szczególnie nasiona
- gorczyca sarepska (Brassica juncea ) – ziele, szczególnie nasiona
- goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea) – cała roślina
- goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe) – cała roślina
- grążel żółty (Nuphar lutea) – kłącze i kwiaty
- groszek żółty (Lathurus pratensis) – cała roślina, głownie nasiona i kwiaty
- gryka tatarska (Fagopyrum tataricum) – cała roślina
- gryka zwyczajna (Fagopyrum sagitatum) – ziele
- grzybień biały lilia wodna (Nymphatea alba) – cała roślina
- grzybień północny (Nymphatea candida) – cała roślina
- gwiazdnica pospolita (Stellaria media) – ziele
- gwiazdnica trawiasta (Stellaria graminea) – cała roślina
- jałowiec pospolity (Juniperus communis) – pędy, owoce, szpilki
- jałowiec sawina (Juniperus sabina) – pędy, owoce, szpilki
- janowiec barwierski (Genista tinctoria) – ziele, nasiona
- janowiec ciernisty (Genista germanica) – ziele, nasiona
- jaskier bulwkowy (Ranunculus bulbosus) – cała roślina
- jaskier iliryjski (Ranunculus illyricus) – cała roślina
- jaskier jadowity (Ranumculus sceleratus) – cała roślina
- jaskier ostry (Ranumculus acris) – cała roślina
- jaskier płomiennik (Ranunculus flammula) – cała roślina
- jaskier polny (Ranunculus arvensis) – cała roślina
- jaskier rozłogowy (Ranunculus repens) – cała roślina
- jaskier różnolistny (Ranunculus auricomus) – cała roślina
- jaskier wielki (Ranunculus lingua) – cała roślina
- jaskier wielkokwiatowy (Ranunculus polyanthemos) – cała roślina
- jasnota różowa (Lamium amplexicaule) – ziele
- jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella) – ziele
- jemioła jodłowa (Viscum abietes) – cała roślina
- jemioła pospolita (Viscum album) – cała roślina
- jemioła rozpierzchła (Viscum laxum) – cała roślina
- jodła pospolita (Abies alba) – igły, gałązki, żywica
- kalina hordowina (Viburnum lantana) – kora, liście, owoce
- kalina koralowa (Viburnum opulus) – kora, liście, owoce
- kanianka koniczynowa (Cuscuta trifoliii) – cała roślina
- kanianka lnowa (Cuscuta epilinum) – cała roślina
- kanianka macierzankowa (Cuscuta epithymum) – cała roślina
- kanianka pospolita (Cuscuta europaea) – cała roślina
- kąkol polny (Agrostema githago) – głównie nasiona i korzenie
- kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium) – cała roślina
- kłosówka wełnista (Holcus lanatus) – cała roślina
- knieć błotna kaczeniec błotny (Caltha palustris) – ziele
- knieć różkowata kaczeniec różkowaty (Caltha cornuta) – ziele
- kokornak powojnikowaty (Aristolochia climatis) – cała roślina
- kokorycz pełna (Corydalis solida) – cała roślina
- kokorycz pusta (Corydalis cava) – cała roślina
- kokorycz wątła (Corydalis intermedia, Corydalis fabacea) – cała roślina
- kokoryczka okółkowa (Polygonatum verticillatum) – ziele
- kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum) – cała roślina
- kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum) – cała roślina
- kolcowój szkarłatny (Lycium barbarum) – cała roślina
- komosa biała (Chenopodium album) – ziele
- komosa piżmowa (Chenopodium ambrosioides) – ziele
- komosa wielkolistna (Chenopodium hybridum) – ziele
- komosa wonna (Chenopodium botrys) – ziele
- konitrut błotny (Gratiola officinalis) – cała roślina
- konopie siewne (Cannabis sativa) – ziele, szczególnie niedojrzałe nasiona
- konwalia majowa (Convallaria majalis) – ziele, kwiaty
- konwalijka dwulistna (Maianthemum bifolium) – ziele
- kopytnik pospolity (Asarum europaeum) – kłącze i liście
- kosaciec żółty (Iris pseudoacorus) – kłącze, liście, łodyga
- kropidło piszczałkowate (Oenanthe fistulosa) – cała roślina
- kropidło wodne (Oenanthe aquatica) – cała roślina
- kruszyna pospolita (Frangula alnus) – kora
