Automatische versnellingsbak

Een automatische versnellingsbak of automatische transmissie, is een versnellingsbak waarbij na het inschakelen van de 'D' (Drive) stand, niet meer hoeft te worden geschakeld. Het schakelen van de verschillende versnellingen geschiedt bij deze versnellingsbak door het hydraulisch vastzetten of lossen van koppelingen, welke in verbinding staan met de verschillende assen van het tandwielstelsel (het planetaire stelsel). Automaten hebben net als handgeschakelde versnellingsbakken een aantal vaste overbrengingen, ook wel trappen genoemd.
De meeste moderne (Europese) automaten hebben 4 of 5 trappen, terwijl de automaten in duurdere modellen van BMW en Mercedes Benz 6 of zelfs 7 trappen hebben.
In de Verenigde Staten is de automaat standaard: 99% van de autobezitters rijdt er mee. Veel Amerikanen kunnen zelfs niet eens schakelen. In Nederland en België zijn automaten in opkomst, maar nog steeds vooral in trek bij exclusieve autobezitters.

[bewerk] Werking

Door de geregelde oliedruk in de versnellingsbak wordt bij een juist toerental geschakeld naar een hogere versnelling. Zodra de auto afremt, schakelt de versnellingsbak terug naar een lagere versnelling, en zodra er gestopt wordt, schakelt de versnellingsbak automatisch terug naar de laagste versnelling, echter is het dan wel noodzakelijk om de rem ingedrukt (ingetrapt) te houden, of om de auto in de 'N' (Neutraal) stand te schakelen.

[bewerk] Standen

de standaardstanden:

P: Park (parkeerstand)
R: Reverse (achteruit rijden)
N: Neutral (vrijstand)
D: Drive (vooruit rijden)

Veel oudere automaten bieden de mogelijkheid een maximumversnelling (veelal 1, 2 of 3) in te stellen, bedoeld om in de bergen op de motor te kunnen remmen.
Moderne automaten zijn vaak in een aparte stand volledig manueel (maar zonder koppeling) te bedienen. Men kan dan kiezen tussen automatisch of handmatig schakelen. Kiest men voor handmatig, dan zal de gangwissel toch automatisch terugschakelen als de snelheid te laag wordt.

optionele standen:

1: stand waarin de auto in de 1e trap staat
2: stand waarin de auto niet hoger gaat dan de 2e trap
3: stand waarin de auto niet hoger gaat dan de 3e trap
W-knop (Winter): schakelprogramma waarbij de automaat bij lagere toerentallen dan normaal schakelt op om slippen bij winterweer te voorkomen
S-knop (Sport): schakelprogramma waarbij de automaat bij hogere toerentallen dan normaal schakelt op om zodoende sneller te accelereren
E-knop (Economic): schakelprogramma waarbij de automaat de schakelmomenten aanpast aan een optimaal brandstofverbruik

[bewerk] Geschiedenis

Het merk Oldsmobile introduceerde in 1939 de eerste auto met een automatische versnellingsbak. Automaten werden in Nederland beroemd door autofabrikant DAF, die in 1958 het innovatieve systeem Variomatic introduceerde. De Variomatic werd gelanceerd als betaalbare automaat op de DAF 600. Het systeem, dat werkt met een riem die over variabele pullies loopt had als (onbedoelde) bijwerking dat de auto net zo hard achteruit kon rijden als vooruit. Het resulteerde in georganiseerde wedstrijden 'achteruit rijden' met o.a. de DAF 66. Ook de Volvo 343 was ervan voorzien. In verbeterde vorm onder de naam CVT met een metalen schakelband in plaats van de riem zijn na het opgaan van DAF in Volvo de Subaru Justy en de Ford Fiesta ermee geleverd. Alhoewel de Variomatic door het publiek na enige jaren werd afgeserveerd, wordt het sinds begin van de 21e eeuw in sterk verbeterde vorm weer gebruikt door Audi onder de naam Multitronic. Het systeem heeft een oneindig aantal versnellingen en rijdt daarom bijna zonder enige schok.