Landmark Education
Landmark Education is een van oorsprong Amerikaans bedrijf dat groepstrainingen "persoonlijke groei" aanbiedt waarbij de trainers intern geschoold zijn en geen erkende pyschotherapeutische, sociologische of andere relevante erkende opleiding hebben. Het hoofdkwartier is gevestigd in San Francisco, Californië. Het bedrijf en zijn methoden roepen wereldwijd controverses op, met gepassioneerde meningen over de organisatie, de methoden en ideeën tussen voor- en tegenstanders.
Inhoud |
[bewerk] Oorsprong
In 1971 starte de Amerikaan Werner Erhard (alias John Paul Rosenberg) het bedrijf Erhard Seminars Training waarmee hij "EST" cursussen aanbood. De voormalige tweedehands autoverkoper was daarvoor actief geweest in de Scientology beweging en combineerde methoden daar geleerd met zestiger jaren zelfhulp massapsychologie elementen. Deze kenmerkten zich door een rigide opzet, waarbij op langdurig opgesloten groepen deelnemers ingepraat werd. Doordat de effecten op deelnemers bijzonder negatief konden blijken en diverse processen volgden, kreeg het bedrijf een slechte naam. Na een aantal jaren verkocht Erhard daarom de "technologie" achter de seminars aan een aantal van zijn werknemers, waaronder zijn broer Harry Rosenberg, die vandaar uit het bedrijf "Landmark Education" oprichten wat verder ging op basis van het EST curriculum materiaal in een wat minder rigide vorm.
[bewerk] Werkwijze
Het bedrijf werkt volgens het "Large Awareness Training" concept, waarbij mensen in grote groepen gedurende een groot aantal uren per dag in meerdaagse cursussen in intensief contact staan met hun trainer/coach en elkaar. Hierbij wordt een bepaalde positivistische levensbeschouwing uitgelegd onder leiding van een trainer en ook gewerkt met indivuele bekentenissen voor de groep. Het doel is de deelnemers in staat te stellen hun leven te verbeteren en verrijken.
Er wordt ook gewerkt met mond-op-mondreclame waarbij deelnemers gestimuleerd worden vrienden, bekenden en collega's te werven en mee te nemen. De organisatie heeft, doordat de deelnemers gestimuleerd worden vervolgcursussen te volgen waarbij een hecht groepsgevoel wordt gecreëerd, een zekere sekte-achtige component. In een aantal landen wordt het bedrijf door de regering dan ook geclassificeerd als sekte, in sommige andere landen als godsdienst. In Nederland heeft de rechter uitgesproken dat de benaming sekte te ver voert en de organisatie enkel sekte-achtige componenten bevat (rechtzaak Landmark tegen weekblad Panorama).
De begin cursus heet het "Landmark Forum". Deze duurt drie dagen achter elkaar van 9 tot circa 23 uur met een terugkom dag, tegen een inschrijfgeld van € 435,- (in 2006). Het betreft hier een intensieve ervaring waarbij deelnemers in een grote groep tussen de 75 en 250 mensen in een zaal onder leiding van een medewerker van de organisatie die inleidingen geeft en het proces stuurt, gestimuleerd worden zichzelf onder de loep te nemen. Volgens de organisatie leer je in deze cursus twee stappen: "Het ontdekken en onderzoeken van de blinde vlekken of contekst die je belemmeren in je leven. Het uitvinden waar je huidige contekst vandaan komt en het zien wat die werkelijk is. Als je die twee stappen hebt gecompleteerd wacht je een nieuw scala aan mogelijkheden. De beperkingen van het verleden verdwijnen, je kijk op het leven, je gedachten, je gevoelens en je daden veranderen en die verandering ("Transformatie") is onmiddellijk, dramatisch en zonder extra moeite. Het is een doorbraak." Hierna kun je vervolgcursussen gaan doen en "onderhoudscursussen". Sinds enige tijd zijn er ook cursussen voor kinderen (zonder ouders) en teenagers.
