Alfabet fonetike eternåcionå
Èn årtike di Wikipedia.
L' Alfabet Fonetike Eternåcionå, rascourti AFE, API ou IPA, c' est en alfabet ki sieve ås linwincieus a scrire les sons des mots come i sont prononcîs sins aconter les ehåyîs alfabets po ces lingaedjes la.
L' AFI pout siervi a noter :
- des pårlers k' on vout studyî, dins on lingaedje nén co unifyî;
- des accints dins des standårdijheyès langues;
- des cåzaedjes k' on n' kinoxhe dedja.
[candjî] Uzaedjes di l' AFE e walon
E walon, gn a yeu on prumî ovraedje k' a stî eplaidî dins èn alfabet fonetike, c' est les rcweraedjes di Tchåle Bruneau (1913). Mins ci n' esteut nén co do sir AFE.
L' ALW, eplaidî dispu 1953, si sieve di l' AFE a costé do sistinme Feller po racsegnî so les ptits accints, padecô nén rlevåves e Feller.
On live di racontroûles, les Contes del Hôte-Årdene da Albert Lenfant sont pår sicrîts en Alfabet Fonetike Eternåcionå.
[candjî] Avintaedjes et dzavintaedjes di l' AFE
- po les sincieus studiaedjes.
L' advintaedje, c' est k' on pout rinde pår li prononçaedje do cåzeu, et ki tolminme ké linwincieus pout saveur å djusse kimint ki ci pårler la s' prononce.
Li dzavintaedje, c' est k' i mucheye les cominès piceures des lingaedjes nén co unifyî (les foninmes), et dene en vuzion tote disminbridjeye do lingaedje.
- po les scrijhaedjes.
Cisse dujhance la a l' advintaedje di n' diveur shuve nole sicole di scrijhaedje, ni prinde pôzucion so les ôrtografeyes.
Il a l' dizadvintaedje di n' esse lijhåve ki pa des djins bén adûs a ç' sistinme la.
