Koppeling (aandrijving)
Een koppeling is een machine-onderdeel dat wordt gebruikt om vermogen (rotatie en koppel) over te brengen van een aandrijvende as naar een aangedreven as. In veel gevallen kan een koppeling ook gebruikt worden om het aandrijvende systeem (bijvoorbeeld een elektromotor) te koppelen of te ontkoppelen van het aangedreven apparaat.
Er bestaat een zeer grote verscheidenheid aan koppelingsontwerpen, maar de meeste zijn gebaseerd op wrijvingsschijven die door middel van veren dicht tegen elkaar of tegen een vliegwiel aangedrukt worden. De veerdruk wordt verlicht wanneer de koppelingspedaal geactiveerd wordt en daardoor worden de platen minder stevig tegen elkaar gedrukt waardoor ze vrijelijk kunnen roteren. Een natte koppeling is gedompeld in smeerolie om de oppervlaktes schoon te houden en te koelen, wat hogere prestaties en een langere leeftijd meebrengt. Als de vloeistof afwezig is spreekt men van een droge koppeling.
In een auto wordt de veerdruk met de linkerpedaal geregeld door middel van een kabel of hydraulisch systeem dat met de daadwerkelijke koppeling verbonden is. Wanneer er geen druk op de pedaal uitgeoefend wordt betekent dat dat de koppeling gekoppeld is en als de pedaal ingedrukt wordt, worden de platen van elkaar ontkoppeld om de bestuurder in staat te stellen van versnelling te wisselen. Wanneer het gaspedaal ingetrapt wordt terwijl men de koppeling laat opkomen zijn de platen geneigd sneller te slijten dan normaal vanwege het grotere verschil in relatieve snelheid tussen de platen. Sommige bromfietsen hebben een automatische koppeling die van middelpuntvliedende kracht gebruik maakt om de koppeling boven een bepaald aantal toeren tot stand te brengen.
Op de meeste motorfietsen wordt de koppeling door een koppelingshefboom geactiveerd en is deze op de linkerstuurstang bevestigd.
[bewerk] Soorten koppelingen
- Niet-schakelbare koppelingen: Niet-schakelbare koppelingen zijn volledig star of hebben enkele vrijheidsgraden. Ze worden gebruikt om assen permanent aan elkaar te koppelen.
- Starre koppelingen
- Flenskoppeling
- Schalenkoppeling
- Tandkoppeling
- Beweegbare koppelingen
- Boogtandkoppeling
- Cardankoppeling
- Homokinetische koppeling
- Klauwkoppeling
- Kruisschijfkoppeling
- Schmidtkoppeling
- Elastische koppelingen
- Bandkoppeling
- Bibbykoppeling
- Coaxiale schroefveerkoppeling
- Elastische klauwkoppeling
- Membraankoppeling
- Schroefveerkoppeling
- Tussenringkoppeling
- Starre koppelingen
- Schakelbare koppelingen
[bewerk] Externe link
- (en) HowStuffWorks geeft een gedetailleerde uitleg over de werking van een koppeling.
