Rokitnik zwyczajny

Z Wikipedii

rokitnik zwyczajny

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Magnoliophytina
Klasa	Rosopsida
Podklasa	różowe
Nadrząd	Rhamnanae
Rząd	oliwnikowce
Rodzina	oliwnikowate
Rodzaj	rokitnik
Gatunek	rokitnik zwyczajny
Nazwa systematyczna
Hippophaë rhamnoides L.

Rokitnik zwyczajny, rokitnik pospolity, rosyjski ananas (Hippophaë rhamnoides L.) - gatunek rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). Występuje w Europie i Azji, aż po Chiny, głównie wzdłuż wybrzeży morskich. W Polsce naturalne jego stanowiska znajdują się tylko nad wybrzeżem Bałtyku. Zdziczałe formy rosną również w Pieninach, poza tym jest często sadzony, jako roślina ozdobna.

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój: Silnie rozgałęziony krzew (rzadko jest niskim drzewem), osiągający wysokość do 6 m. Wyglądem przypomina krzaczaste gatunki wierzb. Rośnie powoli, po 4 latach osiąga wysokość ok. 0,5 m.
Łodyga: Młode pędy są zakończony ostrymi cierniami. Pączki jajowate, złocistomiedzianego koloru. Młode gałązki koloru pączków, starsze srebrzystoszare. Pędy z cierniami tworzą boczne odgałęzienia w postaci cierni drugiego rzędu.
Liście: Lancetowate, wąskie i krótkoogonkowe, miękko, srebrzyście owłosione, z wierzchu szaroozielone, spodem srebrzyste. Mają długość do 7 cm, brzegi lekko podwinięte.
Kwiaty: Jest rośliną dwupienną. Męskie kwiaty o żółtozielonej barwie występują w pęczkach po 2-5, żółte kwiaty żeńskie pojedynczo. Wszystkie kwiaty są drobne i zakwitają przed rozwojem liści - od marca do maja. Roślina jest wiatropylna.

Owoce: Pomarańczowe pestkowce, soczyste, aromatyczne, o charakterystycznym kwaśno cierpkim smaku. Zawierają bardzo dużo witamin. Utrzymują się na roślinie przez całą zimę, aż do wiosny. Są niesmaczne (zawierają mało cukru) i wydzielają zapach, przez niektórych uważany za nieprzyjemny. Po przemarznięciu stają się slodkie.
Biotop, Wymagania: W Polsce rośnie nad Bałtykiem na wydmach i na klifie, tworząc tam gęste zarośla. Ma niewielki wymagania glebowe, może rosnąć na piaszczystych glebach. Jest odporny na mróz i suszę, niezbyt silne zasolenie gleby, dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza. Na północ jego zasięg sięga aż do 68 stopnia szerokości geograficznej. Jest rośliną światłolubną i kwasolubną.

[edytuj] Ochrona

Roślina objęta ochroną gatunkową

[edytuj] Zastosowanie

Roślina uprawna : ze względu na swoje kwiaty i barwne owoce jest uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się również na żywopłoty – dobrze znosi cięcie i silnie krzewi się. Bywa też uprawiany dla owoców - wykorzystywanych w celach spożywczych i leczniczych.
Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : owoce są bogate w witaminy i mikroelementy: zawierają 2,4 razy więcej witaminy C niż czarna porzeczka, witaminy: E, F, K, P, kwas foliowy, prowitaminę A i D, antocyjany, flawonoidy, fosfolipidy, garbniki, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz makro i mikroelementy, m. in. mangan, żelazo, bor.
- Działanie : wzmacniające siły obronne organizmu, przeciwbólowe. Owoce stosuje się przy dolegliwościach żołądkowych, chorobach reumatycznych, przeziębieniach i chorobach skóry.
Sztuka kulinarna : z owoców można wykonywać dżemy, soki, przeciery. Zawiera dużo pektyn, umożliwiających galarowacenie przetworów. Co ciekawe, podczas gotowania witamina C nie ulega rozkładowi (jak w owocach innych roślin), gdyż rokitnik nie posiada enzymów rozkładających tę witaminę.
Maseczki kosmetyczne z owoców rokitnika poprawiają wygląd cery i opóźniają jej starzenie się.

[edytuj] Ciekawostki

Nazwa łacińska rośliny pochodzi z greckiego (hippos – koń, pháo – błyszczę). Owocami rokitnika leczono dawniej konie z robaków, co nadawało im zdrowy wygląd.