Ετρουσκική μυθολογία
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Ετρούσκοι ήταν μια φυλή βόρειων Ιταλών που ενσωματώθηκαν τελικά στη Ρώμη. Πολλές από τις θεότητές τους τελικά απότέλεσαν μέρος του Ρωμαϊκού πάνθεου.
Από τη στιγμή που δεν έχουν επιβιώσει Ετρουσκικά λογοτεχνικά κείμενα, παρά μόνο δύο ανολοκλήρωτα κείμενα και ένας μέτριος αριθμός επιγραφών, η Ετρουσκική γλώσσα δεν είναι ακόμα ικανοποιητικά κατανοήσιμη. Τα έργα νεώτερων Λατίνων συγγραφέων πάνω στην Ετρουσκική θρησκεία θα μπορούσαν να είχαν καλύψει το κενό, αλλά κανένα από αυτά δεν διασώθηκε.
Οποιαδήποτε σύγχρονη συζήτητση για την Ετρουσκική μυθολογία πρέπει να βασιστεί στην έκδοση του Praenestine cistae: περίπου δύο ντουζίνες από φυλλάδια του Corpus Speculorum Etruscorum έχουν κάνει την εμφανισή τους. Ιδιαίτερα Ετρουσκικές μυθολογικές και θρησκευτικές μορφές εμφανίζονται στο Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae. Επίσης, πρόσφατα, έχει δοθεί μια πιο επίσημη παρουσίαση των Ετρουσκικών επιγραφών από τον Helmut Rix (Etruskische Texte).
[Επεξεργασία] Θεότητες
Η βασική τριάδα θεών περιλάμβανε τους Τίνια, Ούνι και Μένρβα.
| Ετρουσκική θεότητα | Ελληνορρωμαϊκή θεότητα | Ιδιότητες-Σύμβολα |
|---|---|---|
| Άιτα, Έιτα | Πλούτων | Κυβερνήτης των νεκρών και προσωποποίηση του κάτω κόσμου. Κεφαλή του λύκου από τον ελληνικό Άδη |
| Άνι | Ιανός | Θεός των Ενάρξεων. Ουράνιος θεός (Βορράς) |
| Απλού | Απόλλων | Μετεωρολογικός θεός: Βροντή και αστραπή. Φορά δάφνινο στεφάνι και κρατά ραβδί και κλαδιά δάφνης |
| Αρτούμες/Άρτιμι | Άρτεμις | Θεά της νύχτας και του θανάτου, αύξηση στη φύση |
| Ατούνς | Άδωνις | Θεός της αναγέννησης. (Αγόρι, Χρησμός, φωνή των Θεών). Σύζυγος της Τουράν. |
| Κάουθα, Καθ | Ηλιακή θεότητα. Ανατολή από τον ωκεανό. | |
| Κελ, Κίλενς | Celens | Ισοδύναμη της Γαίας |
| Χάροντες | Χάρων | Ετρουσκικοί δαίμονες του θανάτου. |
| Κούλ, Κούλσου | H ετρουσκική δαιμόνισσα που φυλάσσει τον κάτω κόσμο. Σύμβολό της είναι ο δαυλός. | |
| Φέμπρουους | Εξαγνισμός, μύηση και νεκροί. Συνδέεται με το Φεβρουάριο και τη γιορτή των νεκρών. | |
| Φερόνια | Ετρουσκική θεά, προστάτιδα των απελεύθερων. Συνδέεται με τα δάση, τη φωτιά και τη γονιμότητα. | |
| Φούφλουνς, (Πάκχα) | Πιθανώς ο Βάκχος. | Θεός του κρασιού, αναγέννηση, άνοιξη άγρια φύση, γονιμότητα. Γιος της χθόνιας θεότητας Σέμια. |
| Χόρτα | Θεά της γεωργίας. | |
| Χέρκλε | Ηρακλής | Δύναμη και νερό. |
| Καρούν/Χαρούν | Χάρων | Δαίμονας του θανάτου. |
| Λάραν | Lares(;) – Άρης (;) | Θεός του πολέμου. Νέος με κράνος και λόγχη. |
| Οι Λάσα: Αλπάν, Εβάν, Ρακουνέτα και Βέκου. | Θηλυκές θεότητες, φύλακες των τάφων. Καθρέφτες και στεφάνια. | |
