Bathyergidae
| Bathyergidae | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||
|
|||||||||
| Familie | |||||||||
| Bathyergidae Waterhouse, 1841 |
De molratten (Bathyergidae) vormen een familie van gravende knaagdieren uit de Hystricognathi die voorkomt in Afrika ten zuiden van de Sahara. Ze vormen één van de groepen ondergronds levende knaagdieren, samen met de goffers van Noord- en Midden-Amerika, de kamratten van Zuid-Amerika en de Spalacidae van grote delen van de Oude Wereld.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
Molratten hebben een unieke schedelmorfologie. Hoewel hun kaken hystricognath zijn, zijn ze ook protrogomorf, zodat ze enige protrogomorfe Hystricognathi zijn. De leden van deze familie graven met hun klauwen en vooral met hun hoektanden. Sommige soorten kunnen zelfs in beton graven. Hun schedel is speciaal gebouwd om zo krachtig mogelijk te kunnen graven. Zelfs met hun mond gesloten steken de hoektanden naar buiten, zodat ze met hun mond dicht kunnen graven om te voorkomen dat de aarde in hun mond komt. Zoals veel ondergronds levende zoogdieren hebben molratten kleine ogen en oren, een korte staart en een fluweelachtige vacht. Ze worden 8 tot 33 cm lang
[bewerk] Levenswijze
Molratten leven in zelfgegraven tunnelsystemen. De meeste soorten zijn solitair, maar twee soorten, Fukomys damarensis en de naakte molrat (Heterocephalus glaber), worden beschouwd als de enige twee eusociale zoogdieren. Deze soorten hebben enkele mannetjes en een vrouwtje in een kolonie die zich voortplanten. Alle anderen zijn onvruchtbaar. Een kolonie van naakte molratten kan tot 300 exemplaren bevatten.
Molratten leven voornamelijk in woestijnachtige gebieden, met losse, zandige bodems. Ze eten voornamelijk ondergrondse wortels en knollen, die ze in hun holen opslaan. Ze komen nauwelijks bovengronds.
[bewerk] Taxonomie
[bewerk] Extern
Molratten zijn waarschijnlijk het nauwste verwant aan de Afrikaanse rotsratten (Petromuridae), rietratten (Thryonomyidae) en mogelijk de Laotiaanse rotsrat (Laonastes aenigmamus), waarmee ze de Phiomorpha vormen. Hun nauwste verwant is het fossiele geslacht Bathyergoides.
[bewerk] Intern
Hoewel de levende Bathyergidae alleen bekend zijn van Afrika ten zuiden van de Sahara, zijn er fossielen bekend uit Mongolië (Gypsorhynchus) en Israël.
Er zijn nu 22 soorten in 6 geslachten, maar dat aantal ligt waarschijnlijk hoger. Net als andere ondergronds levende knaagdieren als goffers en kamratten ontwikkelen molratten snel nieuwe soorten, doordat ze snel geografisch geïsoleerd worden. Binnen de verwante geslachten Coetomys en Cryptomys, die recent (Ingram et al. (2004)) van elkaar gesplitst zijn, zijn vele genetische en karyotypische vormen bekend waarvan de taxonomie onduidelijk is. De naakte molrat (Heterocephalus) is waarschijnlijk niet al te nauw verwant aan de andere soorten, in zoverre dat hij mogelijk tot een aparte familie gerekend moet worden.
Soorten:
- Familie Bathyergidae
- Onderfamilie Bathyerginae
- Geslacht Georychus
- Kaapse blesmolrat (Georychus capensis)
- Geslacht Fukomys
- Fukomys amatus
- Fukomys anselli
- Fukomys bocagei
- Fukomys damarensis
- Fukomys darlingi
- Fukomys foxi
- Fukomys kafuensis
- Fukomys mechowi
- Fukomys micklemi
- Fukomys ochraceocinereus
- Fukomys whytei
- Zechmolrat (Fukomys zechi)
- Geslacht Cryptomys
- Cryptomys anomalus
- Cryptomys holosericeus
- Hottentotmolrat (Cryptomys hottentotus)
- Cryptomys natalensis
- Cryptomys nimrodi
- Geslacht Gypsorhynchus†
- Geslacht Heliophobius
- Zilvergrijze zandrat (Heliophobius argenteocinereus)
- Geslacht Duinmolratten (Bathyergus)
- Namaquaduinmolrat (Bathyergus janetta)
- Kaapse duinmolrat (Bathyergus suillus)
- Geslacht Paraheliophobius†
- Geslacht Richardius†
- Geslacht Georychus
- Onderfamilie Heterocephalinae
- Geslacht Heterocephalus
- Naakte molrat (Heterocephalus glaber)
- Geslacht Heterocephalus
- Onderfamilie Bathyerginae
[bewerk] Literatuur
- Ingram, C.M., Burda, H. & Honeycutt, R.L. 2004. Molecular phylogenetics and taxonomy of the African mole-rats, genus Cryptomys and the new genus Coetomys Gray, 1864. Molecular Phylogenetics and Evolution 31:997-1014.
| Onderordes en families van knaagdieren |
|---|
|
Onderorde Sciuromorpha: Stompstaarteekhoorns - Eekhoorns - Slaapmuizen |
