Italianu
De Uiquipedia
L'italianu ye una llingua románica, basada na variante toscana, habiendo gran diferencia ente tolos dialeutos italianos hasta'l puntu de considerar variantes como'l lombardu, vénetu, sicilianu, etc.. como idiomes propiamente dichos. Dende esti puntu de vista l'italianu oficial fálenlu como idioma maternu menos de 30 millones de persones.
El toscanu impúsose tres la reunificación italiana por ser la variante más prestixosa al escribir Dante, Boccaccio y Petrarca les primeres grandes obres lliteraries de la península itálica na Baxa Edá Media.
| Italianu (Italiano) | |
|---|---|
| Faláu en: | Italia, Suiza y otros 28 países. |
| Rexón: | Europa meridional. |
| Total de falantes: | 70 millones |
| Llugar númberu: | 27 |
| Clasificación xenética: | Indoeuropéu Grupu Itálicu |
| Estatus oficial | |
| Idioma oficial de: | Italia, Suiza, San Marino |
| Regulada por: | Accademia della Crusca |
| Códigu | |
| ISO 639-1 | it |
| ISO 639-2(B) | ita |
| ISO 639-2(T) | |
| SIL | ITN |
[editar] Presencia del italianu nel mundu
L'italianu fálase n'Italia, u ye idioma nacional, en dos cantones del sur de Suiza u ye cooficial, y n'otros munchos países.
Destaquen los 4 millones d'italoparlantes n'Estaos Uníos.
[editar] Posición dientro de la Familia Románica
La consideración de llingua única a too lo que se fala n'Italia ye bien abegoso: los idiomes descendientes del llatín estrémense en dos grupos: l'oriental, qu'incluye al rumanu y aromúnicu (macedorumanu) y l'occidental, dividíu en llingües galo-ibériques como'l francés, les demás llingües d'oil, l'occitanu, francoprovenzal, retorromanu y les llingües galo-italianes (lombardu, piamontés, vénetu, ligur, etc.) y la rama italo-dálmata, qu'incluye l' estintu dálmata, el sicilianu, calabrés, napolitanu y el propiu "italianu" o toscanu. La llínia divisoria ente galoitalianes ya italodálmates ta asiatiada xusto nel entamu de la península cerca de Rímini.
Pola imposición del toscanu, idiomes con antigua tradición lliteraria como'l vénetu o que gozaron del estatus d'idioma oficial, como el piamontés n el Reinu de Piamonte-Cerdeña o'l Napolitanu nel Reinu de les Dos Sicilies, tan arrequexaos anguaño a la categoría de dialeutos, magar qu'Italia reconoz como idiomes al sardu y friúl, magar que nenguna d'estes llingües caben dientro de la rama ítalo-dálmata.
[editar] Enllaces esternos
- Diccionario Freelang - Diccionariu italianu-español/español-italianu.
- Luigi de Bellis Lleiciones de grámatica (n'italianu)
