Leica

Leica is een Duitse producent van hoogwaardige optische apparatuur, in het bijzonder bekend van de gelijknamige meetzoekercamera's.

Voorheen was de naam van het bedrijf Ernst Leitz GmbH. Het werd opgericht in 1869 te Wetzlar als Ernst Leitz Optische Werke en vervaardigde aanvankelijk vooral microscopen. Bij dit bedrijf werd in het begin van de 20e eeuw de kleinbeeldcamera ontwikkeld; hieraan is de naam Oskar Barnack verbonden. De productie van de Leica kleinbeeldcamera's begon in 1924 en in die tijd was dit een enorme revolutie op fotografiegebied. Ook projectoren, vergroters (Valoy, Focomat) en filmcamera's (Leicina) werden vervaardigd. In 1965 kwam de eerste kleinbeeld spiegelreflexcamera van dit merk op de markt, de Leicaflex, het begin van het Leica R-systeem, dat in samenwerking met Minolta werd ontwikkeld. Onder de echte liefhebbers is het R-systeem nooit echt aangeslagen - de meetzoekercamera's worden algemeen beschouwd als de 'echte' Leica's.

De Leica camera's kregen al in de jaren dertig concurrentie van de Contax meetzoekercamera's van de eveneens Duitse producent Zeiss. Omdat na de Tweede Wereldoorlog alle Duitse patenten werden vrijgegeven konden Japanse en Russische bedrijven straffeloos kopieën produceren van de Leica. De eerste massageproduceerde Canon-camera's waren dan ook vrijwel exacte imitaties van de vooroorlogse Leica meetzoekercamera's. Vanuit Rusland kwamen de FED en Kiev kamera's die ook exacte kopieen waren en soms zelfs de naam Leitz droegen.

Vreemd genoeg was het een Japanse fabrikant die Leica de duw in de rug gaf om na de oorlog op de kaart te blijven - Minolta ontwikkelde voor het Sky-project (een camera die, om niet onthulde redenen, nooit van de grond kwam) een bajonetvatting, die Leitz gebruikte voor haar nieuwe generatie meetzoekers: de Leica M-serie. Sommige bronnen (onder andere Popular Photography, in hun testverslag van de Konica Hexar RF) vermelden dat Leitz de bajonet had 'gestolen'. Andere bronnen, die in de naoorlogse jaren dichtbij het vuur zaten, vermelden dat Leitz en Minolta al decennia voor de officiële samenwerking in 1972 nauw samenwerkten, en dat de adoptie van de Minolta-meetzoeker-bajonet door Leica met beider instemming gebeurde. Of er een relatie is met het niet doorgaan van het Sky-project, zal een ononthuld geheim blijven - geen van de betrokkenen wil hier een uitspraak over doen.

Vast staat dat beide partijen van de samenwerking geprofiteerd hebben. Leitz kreeg toegang tot de technologische vernieuwingen waarmee Minolta tussen de jaren '50 en de jaren '70 naam maakte, en Minolta zal ongetwijfeld toegang hebben gehad tot de superieure optische kennis van Leitz. Daarnaast was Minolta de enige fabrikant die de M-bajonet mocht gebruiken voordat het patent op de vatting verliep (voor de Minolta CLE, een camera die een doorontwikkeling was van de door Minolta gefabriceerde Leica CL, een meetzoeker camera voor de consumentenmarkt).

Tijdens de oorlog in Korea (begin jaren 50) ontdekten de Amerikaanse fotografen de goedkopere kwaliteit van de Japanse Nikon camera's en lenzen en daarmee begon dus ook vanuit het verre oosten concurrentie zich te doen voelen. Deze producenten zijn overigens weer van de meetzoekercamera's afgestapt, maar daar kwam een des te sterkere concurrentie van de kant van de kleinbeeldreflexcamera's voor in de plaats. Leitz (in 1986 omgedoopt tot Leica, en verhuisd van Wetzlar naar Solms) had met name op de autofocus-revolutie, die gedurende de tweede helft van de jaren '80 werd ingezet, geen antwoord, en dat maakte de R-serie voor veel professionele fotografen in toenemende mate oninteressant.

De laatste jaren zijn door andere producenten weer nieuwe meetzoekercamera's uitgebracht, sommige met vattingen waar door het verlopen van het patent op de M bajonet ook Leica lenzen op gebruikt kunnen worden (Voigtländer, Konica). Leica is dus wel gedwongen om zijn hoge prijzen en wat conservatieve beleid te heroverwegen.

Leica had tot voor kort geen professionele digitale camera in het assortiment. Eenvoudige en semi-professionele camera's (zoals de DMC-FZ30) worden wel onder het Leica merk geleverd, in samenwerking met het Japanse Matsushita (Panasonic) waarbij de electronica van Matsushita komt en de optiek van Leica. De laatste jaren zijn vanwege het gemak en klanteneisen steeds meer persfotografen overgestapt op digitale camera's. Hierdoor voelde Leica zich verplicht om een digitale module (DMR) op de markt te brengen, die er in 2005 kwam, als een verwisselbare achterwand voor een analoge Leica R8 of R9. Deze bleek uiteindelijk een voorlopige redding voor Leica dat in eerste instantie de aansluiting met de digitale wereld leek te gaan missen, waardoor zelfs faillissement dreigde. In september 2006 introduceerde Leica de M8, een digitale versie van de M. Zowel voor de DMR als de M8 bleek Leica in staat zijn kwaliteitsnaam waar te maken en beide producten kunnen zich ruimschoots meten met high-end digitale achterwand producten voor midden-formaat camera's (zij het met minder pixels). In september 2006 bleek Leica ook in staat te zijn een ander gerenommeerd merk, Sinar, over te nemen.

Ondanks de digitale revolutie blijven de M en in mindere mate ook de R serie camera's nog altijd populair bij mensen die de uitzonderlijke kwaliteit van de lenzen en het gebruiksgemak prefereren boven de digitale toeters en bellen van deze tijd. Omdat de M serie kamera's tot en met de M6 en tegenwoordig MP volledig batterijloos kunnen werken - en vanwege hun enorme robuustheid en betrouwbaarheid - worden deze ook nog veel gebruikt voor reportages in ontoegankelijke gebieden. En wat betreft robuustheid: In het Leica museum staat een Leica III die in de tweede wereldoorlog een kogel heeft opgevangen voor zijn eigenaar. De kamera was stuk maar de eigenaar had geen enkele "schade" opgelopen.