شهرستان رامهرمز
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهرستان رامهرمز با مساحت ۴۹۴۹ کیلومتر مربع در خاور استان خوزستان ایران واقع گردیده است. مرکز آن، شهر رامهرمز است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مشخصات جغرافیایی
شهرستان رامهرمز در شرق استان خوزستان واقع شده است. «از شمال به شهرستانهای ایذه و مسجد سلیمان، از شرق به استان کهکیلویه و بویر احمد، از غرب به شهرستان اهواز، و از جنوب به شهرستان بندرماهشهر محدود است. بلندی آن از سطح دریا ۱۶۰ متر، و فاصله هوایی آن تا تهران ۵۲۲ کیلومتر است. فاصله زمینی رامهرمز تا تهران ۱۰۰۰۸، تا اهواز۱۰۰، تا شوشتر ۹۶، تا باغملک حدود ۴۰ و تا ایذه ۱۰۰ کیلومتر است. آب وهوای رامهرمز گرم است. در تابستان تا ۴۸ درجه و در زمستان تا صفر درجه سانتی گراد حرارات دارد.» رودخانه جراحی از شرق این شهر باستانی می گذرد.
[ویرایش] نام و سابقه تاریخی رامهرمز
رامهرمز نام شهری است از بناهای هرمز پادشاه ساسانی درحوالی شوشتر. {در گویش خوزستانی} آنرا ساده کرده، رامز و منسوب بدانجا را «رامزی» و «رامی» می گویند
- یاقوت حموی می گوید که رامهرمز متشکل از دو کلمه رام(به پارسی یعنی «مقصود» ) و هرمز (نام یکی از خسروان ساسانی) بوده است، و این کلمه مرکب است از دو کلمه «مقصود هرمز». بعضی گفته‌اند که رامهرمز نامی است کوتاه شده از رامهرمز اردشیر، و این شهری است نامدار در خوزستان و عامه مردم خوزستان این شهر را «رامزی» گویند.
- ابن بلخی مولف فارسنامه، ضمن شرح حال هرمز ساسانی، می نویسد: «واندر آن مدت که زیست، بسیار آثار خوب پدید آورد و از جمله آثار او رامهرمز خوزستان و دسکره که در راه بغداد است و دیوار آن بر جای است، او بنا کرد...»
- مولف تاریخ سیستان، ضمن شرح خلافت عمر بن خطاب، می گوید:
«باز موسی اشعری، گندی شاپور، شوش، رامهرمز، شوشتر، سپاهان، قم، قاشان(کاشان)، چه به نامه و صلح به حرب بگشاد.»
- مولف کتاب مجمل التواریخ و القصص، ضمن شرح پادشاهی اردشیر بابکان هرمز دین منرسه، می نویسد:«و رامهرمزد اردشیر و آن رامز است...در عمارات روستای ناحیت رام هرمزد آباد کرد و ان را بهشت هرمزد نام نهاد و آن ناحیت میان ایذج است و رامهرمزد و هنوز آباد است.»
- مقدسی در وصف رامهرمز می گوید: رامهرمز قصبه بزرگی است و بازارهای بسیار و پر نعمت دارد، مسجد جامع زیبایی دارد که در گرد آن بازارهای آبادی بر پا شده و از بناهای عضدالدوله دیلمی می‌باشد،این بازار ها در هیچ جا مانند ندارد، تماما سنگ فرش مسقف، پاکیزه، زیبا و روشن است، و این بازارها درهایی دارد که در شب بسته می شوند و دراین بازارها، حصیر بافان سکونت دارند و در بازار بزاز ها، تیمچه خوبی هست.
آب مشروب شهر رامهرمز نهر و چاه می‌باشد و از آب نهر به نوبه مردم استفاده می کنند، نخلستان و باغستان گراگرد این شهر را احاطه کرده است. در شهر رامهرمز کتابخانه هست، مانند کتابخانه بصره{ ظاهراً در این زمان یعنی سده چهار ه.ق.، شبیه چندین شهر دیگر در عراق امروزی، هنوز ساکنانش دانشمندان و بازرگانان فارسی بوده اند} این دو کتابخانه را ابن سوار بنا کرده است و هر یک از کتابخانه رامهرمز و بصره موقوفاتی در محل دارند که عایداتشان به مصرف آنها می رسد و از جمله به همه کسانی که به این کتابخانه‌ها برای مطالعه و یا استنساخ کتب می آیند، جامگی [مخارج روزانه از خوراک و پوشاک و مسکن] می‌دهند...»
رامهرمز در سده ۴ ه.ق. به سبب کرم ابریشمی که در آن به عمل می آمد و به دیگر نقاط صادر می شد، شهرت جهانی داشت.(۱)
[ویرایش] ترکیب قومیتی شهرستان رامهرمز
مردم شهرستان رامهرمز فارس زبان هستند. مناطق اطراف رامهرمز هم بختیاری نشین است.
[ویرایش] آثار و بناهای تاریخی شهر رامهرمز
شهر باستانی رامهرمز به تناسب قدمت واهمیت بسیار زیادی که بویژه در زمان ساسانی داشته است، مجموعه‌ای گرانبها از آثار تاریخی را در خود جای داده است. در اینجا تنها به برخی از این آثار و بناها اشاره شده است.
- طاق نصرت ساسانی: طاق نصرت ساسانی در مدخل شهر رامهرمز قرار دارد. این بنا مربوط به دوره ساسانی و یا اوایل اسلام است و بارها تعمیر شده.
- آرامگاه هرمز، پادشاه ساسانی: آرامگاه هرمز ساسانی در کنار یکی از خیابانهای اصلی شهر رامهرمز در باغ برده شور واقع است.
- تل برمی: قلعه دا و دختر(مادر و دختر) در شمال شهر رامهرمز در دامنه‌های میانی کوه گچی بر روی تپه‌ای قرار دارد. شکل دایره مانند هر دو واحد قلعه معماری قلعه سازی رومی را می رساند، و همانند آثار باقیمانده قلعه‌های رومی جنوب مدیترانه است. این قلعه احتمالاً دژِی از دوره ساسانی است ...
- قدمگاه امام زاده عباس: قدمگاه امام زاده عباس یا پیر قفه در تل برمی قرار دارد. زنان محلی کودکان مبتلا به سیاه سرفه را به این قدمگاه می برند تا درمان یابند.
- سایر زیارتگاههای رامهرمز: امام زاده هفت تن در مرکز شهر، قدمگاههای امام رضا، قبرستان و بقعه معروف به سید محمد دولتمندان، قدمگاه امام جعفر، دخمه و شبستان معروف به صاحب الزمان، و میر عبدا... در روستای آخوند.
- مسجد های رامهرمز
مسجد امام حسن از مسجد های قدیم یامهرمز است و در گذشته سرداب درازی داشته است. سبک معماری آن قدیمی، و در حال حاضر محل شرکت تعاونی فرهنگیان رامهرمز شهرستان است. دیگر، مسجد امام خمینی(حاج احمد سابق) است که حدود ۱۵۰ سال قدمت دارد.
|
|
 |
|---|---|
|
آبادان | امیدیه | اندیمشک | اهواز | ایذه | باغملک | ماهشهر | بهبهان | خرمشهر | دزفول | دشت آزادگان | رامهرمز | شادگان | شوش | شوشتر | لالی | مسجد سلیمان | هندیجان |
|
