Digitale handtekening
Een digitale handtekening is een methode voor het bevestigen van de juistheid van digitale informatie door middel van technieken van de asymmetrische cryptografie, op een wijze vergelijkbaar met het ondertekenen van papieren documenten door middel van een geschreven handtekening. Over het algemeen bestaat een digitale handtekening uit twee algoritmen: een om te bevestigen dat de informatie niet door derden veranderd is, de ander om de identiteit te bevestigen van degene die de informatie "ondertekent". De combinatie van de resultaten van deze twee algoritmen vormt de digitale handtekening. De technieken worden toegepast met behulp van een Public Key Infrastructure.
Inhoud |
[bewerk] Electronische handtekening
[bewerk] Definitie
De term "elektronische handtekening", die vaak incorrect als synoniem van een digitale handtekening wordt gebruikt, is een wettelijke definitie voor diverse, niet noodzakelijk cryptografische, methoden om de identiteit van iemand die een elektronisch bericht zend te bevestigen. Dit omvat behalve een digitale handtekening ook bijvoorbeeld telegram -en telexadressen en een geschreven handtekening op een gefaxt document.
[bewerk] Juridische gevolgen
Een digitale electronische handtekening kan rechtsgeldige gevolgen hebben. Daarvoor dient dan wel sprake te zijn van toepassing van een geavanceerde digitale handtekening die met behulp van een gewaarmerkt certificaat is geplaatst, waarbij dan de handtekening wel met een veilig middel (bijvoorbeeld een smartcard) moet zijn gemaakt. Van een dergelijke handtekening wordt vermoed (!) dat de handtekening juridische gevolgen heeft. Dat wil zeggen dat de transactie rechtsgeldig is, tenzij het tegendeel wordt bewezen.
[bewerk] Wettelijk kader
In het kader van de Europese regelgeving (Richtlijn electronische handtekening uit 1999), zijn de lidstaten verplicht het gebruik van de electronische handtekening in de eigen wetgeving mogelijk te maken. In België is de wet inzake de electronische handtekening op 9 juli 2001 geformaliseerd. In Nederland is de de wet electronische handtekening op 8 mei 2003 tot stand gekomen.
[bewerk] Gebruik
Er zijn drie redenen waarom men een digitale handtekening wil gebruiken voor het uitwisselen en archiveren van berichten en waardoor het mogelijk wordt om bijvoorbeeld electronische handel te bedrijven of anderszins juridische transacties te laten plaatsvinden:
[bewerk] Authenticiteit
Een geverifieerde digitale handtekening geeft de ontvanger het vertrouwen dat de zender van het bericht inderdaad degene is wiens naam als afzender in het bericht staat. De afzender tekent het bericht met zijn/haar geheime sleutel, de ontvanger verifieert met de publieke sleutel van de afzender.
Het belang van authenticiteit is vooral duidelijk bij het gebruik van communicatie voor financiële doeleinden. Bijvoorbeeld als een bijkantoor van een bank instructies zendt naar het hoofdkantoor om een bedrag naar een rekening over te maken is het belangrijk om te kunnen bepalen of de afzender van het bericht effectief een gemachtigde zender is uit het bijkantoor. Zonder authenticatie zou een kwaadwillige gebruiker immers een bericht kunnen afluisteren, en dit bericht daarna zelf herhalen en verzenden naar het hoofdkantoor.
[bewerk] Integriteit
De afzender en de ontvanger willen er beide zeker van zijn dat een bericht niet veranderd is tijdens de transmissie. In bijvoorbeeld een bankscenario is het belangrijk te kunnen bepalen of onderweg niet een paar nullen aan een bedrag zijn toegevoegd. Een digitale handtekening bevat onder meer een controlegetal van het originele bericht. Deze hash-waarde wordt ook met behulp van cryptografische technieken berekend. Bij ontvangst wordt de opnieuw dezelfde controleberekening gemaakt, waarmee kan worden vastgesteld of tussen verzending en ontvangt een mutatie van het bericht heeft plaatsgevonden.
[bewerk] Niet-afwijzing
In de cryptografie betekent niet-afwijzing (non-repudiation) dat de verzender niet kan ontkennen dat hij/zij een bepaald bericht verzonden heeft (en dat de ontvanger niet kan ontkennen het bericht ontvangen te hebben, maar dat speekt bij de digitale handtekening formeel geen rol). Dat is vooral van belang voor berichten die betrekking hebben op een wettelijk bindende overeenkomst, zoals bijvoorbeeld een contract.
[bewerk] Risico's
Net als in de traditionele papieren wereld is ook een digitale handtekening niet volledig veilig. In de papieren wereld kan een handtekening vervalst worden. In de digitale wereld kan een ontvanger nooit honderd procent zeker zijn van de betrouwbaarheid van een digitale handtekening:
- een derde persoon kan de geheime sleutel bemachtigd hebben
- het vercijferingsysteem kan gebroken zijn
- de certificaten kunnen ongeldig zijn of zoek zijn geraakt