| Λάσα Βέκου | Νύμφη Βεγκόια | Προφητεία. |
| Λέινθ | Απρόσωπη θεά. Περιμένει στις πύλες του κάτω κόσμου με τον Έιτα. | |
| Letham/Lethans | Προστάτης, ζει στην Έιτα (κάτω κόσμο) | |
| Λούσνα, Λόσνα | Λούνα - Σελήνη | Σεληνιακή θεά. |
| Μάνια και Μάντους | Φύλακες του κάτω κόσμου. | |
| Μάρις | Μαρς - Άρης | Γεωργία. Γονιμότητα. Λυτρωτής θεός. |
| Μένρβα | Μινέρβα - Αθηνά | Θεά της σοφίας και των τεχνών. |
| Νεθούνς | Νεπτούνους - Ποσειδών | Θεός του νερού και της υγρασίας.Τρίαινα, άγκυρα, ιππόκαμπος, δελφίνια. |
| Νόρτια | Φορτούνα | Θεά της μοίρας και της τύχης. Στην αρχή του νέου έτους ένα καρφί μπηγόταν σε έναν τοίχο στο άδυτό της, ως ιεροτελεστία γονιμότητας. |
| Περσιπνέι/Φερσπνάι | Περσεφόνη - Prosperpine | Βασίλισσα του κάτω κόσμου. |
| Σάτρες | Σατούρνους - Κρόνος | Θεός του χρόνου και της ανάγκης. Γέρων που κρατά δρεπάνι και κλεψύδρα. |
| Σέλβα | Σιλβάνους | Γήινος Θεός, Δάση. |
| Σέμλα | Σεμέλη | Μητέρα του Ατούνς. |
| Σέθλανς, Βέλκανς | Βούλκαν - Ήφαιστος | Πυρ, Μεταλλουργία. |
| Σιλένους | Σειληνός | Ο σάτυρος. Άγρια φύση. |
| Ταρκίες, Τάγκες | Αγόρι, Χρησμός, φωνή των θεών. Δύο φίδια για πόδια. | |
| Θέσαν | Αουρόρα - Ηώς | Θεά της Αυγής, τοκετός. |
| Τέτλουμθ | Θεότητα του κάτω κόσμου, μοίρα. | |
| Τίνια, Τινς | Γιούπιτερ - Δίας | Υπέρτατος ουράνιος θεός. Αστραπές, δόρυ και σκήπτρο. |
| Τιβ(ρ) | Σεληνιακή θεότητα. | |
| Τουράν | Βένους - Αφροδίτη | Θεά της αγάπης, της υγείας και της γονιμότητας, προστάτιδα της πόλης Vulci. |
| Τλούσκβα | Το ζευγάρι των Τέλους και Τελούμο, γήινη μητέρα και πατέρας. | |
| Τουρμς | Μέρκιουρι - Ερμής | Προστάτης των εμπόρων, αγγελιαφόρος των θεών με φτερωτά σανδάλια και κηρυκείο. |
| Τουρμς Άιτας | Ερμής ψυχοπομπός. | |
| Τβαθ | Δήμητρα | Θεά της ανάστασης, η Αγάπη στο Βασίλειο των νεκρών. |
| Ούνι | Γιούνο - Ήρα | Η υπέρτατη θεά. Είναι η θεά του κόσμου, προστάτιδα της Περούτζια. |
| Βαντ | Θηλυκός δαίμων του θανάτου. Ζωές στον κάτω κόσμο. Με τα μάτια στα φτερά της τα βλέπει όλα και είναι πανταχού παρούσα. Κήρυκας του θανάτου, βοηθά τους ασθενείς στο νεκροκρέβατό τους. Σύμβολά της είναι το φίδι, ο δαυλός και το κλειδί της πύλης που οδηγεί στον άλλο κόσμο. | |
| Βολτούμνα | Βερτούμνους | Αρχικός θεός των Ετρούσκων, προστάτης της ετρουσκικής ένωσης. |
| Μυθολογία: Ευρώπη |
|---|
| >> Αγγλοσαξωνική | Βασκική | Καταλανική | Κελτική | Κορσικανική | Γαλλική | Γερμανική | Ελληνική | Αγγλική | Ετρουσκική | Φινλανδική | Ιρλανδική | Λευκορωσική | Λιθουανική | Λουζιτανική | Σκανδιναβική | Πολωνική | Ρωμαϊκή | Ρουμανική | Σαρδινιακή | Σλαβική | Ισπανική | Ελβετική | Ταταρική |