- krwawnik pospolity (Achillea millefolium) – ziele
- kurzyślad polny (Anagallis arvensis) – ziele
- len przeczyszczający (Linum catharcticum) – ziele, nasiona
- ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) – liście, owoce
- lilia bulwkowata ( Lilium bulbiferum) – cała roślina
- lilia złotogłów (Lilium martagon) – cała roślina
- lnica mała (Linaria minor) – ziele
- lnica pospolita lnianka pospolita (Linaria vulgaris) – ziele
- lobelia jeziorna (Lobelia dortmanna) – ziele
- lulecznica kraińska (Scopolia carniolica) – kłącze, liście
- lulek czarny (Hyoscyamus niger) – cała roślina
- łoboda ogrodowa (Atriplex hortensis) – ziele, nasiona
- łyszczec baldachogronowy (Gypsophila fastigiata) – cała roślina
- łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata) – cała roślina
- mak lekarski (Papaver somniferum) – cały pęd nadziemny z wyjątkiem dojrzałych nasion, szczególnie sok mleczny z niedojrzałych makówek
- mak piaskowy (Papaver argemone) – cała roślina
- mak polny (Papaver rhoeas) – ziele, nasiona
- mak wątpliwy (Papaver dubium) – ziele, nasiona
- manna mielec (Glyceria maxima, Glyceria aquatica) – cała roślina
- marek szerokolistny (Sium latifolium) – cała roślina
- mięta długolistna (Mentha longifolia) – ziele
- mięta polej (Mentha pulegium) –ziele
- miłek jesienny (Adonis autumnalis) – cała roślina
- miłek letni (Adonis aestivalis) – cała roślina
- miłek szkarłatny (Adonis flammea) – cała roślina
- miłek wiosenny (Adonis vernalis) – cała roślina
- mlecz polny (Sonchus arvensis) – cała roślina
- mlecz zwyczajny (Sonchus oleraceus) – cała roślina
- modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifolia) – liście i młode gałązki
- mydlnica lekarska (Saponaria officinalis) – cała roślina
- naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea) – liście
- naparstnica zwyczajna (Digitalia grandiflora) – liście
- naparstnica żółta (Digitalis lutea) – ziele
- nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis) – ziele
- nawłoć pospolita (Solidago virgaurea) – ziele
- nerecznica samcza (Dryopteis filix-mas) – kłącze
- niecierpek pospolity (Impatiens noli) – ziele, nasiona
- nostrzyk biały (Melilotus alba) – nasiona, strąki
- nostrzyk żółty nostrzyk lekarski(Melilotus officinalis) – cała roślina
- obrazki plamiste (Arum maculatum) – cała roślina
- oman szlachtawa (Inula conyza) – cała roślina
- orlica pospolita (Pteridium aquilinum) – cała roślina
- orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) – całe ziele, najbardziej nasiona
- ostróżka ogrodowa (Delphinium ajacis) – ziele
- ostróżka polna (Delphinium consolida) – ziele
- ostróżka wielkokwiatowa (Delphinium grandiflorum) – ziele
- ostróżka wyniosła (Delphinium elatum) – ziele
- ostrzeń pospolity (Cynoglossum officinale) – korzeń, ziele
- pełnik europejski (Trollius europaeus) – ziele
- perłówka zwisła (Melica nutans) – cała roślina
- pięciornik gęsi (Potentilla anserina) – ziele
- pięciornik rozłogowy (Potentilla reptans) – ziele
- pluskwica cuchnąca (Cimifuga foetida) – cała roślina
- pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladona) – cała roślina
- powojnik pnący (clematis vitalba) – młode pędy i liście
- powojnik prosty (Clematis recta) – młode pędy i liście
- powój polny (Convolvulus arvensis) – cała roślina
- poziewnik dwudzielny (Galeopsis bifida) – ziele, nasiona
- poziewnik polny (Galeopsis ladanum) – ziele, nasiona
- poziewnik pstry (Galeopsis speciosa) – ziele, nasiona
- poziewnik szorstki (Galeopsis tetrachit) – ziele, nasiona
- przebiśnieg pospolity, śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) – cała roślina
- przestęp biały (Bryonia alba) – korzeń, nasiona
- przestęp dwupienny (Bryonia dioica) – korzeń, nasiona
- przylaszczka pospolita (Hepatica nobiles) – ziele
