Μεταβλητοί αστέρες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στην Αστρονομία ονομάζονται μεταβλητοί οι αστέρες των οποίων η φωτεινότητα δεν είναι σταθερή, αλλά μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου, είναι δηλαδή συνάρτηση του χρόνου. Οι μεταβολές αυτές οφείλονται σε διάφορους λόγους, αλλά πάντα έχουν να κάνουν με τον ίδιο τον αστέρα, και όχι π.χ. με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες στη Γη, σε σφάλματα των παρατηρήσεων, κλπ. Ο κλάδος της Αστρονομίας που ασχολείται με τους μεταβλητούς αστέρες είναι κυρίως η Φωτομετρία. Οι φωτομετρικές παρατηρήσεις μας δίνουν τις λεγόμενες καμπύλες φωτός, δηλαδή τις γραφικές παραστάσεις της φωτεινότητας του μεταβλητού ως συνάρτηση του χρόνου. Από αυτές μπορεί να εξακριβωθεί το είδος του μεταβλητού αστέρα και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του, αλλά και να εξαχθούν συμπεράσματα με γενικότερη αξία για την Αστροφυσική.
Στους περισσότερους μεταβλητούς αστέρες η μεταβολή της φωτεινότητας είναι περιοδική, με περίοδο που μπορεί να είναι από λίγες ώρες μέχρι και πολλά χρόνια. Υπάρχουν πάντως και αρκετοί ημιπεριοδικοί ή και ανώμαλοι (μη περιοδικοί) μεταβλητοί αστέρες, που συνήθως είναι υπερμεγέθεις ερυθροί γίγαντες, αλλά και «εκρηκτικοί» μεταβλητοί, όπως οι καινοφανείς αστέρες («νόβα»), οι υπερκαινοφανείς αστέρες («σουπερνόβα») και οι κατακλυσμικοί μεταβλητοί αστέρες.
Οι τρεις βασικές κατηγορίες μεταβλητών αστέρων είναι:
- Οι παλλόμενοι μεταβλητοί αστέρες
- Οι μεταβλητοί δι' εκλείψεων αστέρες
- Οι εκρηκτικοί μεταβλητοί αστέρες
Η παλαιότερη ταξινόμηση των μεταβλητών αστέρων ανάλογα με την περίοδό τους, σε:
- Μεταβλητούς βραχείας περιόδου ή Κηφείδες
- Μεταβλητούς μακράς περιόδου ή τύπου Mira
τείνει να μη χρησιμοποιείται πλέον, καθώς δεν ανταποκρίνεται στη φυσική κατάσταση των αστέρων αυτών, π.χ. οι περισσότεροι μεταβλητοί δι' εκλείψεων αστέρες έχουν μικρότερη περίοδο από τους «κλασικούς Κηφείδες».
