Itrijum
From Wikipedia
Itrijum (Y, latinski ytrium) - je metal IIIB grupe
Ima 32 izotopa čije se atomske mase nalaze između 80-99. Postojan je samo jedan - izotop 89, koji predstavlja 100% prirodnog sastava tog elementa.
Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 30 ppm (eng. parts per million) u obliku minerala ksenotimita.
Otkriven je 1794 godine od strane J. Gadolina u Finskoj.
To je jedan od četri elemenata koji su dobili imena po Švedskim gradovima.
Gradi hidride, okside, fluoride i hidrokside. Hidridi itrijuma se koriste kao vrlo jaka redukciona sretstva.
Biološki značaj - predpostavlja se da izaziva rak.
U čistom obliku itrijum je srebrnosiv metal. Na njegovoj površini se stvara postojan sloj oksida, kao i kod aluminijuma. Njegove hemijske osobine podsjećaju na magnezijum. Lako se pali ali ne sam od sebe. Sa vodom reaguje veoma sporo gradeći hidroksid. U čistom obliku se koristi kao jedan od elemenata u proizvodnji televizijskih ekrana. Lampe od legure itrijuma sa Volframom se koriste u rendgenografiji.
