An tAoire

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

an tAoire
cliceáil i gcoinne íomhá níos mó
Ainm Laidine	Boötes
Ginideach Laidine	Boötis
Nod	Boo
Siombalaíocht	Fairtheoir an Bhéir
Dronairde	15 h
Diallas	+30°
Achar	907 céim cearnach Rangú: 13ú
Líon na réaltaí (amharcmhéid < 3)	3
Réalta is gile	Arcturus (α Boo) (méid −0.04)
Dreigecheathanna	Bóóitidí Eanáir Bóóitidí an Mheithimh Cuadraintidí
Réaltbhuíonta ar theorainn leis	na Madraí Fiaigh Folt Bheirnicé Coróin an Tuaiscirt an Dragan Earcail Ceann na Péiste An Mhaighdean an Béar Mór
Infheicthe sna leithid idir +90° agus −50° Sárfheicthe i rith na míosa seo: Meitheamh
Ainm eile: Arctophylax

Tá an tAoire ar cheann de na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha, agus tá sé ar cheann freisin de na 48 réaltbhuíon a bhí ar chatalóg Tholamaes. Aoire bó nó treabhdóir atá ann, ach feictear air freisin mar fhaireoir béar, toisc go bhfuil sé in aice le réaltbhuíonta an Bhéir Mhóir agus an Bhéir Bhig. Ta an ceathrú réalta is gile ar spéir na hoíche, Arcturus, le feiceáil ar an réaltbhuíon seo. Boötes an t-ainm Laidine a thugtar air. (Nod leat gur déirise é an t-idirdhealaitheach ar an dara "ö" san ainm, agus nach umlabht é.)

Clár ábhair 1 Príomhghnéithe 2 Réada suntasacha domhainspéire 3 Stair 4 Miotaseolaíocht 5 Réaltaí 6 Féach fosta 7 Naisc sheachtracha 8 Tagairtí

[athraigh] Príomhghnéithe

Is é Arcturus an réalta is gile ar an réaltbhuíon seo; fathach flannbhuí atá ann, agus a thrastomhas 30 uair chomh mór le trastomhas na Gréine. Ar amharcmhéid -0.04, tá Arcturus ar an gceathrú réalta is gile ar spéir na hoíche. Is furasta é a aimsiú mar tá sé suite ar cheann an stua a dhéantar má chuirtear fad le heireaball an Bhéir Mhóir. Tá Arcturus ar cheann de thrí rinn Thriantán an Earraigh, mar a deirtear leis – Spica (α Virginis) agus Denebola (β Leonis) an dá cheann eile.

Is réalta dúbailte é Izar (ε Boötis); tá an phríomhréalta fhlannbhuí ar amharcmhéid 2.7 agus an coimhdire gorm-ghlas ar méid 5.12.

Is fo-fhathach buí é Muphrid (η Boötis) atá ar aicme speictreach G0. Tá an réalta seo ag teacht chun bheith ina fhathach dearg. Is déréalta speictreasópach é chomh maith.

[athraigh] Réada suntasacha domhainspéire

• Is réaltbhraisle chruinneogach scaoilte í NGC 5466, atá infheicthe trí theileascóp beag. William Herschel a d'aimsigh ar 17 Bealtaine 1784 í.

• Tá Folús an Aoire suite sa cheantar seo den spéir. Aimsithe sa bhliain 1981, is réigiún sféarúil an-mhór é seo atá folamh amach is amach ó réaltraí.

