Docetisme
Docetisme (van het Griekse 'dokein', lijken of schijnen) is de door de vroege kerk veroordeelde leer die beweert dat Jezus Christus slechts een schijnbare lichamelijkheid bezat. Volgens de doceten was het lichaam van Christus slechts schijn, niet werkelijk aanwezig. Deze opvatting verraadt een gnostisch denken, dat materie als onrein beschouwt (vergelijk ook Manicheïsme). Dientengevolge kon de waarneming van de fysieke aanwezigheid van Christus dan ook alleen een illusionaire aanwezigheid zijn.
Er zijn reeds vanaf de 1e eeuw docetische leerstellingen aanwijsbaar. Allen hebben gemeen, dat zij het lijden en sterven van Christus tijdens de kruisiging verwerpen. Omdat het christendom lijden, sterven en verrijzenis van Christus als het centrale punt van de christelijke boodschap beschouwt, is het docetisme steeds bestreden als ketterij. De omlijning van wat tot het wezen van Christus en de christologische perichorese behoort, kwam geleidelijk en grotendeels tot stand tussen het Concilie van Nicaea (325) en het Concilie van Chalcedon (451).
Verwante zienswijzen blijven echter lange tijd aanwezig, ook in de kerk. Zo hingen bijvoorbeeld de Katharen een docetische interpretatie van Christus' aanwezigheid op aarde aan en in de 16e eeuw werd Giordano Bruno door de kerkelijke rechtbank aangeklaagd wegens onder meer docetisme.
Het docetisme is verwant aan het adoptianisme, waarin Jezus als een door God uitverkozen profeet wordt gezien, maar niet als Zoon van God.
