Hallucinatie
Een hallucinatie is een zintuiglijke perceptie, die als werkelijkheid wordt ervaren door degene die hallucineert, maar die niettemin niet overeenkomt met wat er in de realiteit gebeurt. Hallucinaties kunnen voorkomen na het gebruik van sommige hallucinogenen zoals LSD of juist als gevolg van ontwenningsverschijnselen zoals delirium tremens, en bij psychotische stoornissen zoals schizofrenie. Hallucinaties kunnen op alle zintuigen betrekking hebben:
- Bij visuele hallucinaties ziet met beelden die niet met de realiteit overeenkomen. Kleuren kunnen veranderen, beelden kunnen bol of hol worden, voorwerpen kunnen gaan golven en in extreme situaties worden er beelden gezien die in het geheel niet aanwezig zijn (zoals de bekende roze olifantjes).
- Wanneer er geluiden worden gehoord die er niet zijn, spreekt men van akoestische, auditieve of gehoorshallucinaties. Onder deze vorm valt ook het horen van stemmen zonder dat er iemand spreekt, de meest voorkomende vorm van hallucinatie.
- Olfactorische of reukhallucinaties uiten zich door niet aanwezige geuren te ruiken.
- Bij gustatoire of smaakhallucinaties worden niet aanwezige smaken geproefd.
- Somatische hallucinaties hebben betrekking op het gevoel. Dit kan zowel binnen het lichaam zijn als op en vlak onder de huid. In het laatste geval spreekt men van tactiele hallucinaties.
Daarnaast is het mogelijk dat functies van zintuigen door elkaar gaan lopen wat zich uit in bijvoorbeeld het ruiken van kleuren en het zien van geluiden.
Het optreden van hallucinaties zonder gebruik van drugs is een symptoom dat meestal op een ernstig psychisch of lichamelijk probleem wijst. Een verschijnsel dat weleens met een hallucinatie wordt verward is het volgende: soms meent men even iets te zien maar kan dan tegen zichzelf zeggen 'nee, dat kan niet, ik verbeeld het me maar' - dit is een pseudohallucinatie en komt veel vaker voor, ook onder gezonde mensen. Verder dienen hallucinaties niet verward te worden met illusies of pareidolie.
Het woord hallucinatie is afkomstig van het Latijnse hallucinere, dat te vertalen valt als dwalend door de geest. De term werd voor het eerst gebruikt in de psychiatrie door de franse psychiater Jean-Etienne Esquirol in 1837.