[athraigh] Stair

[athraigh] Miotaseolaíocht

[athraigh] Réaltaí

Réaltaí a bhfuil ainmneacha dílse orthu:

• 16/α Boo -0.05: Arcturus nó Haris-el-sema

  < αρκτούρος (Gréigis arktouros) = Fairtheoir an Bhéir

  < ? (Araibis al-haris as-sama) = Coimeádaí Neimhe (an t-ainm Araibise ar réaltbhuíon an Aoire)

• 42/β Boo 3.49: Nekkar nó Meres

  < mí-athscríobh de بقّار (Araibis baqqār) = Seoltóir Bó

• 27/γ Boo 3.03: Seginus nó Ceginus nó Segin nó Haris

  < Laidin Seginus < (Araibis ?) < (Gréigis Theguius) = ? (an t-ainm Gréigise ar réaltbhuíon an Aoire)

  < ? (Araibis al-haris as-sama) = Coimeádaí Neimhe (an t-ainm Araibise ar réaltbhuíon an Aoire)

• 36/ε Boo 1.76: Izar nó Irza nó Mirak nó Mirac nó Mirach nó Pulcherrima nó Mizar

  < زارإ (Araibis ’izār) = Crios

  < ? al-maraqq ?

  < Laidin pulcherrima = Is Áille

  deréalta: ε¹ 2.35; ε² 2.70

• 8/η Boo 2.68: Muphrid

  < مفرد الرامح (Araibis mufrid ar-rāmiħ) = Aonar an Sleádóra

• 23/θ Boo 4.04: Asellus Primus

  < Laidin asellus primus = an Chéad Asal

• 21/ι Boo 4.75: Asellus Secundus

  < Laidin asellus secundus = an Dara Asal

  tríréalta

  réalta athraitheach (Réaltaí Delta Scuti)

• 17/κ Boo 4.38: Asellus Tertius

  < Laidin asellus tertius = an Tríú Asal

  déréalta: κ¹ 4.53; κ² 6.62

• 51/μ Boo 4.18: Alkalurops nó Inkalunis nó Inkalurus nó Icalurus nó Icallurus nó Clava nó Venabulum

  < Araibis < καλαύροψ (Gréigis kalaurops) = an Bachall

  < Laidin clava = Cleith Ailpín; Pionsa Maol

  < Laidin venabulum = Ga Sealgaire

  déréalta: μ¹ 4.31; μ² 6.51

• 54/φ Boo 5.25: Ceginus

  < Laidin Seginus < (Araibis ?) < (Gréigis Theguius) = ? (an t-ainm Gréigise ar réaltbhuíon an Aoire)

  Nod leat go dtugtar an t-ainm céanna ar Gamma Boötis

• 38/h Boo 5.79: Merga nó El Mara el Musalsela nó Falx Italica

  < المرأة المسلسلة (Araibis al-mar’a[tu] al-musalsalah) = an Bhean Chuibhrithe

  < Laidin falx italica = Bileog

Réaltaí a bhfuil ainmneacha Bayer orthu:

16/α Boo -0.05: 42/β Boo 3.49; 27/γ Boo 3.03; 49/δ Boo 3.46; 36/ε¹ Boo 2.35; 36/ε² Boo 2.70; 30/ζ Boo 3.78; 8/η Boo 2.68; 23/θ Boo 4.04; 21/ι Boo 4.75; 17/κ¹ Boo 4.53; 17/κ² Boo 6.62; 19/λ Boo 4.18; 51/μ¹ Boo 4.31; 51/μ² Boo 6.51; 52/ν¹ Boo 5.04; 53/ν² Boo 4.98; 37/ξ Boo 4.54; 35/ο Boo 4.60; 29/π¹ Boo 4.49; 29/π² Boo 5.58; 25/ρ Boo 3.57; 28/σ Boo 4.47; 4/τ Boo 4.47; 5/υ Boo 4.05; 54/φ Boo 5.25; 48/χ Boo 5.25; 43/ψ Boo 4.52; 41/ω Boo 4.80; A Boo 4.80; b/46 Boo 5.67; c/45 Boo 4.93; d/12 Boo 4.82; e/6 Boo 4.92; f/22 Boo 5.40; g/24 Boo 5.58; h/38 Boo 5.79; i/44 Boo 4.83; k/47 Boo 5.59

Réaltaí a bhfuil uimhreacha Flamsteed orthu:

