Kutná Hora
El Vikipedio
Kutná Hora (
aŭskultu Dosiero ) estas urbo kun 21 900 loĝantoj, en meza Bohemio sur rivereto Vrchlice.
Historio de la urbo estas ligita kun minado de riĉaj trovejoj de arĝento. Laŭ mito la arĝento trovis en teritorio de hodiaŭa urbo monaĥo de cisterciana monaĥejo (hodiaŭ ĝi staras en antaŭurbo, fondita en la jaro 1142), kiu dormante sonĝis, ke li promenas en la ĉirkaŭaĵo de la monaĥejo kaj la arĝento elkreskas kvazaŭ herbo el la tero kaj kiam li estis vekiĝinta, li vere trovis ĝin apud si. La minado estis en spaco de hodiaŭa urbo komencita en la 13-a jarcento kaj „arĝenta febro“ allogis multe da loĝantoj el vico da lokoj de Eŭropo. Ĉirkaŭ unuopaj minejoj ili fondis vilaĝojn, kiuj kunkreskis en urban tutaĵon. Tial Kutná Hora havas kompare kun laŭplane fonditaj urboj neregulan bazplanon kaj reton de stratoj, laŭ kiuj estas videble, ke ili devenas el kelke da devenaj vilaĝoj. En la jaro 1300 reĝo Venceslao la 2-a eldonas novan superan leĝaron Ius Regale Montanorum, kiu regulis regulojn de la mineja entreprenado kaj samtempe ĝi reformis monsistemon. Ĝisnunaj 17 monerstampejoj disŝutitaj en la tuta lando estis malfondita kaj en Kutná Hora estis fondita nova, la centra monerstampejo de Reĝlando ĉeĥa. Estis komencita stampado de nova, pli kvalita arĝenta monero nomata praga groŝo. La urbo fariĝas en mezepoko dank‘ al sia riĉeco la dua plej granda kaj plej grava urbo de la reĝlando. Pluan periodon de ekfloro la urbo travivas dum regado de reĝo Venceslao la 4-a, kiu en Kutná Hora ofte restadis havante ĉi tie pli grandan trankvilon de la ĉeĥa sinjoraro, kiu senĉese batalis kontraŭ li pro divido de potenco. En la jaro 1409 la reĝo eldonis ĉi tie la tn. Dekreton kutnohoran, per kiu li regulis rilatojn en Praga universitato. Kunkreinto de la dekreto estis ankaŭ Magistro Jan Hus. Periodo de nova disvolviĝo estas okazanta dum regado de Vladislao la 2-a Jagello, kiu estis ĉi tie surtronigita en landa koncilio en la jaro 1471 sur la ĉeĥan tronon. En la jaro 1485 ĉi tie kunvenas Kutnohora koncilio traktanta pri repaciĝo inter katolikoj kaj utrakvistoj. Ekde la 16-a jarcento profitig-kapableco de la minejoj en Kutná Hora sinkas kaj kun ĝi falas eĉ gloro de la urbo. En la jaro 1547 oni ĉi tie stampis la pragajn groŝojn lastfoje kaj en la jaro 1726 la monerstampejo estis plene fermita. Ĉefaj trafikvojoj en la 19-a jarcento evitis al Kutná Hora kaj la urbo tial dank‘ al malforta industriigo konserviĝis en malmulte difektita stato. Nuntempe en la urbo agadas filio de fabriko ČKD, filio de aŭtomobilfabriko de marko AVIA. En la jaro 1992 estis la urbo enskribita en Liston de monda kultura kaj natura heredaĵo de UNESCO.
En Kutná Hora naskiĝis: Mikuláš Dačický el Heslov (1555 – 1626), Josef Kajetán Tyl (1818 – 1856, en lia naskodomo proksime de placo estas lokigita monumento), Jiří Orten (1919 – 1941), Miroslav Florian (1931 – 1999).
| Mezbohemia regiono | |
|---|---|
| ▼ | |
| Urboj kaj vilaĝoj en distrikto Kutná Hora | |
| ▼ | |
| Adamov ~ Bernardov ~ Bílé Podolí ~ Bludov ~ Bohdaneč ~ Brambory ~ Bratčice ~ Církvice ~ Čáslav ~ Čejkovice ~ Černíny ~ Červené Janovice ~ Čestín ~ Dobrovítov ~ Dolní Pohleď ~ Drobovice ~ Hlízov ~ Horka I ~ Horka II ~ Horky ~ Horušice ~ Hostovlice ~ Hraběšín ~ Chabeřice ~ Chlístovice ~ Chotusice ~ Kácov ~ Kluky ~ Kobylnice ~ Košice ~ Krchleby ~ Křesetice ~ Kutná Hora ~ Ledečko ~ Malešov ~ Miskovice ~ Močovice ~ Nepoměřice ~ Nové Dvory ~ Okřesaneč ~ Onomyšl ~ Opatovice I ~ Paběnice ~ Pertoltice ~ Petrovice I ~ Petrovice II ~ Podveky ~ Potěhy ~ Rašovice ~ Rataje nad Sázavou ~ Rohozec ~ Řendějov ~ Samopše ~ Sedlec ~ Semtěš ~ Schořov ~ Slavošov ~ Soběšín ~ Souňov ~ Staňkovice ~ Starkoč ~ Sudějov ~ Suchdol ~ Svatý Mikuláš ~ Šebestěnice ~ Štipoklasy ~ Třebešice ~ Třebětín ~ Tupadly ~ Uhlířské Janovice ~ Úmonín ~ Úžice ~ Vavřinec ~ Vidice ~ Vinaře ~ Vlačice ~ Vlastějovice ~ Vlkaneč ~ Vodranty ~ Vrdy ~ Záboří nad Labem ~ Zbizuby ~ Zbraslavice ~ Zbýšov ~ Zruč nad Sázavou ~ Žáky ~ Žehušice ~ Žleby | |
| ▲ | |
| Distriktoj de Ĉeĥio | |
| ▲ | |
| Regionoj de Ĉeĥio | |
