Srbija

From Wikipedia

Ovo je glavno značenje pojma RS. Za druga značenja, pogledajte RS (čvor).

Република Србија
Republika Srbija


(Zastava )	(Grb )

Republika Srbija
  Autonomne pokrajine:
    - Vojvodina
    - Kosovo

Službeni jezik

srpski¹

Zvanično pismo

Predsjednik

Premijer

Površina (2006.)

- Ukupno
- % vode

111. po površini
88.361 km²
n/a

Stanovništvo
- Ukupno(2005.)
- Gustina

79. po veličini
10.208.175
115.53/km²

Narodi
(2002.)

Srbi: 66%
Albanci: 17%
Mađari: 3,5%
Ostali: 13,5%

GMT +1

Dinar²

.yu³

Avio kompanije

Јat Airways (nacionalna), Aviogenex, Kosmas Air

¹ Prema Ustavu Srbije u službenoj upotrebi su srpski jezik i ćirilično pismo. U Vojvodini zvanični su i rumunski, rusinski, mađarski, slovački i hrvatski; na Kosovu i albanski (engleski je zvaničan samo u kosovskim pokrajinskim institucijama).;

² Na Kosovu i euro;
³.cs rezervisan za bivšu SCG, predložen .rs za Srbiju.

Srbija je republika u jugoistočnoj Evropi, u čijem se sastavu nalaze i dvije autonomne pokrajine: Vojvodina i Kosovo koje je pod upravom Ujedinjenih Naroda.

[izmijeni] Stanovništvo

Broj stanovnika: 9.398.000;

Naselja sa administrativnim statusom grada: Beograd, Novi Sad, Kragujevac, Niš i Priština;

Nacionalna struktura: Srbi (66%), Albanci (16%), Mađari (3,5%), Bošnjaci (2%), Romi (1.5%), Jugoslaveni (1%), Hrvati (0,91%), Crnogorci (0,9%) ostali (4.5%);

Vjeroispovjesti: pravoslavlje, islam, katoličanstvo, protestantizam.

Najznačajniji gradovi su:

Beograd
Novi Sad
Kragujevac
Priština
Niš
Valjevo
Šabac
Užice
Kruševac
Smederevo
Kraljevo
Loznica
Krupanj
Ljubovija
Mali Zvornik
Prijepolje
Pirot
Vrnjačka Banja
Vršac
Zrenjanin
Ruma
Sombor
Sremska Mitrovica
Subotica
Nova Varoš
Novi Pazar
Zaječar
Negotin
Požarevac
Smederevska Palanka
Jagodina
Leskovac
Vranje
Čačak
Novi Pazar
Obrenovac

[izmijeni] Uprava

Oblik vladavine: republika
Glasačko pravo: 18 godina (16 godina ako je osoba zaposlena)
Nacionalni praznici: 15. februara Dan državnosti, 28. juna Dan Srba palih za domovinu, 27. januara Dan duhovnosti * Stranke: Demokratska Stranka (Boris Tadić), Srpska Radikalna Stranka (Vojislav Šešelj), Demokratska Stranka Srbije(Vojislav Koštunica), Pokret Snaga Srbije (Bogoljub Karić), Socijalistička Partija Srbije (Slobodan Milošević), Srpski Pokret Obnove (Vuk Drašković), Demokratski Savez Kosova (Ibrahim Rugova), Demokratska Partija Kosova (Hašim Tači), Liga socijaldemokrata Vojvodine (Nenad Čanak), Savez vojvođanskih Mađara (Jožef Kasa), Sandžačka Demokratska Partija (Rasim Ljajić).

[izmijeni] Historija

U starom vijeku teritorija Srbije je bila rimska provincija Mezija. Srbi su naselili oblast u 7. stoljeću, u 8. su osnovali prvu državu, te u 9. primili kršćanstvo. Prvi srpski poznati knez zvao se Višeslav, rodonačelnik dinastije Višeslavovića, koja je vladala Srbijom 750-959. Prve sukobe Srbi su imali s Bizantincima i kasnije, Bugarima. 1085-1106 Srbijom upravlja dinastija Vukanovića, čiji je rodonačelnik veliki župan Vukan.