- psianka słodkogórz (Solanum dulcamara) – zielone części rośliny
- pszeniec gajowy (Melampyrum nemorosum) – ziele, nasiona
- pszeniec grzebieniasty (Melampyrum cristatum) – ziele, nasiona
- pszeniec różowy (Melampyrum arvense) – ziele, nasiona
- pszeniec zwyczajny (Melampyrum pratense) – ziele, nasiona
- pszonak drobnokwiatowy (Erysimum cheiranthoides) – ziele
- rącznik pospolity (Ricinus communis) – cała roślina
- rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper) – cała roślina
- rdest plamisty (Polygonum persicaria) – ziele
- rdest powojowy (Polygonum convolvulus) – cała roślina
- robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) – kwiaty, liście, kora, nasiona
- rozchodnik ostry (Sedum acre) – ziele
- różanecznik alpejski (Rhododendron ferrugineum) – liście i młode gałązki
- różanecznik katawbijski (Rhododendron catawbiense) – liście i młode gałązki
- różanecznik żółty (Rhododendron luteum) – liście i młode gałązki
- rukiew wodna (Nasturtium officinale) – ziele
- rutewka mniejsza ('Thalictrum minus) – cała roślina
- rutewka orlikolistna (Thalictrum aquilegifolium) – cała roślina
- rutewka pojedyncza (Thalictrum simplex) – cała roślina
- rutewka wąskolistna (Thalictrum lucidum) – cała roślina
- rutewka żółta (Thalictrum flavum) – cała roślina
- rutwica lekarska (Galega officinalis) – ziele, nasiona
- rzepicha leśna (Rorippa sylvestris) – cała roślina
- rzepień kolczasty (Xanthium spinosum) – ziele, nasiona
- rzepień pospolity (Xanthium strumarium) – ziele, nasiona
- rzepień włoski rzepień brzegowy (Xanthium riparium) – ziele, nasiona
- rzeżucha gorzka (Cardamine amara) – ziele
- rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis) – ziele
- rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum) – ziele, szczególnie nasiona
- sadziec konopiasty (Eupatorium cannabinum) – cała roślina
- sałata jadowita (Lactuca virosa, Lactuca agrestis) – ziele
- sałata kompasowa (Lactuca serriola, Lactuca scariola) – ziele
- sałatnik leśny (Mycelis muralis) – cała roślina
- sasanka dzwonkowata (Pulsatilla patens) – cała roślina
- sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis) – cała roślina
- sasanka wiosenna (Pulsatilla vernalis) – cała roślina
- sasanka zwyczajna (Pulsatilla vulgaris) – cała roślina
- sit siny (Juncus inflexus) – cała roślina
- siwiec pomarańczowy (Glaucum corniculatum) – cała roślina
- siwiec żółty (Glaucium flavum) – cała roślina
- skrzyp bagienny (Equisetum fluviatile) – ziele
- skrzyp błotny (Equisetum palustre) – ziele
- skrzyp łąkowy (Equisetum pratense) – ziele
- skrzyp polny (Equisetum arvense) – ziele
- solanka kolczysta (Salsola kali) – ziele
- starzec bagienny (Senecio paludosus) – cała roślina
- starzec błotny (Senecio tubicaulis) – cała roślina
- starzec Jakubek (Senecio jacobea) – cała roślina
- starzec leśny (Senecio sylvaticus) – cała roślina
- starzec wiosenny (Senecio vernalis) – cała roślina
- starzec zwyczajny (Senecio vulgaris) – cała roślina
- stulicha psia stulisz wlaściwy(Descurainia sophia) – ziele, szczególnie nasiona
- stulisz lekarski (Sisymbrium officinale) – ziele
- stulisz pannoński, stulisz szczotkowaty (Sisymbrium altissimum) – ziele
- szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris) – cała roślina
- szakłak pospolity (Rhamnus cathartica) – owoce, kora
- szalej jadowity (Cicuta virosa) – cała roślina
- szczaw polny (Rumex acetosella) – ziele, szczególnie liście
- szczodrzeniec czerniejący (Cytisus nigricans) – cała roślina
- szczodrzeniec rozesłany (Cytisus ratisbonensis) – ziele
- szczodrzeniec ruski (Cytisus ruthenicus) – ziele
- szczwół plamisty (Conium maculatum) – cała roślina
- szczyr roczny (Mercurialis annua) – cała roślina