Opinies van mensen die een of meer trainingen hebben gevolgd wisselen. Er zijn mensen die zeer enthousiast van een cursus terugkomen en meteen hun hele familie en kennissenkring mee willen laten doen, en anderen die skeptischer zijn of er achteraf negatief op terug kijken. In enkele gevallen leidde dit tot serieuze psychische problemen. Deelnemers worden door mensen die niet weten wat zij meegemaakt hebben, vaak argwanend bekeken. Deelnemers die tevreden zijn over het aangebodene, kunnen vervolg cursussen gaan doen en uiteindelijk ook groepen gaan trainen als vrijwilliger. In Nederland schrijven per jaar een paar duizend deelnemers zich in. Landmark is in handen van zijn werknemers, ruim 400, die elk niet meer dan drie procent aandelen mogen bezitten. In Nederland werken er acht betaalde krachten en zo'n vierhonderd vrijwilligers, veelal ex-cursisten.
Landmark cursussen gebruiken een eigen jargon en elementen uit onder meer existentialisme, boeddhisme, christendom, griekse filosofie en Freudiaanse psychologie. Enkele basisbegrippen zijn "Transformation" en "Enrollment". Cursisten maken een "transformatie" door, die het gevolg is van op een andere manier naar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgens Landmark: "We verkopen iets dat mensen niet begrijpen." Ook over "enrollment" bestaan veel misverstanden, aldus Landmark. "Enrollment is de mensen overtuigen van de waarde die een Landmarkcursus voor ze heeft". Cursusleiders kunnen hun effectiviteit afmeten aan het percentage inschrijvingen per avond. Landmark beschouwt 20 procent inschrijvingen als een "satisfactory performance". 25 Procent van 150 aanwezigen geldt als "outstanding performance". Cursusleiders die deze percentages halen krijgen een jaarlijke bonus. Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halen van deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschikt zijn om meer gevorderde programma's te gaan leiden.
[bewerk] Controverse
De regeringen van Frankrijk (in 1995) en Oostenrijk (in 2006) hebben Landmark Education als sekte geklassificeerd. De regering van Zweden heeft de organisatie als "actieve religieuze groep" ingedeeld. In vele landen waar het bedrijf actief is zijn artikelen in de pers en vakbladen verschenen over de werkwijze en de risico's er van voor sommige deelnemers. Kritiek is er op de structuur van de cursus, de gebruikte massapsychologie, de wervingsmethoden, het afhankelijk maken van cursisten en het gebrek aan gekwalificeerde docenten. Ook beoordelen sommige deskundigen desgevraagd dat de opzet om een dramatische verandering in korte tijd te bewerkstellingen, gebruik makend van dubieuze psychologische technieken om gedragswijziging te bewerkstelligen, niet als positief te benoemen is. Volgens psychiater Peter Henneman van het Amsterdamse Riagg is het bijwonen van Landmark-sessies 'niet zonder risico's'. Landmark kende in de jaren negentig een opkomende populariteit in Nederland maar deze is, mede onder invloed van de publicaties en aandacht van de pers, langzaam maar zeker aan het teruglopen. Het bedrijf was een paar jaar geleden nog actief in 21 landen, maar dat is inmiddels teruggelopen naar 15. Het betreft hier 45 kantoren waarvan meer dan de helft in de Verenigde Staten en één in Nederland. Het bedrijf heeft zich in 2004 teruggetrokken uit Frankrijk nadat een televisieprogramma de praktijken van de organisatie had onthuld: Artikel Engelstalige Wikipedia over documentaire "Reis naar het land der nieuwe goeroes". Op 6 juni 2004 werden ook alle activiteiten in Zweden beëindigd. Ook in dat land waren de oorzaken een sterk teruggelopen interesse voor de cursussen en was er een samenhang met zeer kritische artikelen in de pers en items in televisieprogramma's, ondermeer de daar op 28 oktober 2003 en 15 maart 2004 uitgezonden documentaires in het programma "Kalla Fakta" op de Zweedse zender TV4 onder de titel "Lyckka till salu" (Geluk te Koop).
[bewerk] Externe links
- Officïele site van de Nederlandse afdeling van het bedrijf
- Kleintje Muurkrant over Landmark met vele doorlinks naar artikelen
- Links naar artikelen in de pers en uitzendingen
- Overzicht Nederlandstalige publicaties
- Uitgebreide informatieve site over Landmark (en)
- Artikel over vertrek Landmark uit Frankrijk (en)
- Brief Landmark-directeur aan columnist Karin Spaink en haar reactie op haar site
- Engelstalig informatiepagina over persoonlijkheidstrainingen
- Checklist van de Australische Cult Awareness Information Center