1168. godine na vlast dolazi veliki župan Stefan Nemanja. Nemanjina država je obuhvaćala područja: Zahumlje, Neretvanska Krajina, Makarsko primorje, Travunja, Duklja, Kosovo, Metohija bez Prizrena, Južno i Veliko Pomoravlje, oblast između Drine i Velike Morave, te gornje i srednje Podrinje. 1217. papa Honorije III daje dozvolu da se Srbija proglasi kraljevinom (Stefan Prvovenčani). Dvije godine kasnije Rastko Nemanjić tj. Sveti Sava postaje prvim srpskim arhiepiskopom. Na najvećem vrhuncu moći Srbija je bila za vrijeme cara Stefana Dušana, kada je obuhvaćala teritoriju današnje Srbije (bez Vojvodine), Crne Gore, južne Dalmacije (bez Dubrovnika), Albanije, Makedonije, Tesalije i Epira. Smrću Dušanovog sina, cara Stefana Uroša 1371, rasulo se Srpsko carstvo i ugasila loza Nemanjića.

1371.-1427. Srbijom je vladala dinastija Lazarevića tj. knjaz Lazar i njegov sin despot Stefan. 28. juna 1389. dogodila se Kosovska bitka između Srbije i Osmanskog carstva. U bitci je poginuo sveti knez Lazar i osmanski sultan Murat. 1402. Lazarev sin, Stefan, postaje despotom. 1427.-1459. Srbijom vlada dinastija Brankovića.

Srbija je konačno pala pod Osmansko carstvo 1459. Prva seobu Srba sa Kosova u Austro-Ugarsko carstvo se dešava pod patrijarhom Arsenijem III. Čarnojevićem 1690. Do Druge seobe Srba je došlo nakon Požarevačkog mira 1739. pod patrijarhom Arsenijem IV. Jovanovićem Šakabendom. Dok su se Srbi iseljavali iz Stare Srbije (Sandžaka i Kosova), ta područja su naseljavali Albanci. Posljedice ovakvog premještaja stanovništva bit će dugotrajne.

Zbog turskih zuluma nad srpskim življem, 1804. godine, u Topoli je podignut Prvi srpski ustanak pod vodstvom Karađorđa Petrovića. Ustanak je ugušen 1813. U Orašcu je 1815. podignut Drugi srpski ustanak na čelu sa knjazom Milošem Obrenovićem. Rezultati ovog ustanka su vidljivi 1830. kada Porta proglašava Srbiju vazalnom kneževinom. Prvi ustav Srbija je dobila 1835. 1867. donijet je ferman o povlačenju turskih garnizona iz srpskih gradova. Neovisnost Srbije je priznata na Berlinskom kongresu 1878. Knjaz Milan Obrenović postaje srpskim kraljem 1882. Obrenovići i Karađorđevići su naizmjence vladali u 19. stoljeću. Posljedni Obrenović, kralj Aleksandar, ubijen je zajedno sa kraljicom Dragom 1903. Tad na vlast dolazi kralj Petar I Karađorđević.