- szczyr trwały (Mercurialis perennis) – cała roślina
- szelężnik mniejszy (Alectorolophus minor, Rhinanthus minor) – cała roślina
- szelężnik większy (Alectorolophus glaber, Rhinanthus maior) – ziele, nasiona
- śniedek baldaszkowy (Ornithogalum umbellatum) – cała roślina
- śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum) – cała roślina
- świbka błotna (Triglochin palustre) – ziele
- świbka morska (Triglochin maritimum) – ziele
- świerząbek bulwiasty (Chaerophyllum bulbosum) – ziele
- świerząbek gajowy (Chaeropyllum temulum ) – ziele
- świerząbek korzenny (Chaerophyllum aromaticum) –korzeń
- świerząbek orzęsiony (Chaerophyllum hirsutum) – ziele
- świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana) – ziele
- świetlik wyprężony (Euphrasia stricta) – ziele
- tłustosz pospolity (Pinguicula vulgaris) – ziele
- tobołki polne (Thlaspi arvense) – ziele, nasiona
- tojad dzióbaty (Aconitum variegatum) – cała roślina
- tojad mocny (Aconitum napellus) – cała roślina
- tojad tęgi (Aconitum firmum) – cała roślina
- tomka wonna (Anthoxanthum odoratum) – ziele
- trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa) – cała roślina
- trędownik oskrzydlony (Srophularia umbrosa) – ziele
- trybula leśna (Anthriscus sylvestris) – ziele
- trybula pospolita (Anthriscus caucalis) – ziele
- trzęślica modra (Molinia caerulea) – cała roślina, zwłaszcza kłoski kwiatowe
- trzmielina brodawkowata (Euonymus verrucosa) – pędy nadziemne, nasiona
- trzmielina zwyczajna (Euonymus europaea) – pędy nadziemne, nasiona
- turzyca brzegowa (Carex riparia) – cała roślina
- turzyca owłosiona (Carex hirta) – cała roślina
- wawrzynek główkowy (Daphne cneorum) – liście, kora, kwiaty, owoce
- wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum) – liście, kora, kwiaty, owoce
- wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris) – ziele
  
  Więżymord niski
- wężymord niski (Scorzonera humilis) – cała roślina
- wiąz (Ulmus sp.) – liście
- widłak alpejski (Lycopodium alpinum) – ziele
- widłak goździsty (Lycopodium clavatum) – ziele
- widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) – ziele
- widłak spłaszczony (Lycopodium complanatum) – ziele
- widłak wroniec (Lycopodium) – ziele
- wilczomlecz błotny (Euphorbia palustris) – ziele, szczególnie sok mleczny
- wilczomlecz lancetowaty (Euphorbia esula) – ziele, szczególnie sok mleczny
- wilczomlecz obrotny (Euphorbia helioscopia) – ziele, szczególnie sok mleczny
- wilczomlecz ogrodowy (Euphorbia peplus) – ziele, szczególnie sok mleczny
- wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias) – ziele, szczególnie sok mleczny
- wrotycz pospolity (Tanaceum vulgare) – ziele, kwiaty
- wyka drobnokwiatowa (Vicia hirsuta) – ziele, nasiona
- wyka ptasia (Vicia cracca) – ziele, nasiona
- wyka wąskolistna (Vicia angustifolia) – ziele, nasiona
- wyka wąskolistna (Vicia sativa) – ziele, nasiona
- wyżlin polny (Antirrhinum orontium) – ziele
- zawilec gajowy (Anemone nemorosa) – cała roślina
- zawilec narcyzowy (Anemone narsissiflora) – cała roślina
- zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris) – cała roślina
- zawilec żółty (Anemone ranunculoides) – cała roślina
- zdrojówka rutewkowata (Isopyrum thalictroides) – cała roślina
- ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna) – cała roślina
- zimowit jesienny (Colchicum autumnale) – cała roślina
- żabieniec pospolity (Alisma plantago-aquatica) – cała roślina
- żarnowiec miotlasty (Sarothamus scoparius) – ziele, nasiona
- żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare) – cała roślina
- życica lnowa (Lolium linicolum) – cała roślina
- życica roczna (Lolium temulentum) – cała roślina
- żywokost lekarski (Symphytum officinale) – cała roślina