Erik Pòmòrsczi
From Wikipedia
Erik Pòmòrsczi (Erik I- pòmòrsczi titel, Erik af Pommern - dënsczi titel, Erik av Pommern (Erik XIII) - szwédzczi titel, Erik av Pommern (Erik III) - norwesczi titel) bëł sënã Warcësława VII-gò ë Mariji Meklenbùrsczi, ùrodzëł sã w 1382 rokù w Dirlowie. Na rëchcenim dostôł miono Bògùsłôw, pò starkù Bògùsławie V-im, bùdownikù zómkù w Dirlowie.
W 1388 rokù ùswòjóny przez swoją cotkã, dëńską królewą Magòrzatã I-szą (Margrete), przëcygnął do Roskilde w Dëńsczi. W 1389 erbòwôł òd ny Norwesczé Królestwò, w stëcznikù 1396 òstôł wëlowóny królã Dëńsczi, a w lëpińcu- Szwedzczi. 20 czerwińca 1397, jakno rezultat starë Magòrzatë I, na zómkù w Kalmarze (Szwedzkô) miôł plac ùgôdënk midzë Dëńską, Szwedzką ë Norweską, zwóny Kalmarską Ùniją. Ji pierszim królã òstôł Erik Pòmòrsczi, równak jaż do smiercë Magòrzatë w 1412 z nią dzélëł władzã nad Skandinawiją. W 1405 mia plac żeńba Erika z Filipiną (Phillippa)- córką anielsczégò króla Henrika IV-gò.
Zgrôwã Erika bëła wiôlgô skandinawskô imperëjô z centróm w Dëńsce. W 1429 rokù w gardze Helsingør nad zwãżëną Øresund wprowôdzëł mòrsczi col dlô òkrãtów wpłëwającëch ë wëpłëwającëch z Bôłtu. Przez wicy jak 4 stalata nen col dowôł dënsczémù państwù zacht zwësk. Dejadë dosc chùtkò wdôł sã Erik w marachùjącé wòjnë z Hanzą, a przez to narôsta òpòzycëjô procëm mù. Òsoblëwò wiele procëmników miôł westrzód Szwedów, chtërny òskarżëwelë gò téż ò fawòrizowanié Dënów ë Pòmòrzanów przë òbsadzëwanim ùrzãdów. W 1439 mùszôł ùstąpic z tronu ë wëcopôł sã do zómkù na Gòtlandiji. Stamtądka wiele razë napôdôł jakno pirata na òkrãtë, ë dlôte dostôł pòzwã "pòslédnégò wikinga Bôłtu".
W 1449 wôrcëł do Dirlowa, rozbùdowôł henëtny zómk ë jakno Erik I mô przëjãté przédnictwò nad stołpsczim dzélã Pòmòrsczi òd Bògùsława IX-gò.
Ùmar 3 môja 1459 rokù, òstôł pòchòwóny w mariacczim kòscele w Dirlowie.
| Pòprzédca | Lësta panowników | Nôslédnik |
|---|---|---|
| Magòrzata I
(Margrete 1.) |
Lësta panowników Dëńsczi | Krësztof III Bajersczi
(Christoffer 3. af Bayern) |
| Magòrzata I
(Margreta) |
Lësta panowników Norwesczi | Krësztof III Bajersczi
(Christoffer af Bayern) |
| Magòrzata I
(Margareta) |
Lësta panowników Szwedzczi | Karol VIII
(Karl Knutsson Bonde) |
