Arthur Conan Doyle
Sir Arthur Ignatius Conan Doyle (Edinburgh, 22 mei 1859 – Windlesham (Sussex), 7 juli 1930) was een Brits arts die vooral bekend werd als schrijver van verhalen over de detective Sherlock Holmes en zijn assistent Dr. Watson. Doyle was een schrijver met een breed oeuvre en publiceerde naast zijn verhalen over Holmes ook nog historische romans, science fiction, toneelstukken, poezie en non-fictie.
Inhoud |
[bewerk] Leven
[bewerk] Jeugd
Arthur Conan Doyle werd geboren in Edinburgh. Zijn vader Charles Altamont Doyle kwam uit een welgestelde Iers katholieke familie. De man was echter een alcoholist, die het gezin in ernstige moeilijkheden wist te brengen en uiteindelijk in 1876 in een inrichting eindigde. Zijn moeder, Mary Foley, was daarentegen een goed ontwikkelde vrouw met een grote invloed op Arthur. Haar capaciteiten als verhalenverteller waren groot en inspirerend voor haar zoon.
Hij werd op 9 jarige leeftijd door zijn familie naar een Jezuïetenschool gestuurd. Toen hij de school in 1875 verliet had hij zich volledig tegen het katholicisme en waarschijnlijk ook het christendom gekeerd en was agnost.
[bewerk] Arts en echtgenoot
Van 1876 tot 1881 studeerde hij medicijnen aan de Universiteit van Edinburgh. Van belang in deze periode is de invloed van één van professoren, Dr. Joseph Bell, die nadruk legde op observatie en deductie. Na zijn studie startte hij zijn carrière als scheepsarts op een reis naar West-Afrika en begon daarna een eigen praktijk in Plymouth in Engeland in 1882.
Conan Doyle trouwde in 1885 met Louise Hawkins. Louise leed vanaf 1893 aan tuberculose en overleed uiteindelijk in 1906. Hij trouwde daarna in 1907 met Jean Leckie, op wie hij al in 1897 verliefd was geworden. Uit loyaliteit tegenover zijn eerste vrouw bleef die relatie naar verluid tot aan haar dood op een platonisch niveau.
In 1890 specialiseerde Conan Doyle zich in Wenen in de oogheelkunde en verhuisde in 1891 naar Londen waar hij een praktijk opzette als oogarts, hoewel hij daar weinig patienten meer heeft behandeld.
Conan Doyle was daarnaast een fervent sporter. Hij speelde cricket, bokste met overtuiging en stond, ongebruikelijk voor zijn tijd, in Zwitserland op ski's (een sport die hij had in Noorwegen leren kennen).
[bewerk] Sherlock Holmes
Als beginnend arts was Conan Doyle reeds begonnen met het schrijven van verhalen. In 1887 verscheen A Study in Scarlet, waarin Sherlock Holmes voor het eerst zijn opwachting maakte. De verhalen rond Holmes (Bakerstreet 221b), verschijnende in The Strand, betekenden een belangrijke vernieuwing van het genre en werden in korte tijd zeer populair. De druk, die dit legde op Conan Doyle, maakte dat zijn personage hem ernstig dwars ging zitten. In november 1891 schreef hij aan zijn moeder: 'Ik denk erover Holmes te doden... zodat hij voor eens en altijd verdwenen is. Hij leidt mijn gedachten af van betere dingen'. In december 1893 gebeurde dit ook, in het verhaal The Final Problem, waarin Holmes en zijn aartsvijand Professor Moriarty gezamenlijk in de Reichenbachwaterval in Zwitserland vallen en kennelijk omkomen. Zijn lezers pikten dit echter niet en Holmes keerde als als kennelijke overlever van het drama bij de watervallen terug in menig verhaal (zie Bibliografie).
[bewerk] Publicist en Publiek Figuur
Na de boerenoorlog in Zuid-Afrika rond de vorige eeuwwisseling schreef Conan Doyle, die zich als arts vrijwillig bij het leger had aangemeld, een pamflet getiteld "De oorlog in Zuid-Afrika: oorzaken en verloop" dat in veel talen werd vertaald. Hij verdedigde hierin de Britse praktijken in Zuid-Afrika, zoals de ontwikkeling van concentratiekampen. Conan Doyle geloofde zelf dat het hierom was dat hij geridderd werd en in 1902 tot Deputy-Lieutenant van Surrey werd benoemd. Hij bleek sterke reserves te hebben tegen het verkrijgen van zijn titel en accepteerde die pas na druk van zijn moeder. In de eerste jaren van de 20e eeuw stond hij tweemaal kandidaat voor de parlementsverkiezingen maar werd niet gekozen, hoewel hij een respectabel aantal stemmen kreeg.
Conan Doyle trad na de dood van zijn eerste vrouw een aantal malen op als vechter voor gerechtigheid voor veroordeelde gevangenen, George Edalji en later Oscar Slater. De zaak van Edalji, waarin Conan Doyle zich als een soort Sherlock Holmes manifesteerde is recent beschreven in de roman Arthur & George van Julian Barnes.
Conan Doyle probeerde in de Eerste Wereldoorlog opnieuw als vrijwiller in het leger te worden opgenomen, maar zijn leeftijd (55 jaar) maakte hem ongeschikt voor actieve dienst. Zijn zoon, Kingsley, maakte wel onderdeel uit van het Britse leger. Kingsley kwam in 1918 om het leven.
Aan het einde van de Oorlog raakte Conan Doyle meer en meer in de ban van het spiritisme. Hij schreef over dit onderwerpen boeken en gaf lezingen.
Sir Arthur Conan Doyle ligt begraven in het kerkhof van Minstead in het New Forest, Hampshire, Engeland.
[bewerk] Bibliografie (selectie)
[bewerk] Sherlock Holmes verhalen
- A Study in Scarlet (1887) Een Studie in Rood
- The Sign of Four (1890)
- The Adventures of Sherlock Holmes (1892) De Complete Avonturen van Sherlock Holmes
- The Memoirs of Sherlock Holmes (1894)
- The Hound of the Baskervilles (1902)
- The Return of Sherlock Holmes (1904)
- The Valley of Fear (1904)
- His Last Bow (1917)
- The Case Book of Sherlock Holmes (1927)
[bewerk] Professor Challenger verhalen
- The Lost World (1912)
- The Poison Belt (1913)
- The Land of Mists (1926)
- The Disintigration Machine (1927)
- When the World Screamed (1928)
[bewerk] Historische romans
- The White Company (1891)
- Sir Nigel (1906)
- Micah Clarke
- Uncle Bernac
- The Refugees
- The Great Shadow
[bewerk] Andere werken
- Through the Magic Door (1907)
- Mystery of Cloomber (1889)
- The Captain of the Polestar, and other tales (1890)
- The Doings Of Raffles Haw (1891)
- Beyond the City (1892)
- Round The Red Lamp (1894)
- The Parasite (1894)
- The Stark Munro Letters (1895)
- Rodney Stone (1896)
- Songs of Action (1898)
- The Tragedy of The Korosko (1898)
- A Duet (1899)
- The Great Boer War (1900)
- The Adventures of Gerard (1903)
- The Crime of the Congo (1909)
- The New Revelation (1918)
- The Vital Message (1919)
- Tales of Terror & Mystery (1923)
- The History of Spiritualism