Srbija, Bugarska, Crna Gora i Grčka krenule su 1912. u Prvom balkanskom ratu u konačno oslobađanje od osmanske vlasti. Nakon rata Srbiji je uskraćen izlazak na Jadransko more, preko sjeverne Albanije, a Bugarska je bila nezadovljna podjelom Makedonije. To je prouzrokovalo Drugi balkanski rat 1913. kada su Srbija, Grčka, Osmansko carstvo i Rumunija brzo pobijedile Bugarsku. Austro-Ugarska je bila uplašena jačanjem Srbije, koja joj je remetila planove za prodor na istok. Iskoristila je Sarajevski atentat za objavu rata Srbiji 28. jula 1914. Tada je počeo Prvi svjetski rat. Cerska i Kolubarska bitka su bile prve savezničke pobjede u Prvom svjetskom ratu. Povlačenje preko Albanije je počelo 1915. Tri godine kasnije probijena je Solunska fronta. Srbija je iz rata, kao i iz prethodnih dva, izašla kao pobjednik. Država Slovenaca, Hrvata i Srba, koja se plašila talijanskog napada, se ujedinila sa proširenom Srbijom odlukom Narodnog vijeća u Zagrebu 25. novembra 1918.

1. decembra je stvorena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je 1929. promijenila ime u Kraljevina Jugoslavija. Kralj Aleksandar Karađorđević je ubijen od strane makedonskog VMRO i hrvatskih ustaša 1934. U Drugom svjetskom ratu, Jugoslavija je okupirana od strane Hitlerovske koalicije. Bosna i Hercegovina je ušla u sustav Nezavisne Države Hrvatske. Baranja i Bačka su pripojena Mađarskoj. Crna Gora je bila pod talijanskom okupacijom. Kosovo i zapadna Makedonija su postale dijelom tzv. Velike Albanije. Makedonija je ušla u sastav Bugarske. Sužena Srbija i Banat su bile pod njemačkom okupacijom. Za vrijeme Drugog svjetskog rata u Srbiji su djelovali: Jugoslovenska vojska u otadžbini – Četnički oslobodilački pokret generala Dragoljuba Mihailovića, Odredi Komunističke Partije Jugoslavije – Partizanski oslobodilački pokret Josipa Broza Tita, te kvislinzi Srpska državna straža generala Milana Nedića i Srpski dobrovoljački korpus Dimitrija Ljotića. 1945.-1992. Srbija je federalna jedinica Titove Jugoslavije.

27. aprila 1992. zajedno je sa Crnom Gorom formirala Saveznu Republiku Jugoslaviju. 1992-1995 bila pod općim sankcijama Vijeća sigurnosti UN. Od 1998. na Kosovu počinju sukobi Oslobodilačke Vojske Kosova i srpske policije. 24.03-10.06.1999. bombardirana od strane Sjevernoatlantskog saveza. 2004. predsjednik Republike je Boris Tadić (Demokratska Stranka), predsjednik vlade je Vojislav Koštunica (Demokratska Stranka Srbije), a predsjednik Narodne Skupštine Predrag Marković (G17+).

[izmijeni] Vanjski linkovi

Wikivijesti na bosanskom jeziku imaju članak pod nazivom:

Referendum o novom ustavu Srbije

Vlada Republike Srbije

Države Evrope
Albanija \| Andora \| Austrija \| Bjelorusija \| Belgija \| Bosna i Hercegovina \| Bugarska \| Crna Gora \| Češka \| Danska \| Estonija \| Finska \| Francuska \| Grčka \| Hrvatska \| Irska \| Island \| Italija \| Kipar \| Lihtenštajn \| Latvija \| Litvanija \| Luksemburg \| Mađarska \| Republika Makedonija \| Malta \| Moldova \| Monako \| Nizozemska \| Norveška \| Njemačka \| Poljska \| Portugal \| Rumunija \| Rusija \| San Marino \| Slovačka \| Slovenija \| Srbija \| Španija \| Švicarska \| Švedska \| Turska \| Ukrajina \| Ujedinjeno Kraljevstvo \| Vatikan
Zavisne teritorije: Džerzi \| Farska ostrva \| Gibraltar \| Gvernzi \| Jan Majen \| Ostrvo Man \| Svalbard
Nepriznate države: Abhazija \| Južna Osetija \| Nagorni Karabah \| Pridnjestrovska Moldavska Republika \| Turska Republika Sjeverni Kipar
Teritorije pod međunarodnom upravom: Kosovo