1 Boo 5.73; 2 Boo 5.63; 3 Boo 5.97; 4/τ Boo 4.50; 5/υ Boo 4.05; 6/e Boo 4.92; 7 Boo 5.71; 8/η Boo 2.68; 9 Boo 5.02; 10 Boo 5.76; 11 Boo 6.23; 12/d Boo 4.82; 13/CF Boo 5.26; 14 Boo 5.53; 15 Boo 5.29; 16/α Boo -0.05; 17/κ Boo 4.38; 18 Boo 5.41; 19/λ Boo 4.18; 20 Boo 4.84; 21/ι Boo 4.75; 22/f Boo 5.40; 23/θ Boo 4.04; 24/g Boo 5.58; 25/ρ Boo 3.57; 26 Boo 5.91; 27/γ Boo 3.03; 28/σ Boo 4.47; 29/π¹ Boo 4.49; 29/π² Boo 5.58; 30/ζ Boo 3.78; 31 Boo 4.86; 32 Boo 5.55; 33 Boo 5.39; 34/W Boo 4.83; 35/ο Boo 4.60; 36/ε Boo 1.76; 37/ξ Boo 4.54; 38/h Boo 5.79; 39 Boo 5.68; 40 Boo 5.64; 41/ω Boo 4.80; 42/β Boo 3.49; 43/ψ Boo 4.52; 44/i Boo 4.83; 45/c Boo 4.93; 46/b Boo 5.67; 47/k Boo 5.59; 48/χ Boo 5.28; 49/δ Boo 3.46; 50 Boo 5.38; 51/μ¹ Boo 4.31; 51/μ² Boo 6.51; 52/ν¹ Boo 5.04; 53/ν²e Boo 4.98; 54/φ Boo 5.25

Réaltaí suntasacha eile:

• HD 128311 7.48 – tá dhá phláinéad eachtarghrianda aige
• T Boötis – Nóva Boötis 1860, nóva amhrasach a d'aimsigh Joseph Baxendell sa bhliain 1860 ach nach bhfacthas choíche arís!

[athraigh] Féach fosta

[athraigh] Naisc sheachtracha

• Yale Bright Star Catalog
• an tAoire ar shuíomh Robin Gatter
• Ian Ridpaths's Star Tales
• an tAoire agus miotaseolaíocht an Domhain
• an tAoire ar shuíomh Richard Dibon-Smith
• Peoria Astronomical Society: an tAoire
• The Deep Photographic Guide to the Constellations: an tAoire

[athraigh] Tagairtí

• Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.1. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0486236730.

Na 48 réaltbhuíon ar chatalóg Tholamaes

an Abhainn | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Cupán | an Cúpla | an Deilf | an Dragan | an Eala | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIolar | an Leon | an Lir | an Long | an Madra Beag | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Míol Mór | Peigeasas | Peirséas | an Phéist | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Tarbh | an Triantán | an tUisceadóir

Na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha

an Abhainn | an tAerchaidéal | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAonbheannach | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | an Caimileon | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | an Chíle | an Clog | an Colgán | an Colm | an Compás | Compás an Mhairnéalaigh | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Chorr | an Chros | an Chuileog | an Cupán | an Cúpla | an Dealbhóir | an Deilf | Deireadh na Loinge | an Dragan | an Eala | Éan Parthais | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Féinics | an Fhoirnéis | Folt Bheirnicé | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIasc Eitilte | an tIndiach | an tIolar | an Laghairt | an Leon | an Leon Beag | an Lir | an Lincse | an Líontán | an Madra Beag | na Madraí Fiaigh | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Micreascóp | an Míol Mór | an tOchtamhán | an Phéacóg | Peigeasas | an Péintéir | Peirséas | an Phéist | an Phéist Bheag | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Riail | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Sciath | an Seiseamhán | na Seolta | an Sionnach | an Sioráf | an Siséal | an Tábla | an Tarbh | an Teileascóp | an Triantán | Triantán an Deiscirt | an Túcán | an tUisceadóir